พิมพ์

[raponsan]

"พระคเณศ" เทพของปวงชน

ในโบสถ์พราหมณ์เสาชิงช้า เดิมทีมีเทพเจ้าสามองค์ พระอิศวร พระนารายณ์และพระคเณศ คนเก่าๆเล่า หลังเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ.2475 พระคเณศหายไป ซุบซิบกัน ไปอยู่ในบ้านผู้มีอำนาจ ถ้าเรื่องนี้เป็นเรื่องจริง ก็ยืนยัน อำนาจการเมืองนั้น เหนือกว่าอำนาจๆใดๆทั้งปวง

ความรู้กระริบกระร่อยแบบผม ตั้งแต่อ่านบทไหว้ครู ของกวี ชิต บุรทัต “ขอน้อมคุณพระคเณศ วิเศษศิลปธร...” ก็ฝังใจว่าท่านเป็นครู รักและนับถือด้วยท่านเรื่อยมา เก็บพระคเณศ สมัยลพบุรีองค์เล็กๆห้อยคอไว้หลายองค์ นี่เป็นความเชื่อที่มั่นคง และแน่นแฟ้นกว่า ดุ้นไม้ล้างป่าช้า จีที 200 รายนั้นต้มคนทั้งโลกและทหารในเมืองไทยได้สนิทมาจนถึงบัดนี้ได้ยังไง ผมก็ยังงงเหมือนกัน

@@@@@@

เรื่องพระคเณศมีหลากหลาย อ่านไม่จบ มีข้อสงสัย ท่านกับพระขันธกุมารเป็นพี่น้องกันหรือไม่ พระคเณศงาหักข้างไหน มีกี่ปางกันแน่ วันนี้ ผมมีหนังสือ วรรณคดีอภิธาน (ฉบับปรับปรุง สถาพรบุ๊คส์ พิมพ์ครั้งที่ 2 พ.ศ.2560) อาจารย์ ส. พลายน้อย ท่านสรุปไว้ อ่านแล้วเริ่มเห็นเค้า พระคเณศ ใครกันแน่

พระคเณศ เป็นเทพที่พระอิศวรสร้าง เทวดาฟ้องว่าอสูรรากษสตบะแก่กล้า พระอิศวรก็มักประทานฤทธิ์ หรือของวิเศษให้สร้างความเดือดร้อนไปทั่ว

พระคเณศ มีอีกชื่อ วิฆเนศ หรือพิฆเณศ แปลว่า ผู้ขจัดอุปสรรค เริ่มทำหน้าที่แก้รำคาญให้พระอิศวรและต่อมา ก็เผื่อแผ่งานนี้ไปถึงมนุษย์ทั้งโลก

@@@@@@

เหตุที่พระคเณศมีเศียรเป็นช้าง มีหลายเรื่องเล่า

ครั้งหนึ่งช้างน้ำชื่อสุรภังคี มีฤทธิ์เดือดร้อนเทวดามนุษย์ พระอิศวรสั่งให้พระขันธกุมาร โอรสที่ตั้งใจสร้างมาแก้ปัญหา แต่ยังทรงพระเยาว์ ต้องทำพิธีโสกันต์เสียก่อน จึงให้เชิญพระนารายณ์มาตัดจุกเพื่อเป็นมงคล

พระนารายณ์หลับเพลิน งัวเงียตื่นหลุดพระโอษฐ์ “ลูกหัวหาย จะนอนหลับให้สบายก็ไม่ได้” เศียรพระขันธกุมารก็หาย พระวิษณุกรรม รีบไปหาหัวช้างพลายที่นอนตายมาต่อ

อ่านถึงตอนนี้ก็ชัด พระขันธกุมารเป็นชื่อตอนเศียรเหมือนคน พระคเณศเป็นชื่อตอนได้เศียรช้าง เป็นโอรสพระอิศวรองค์เดียวกัน

@@@@@@

อีกเรื่องมันกว่า พระอิศวรชวนพระอุมาประพาสป่า บรรยากาศเป็นใจ สองพระองค์แปลงเป็นช้างพลาย ช้างพัง สมสู่อยู่ด้วยกัน เกิดพระคเณศเศียรช้าง มีฤทธิ์เดชไร้เทียมทาน ชาวฮินดูนับถือพระอิศวร พระนารายณ์ พระพรหม เป็นสามจอมเทพ พระคเณศเป็นจอมเทพองค์ที่สี่

มีคนนับถือต่อเนื่องมายาวนาน วันขึ้นสี่ค่ำเดือนสิบ มีพิธีคเณศจตุรถี ชาวบ้านปั้นรูปพระคเณศด้วยดินบูชาด้วยดอกไม้ ขนมโมฑก (ขนมต้ม) มะพร้าวอ่อน กล้วย อ้อย แล้วท่องนาม 108 พระคเณศ เชิญพราหมณ์มาเลี้ยงดู อิ่มหนำแล้ว ก็ช่วยกันแห่รูปพระคเณศไปจุ่มน้ำ ในแม่น้ำลำคลอง ถ้าอยู่ไกลน้ำจะจุ่มในถังน้ำแทน

ประเพณีนี้ จึงมีอาชีพรับจ้างปั้นพระคเณศ ใส่กระจาดเดินขาย อาชีพปั้นพระคเณศแพร่หลาย จึงอย่าแปลกใจ ที่เจอพระคเณศ 51 ปาง งาหักขวาก็มี หักซ้ายก็มี มีสองงาก็มี ไม่เลือกท่านั่ง ท่ายืน ท่านอน ฯลฯ

@@@@@@

ข้อห้ามเป็นคำสาปสำคัญ คืนคเณศจตุรถี อย่าเผลอแหงนหน้ามองพระจันทร์ ใครเผลอ ชาวบ้านต้องช่วยกันไปรุมแช่งรุมด่า แช่งด่า แช่งด่ามากเท่าไหร่ ก็จะพ้นคำสาปเมื่อนั้น

พระคเณศเป็นเทพเจ้าของปวงชน สารพัดปาง ท่วงท่ากิริยาอาวุธก็แล้วแต่ประชาชนจะปั้น...ผมพยายามนึก ท่านเหมือนสิ่งใด อ่านถึงตอนนี้ก็นึกได้ เหมือนเทพประชาธิปไตยในบางบ้านเมืองเปลี่ยนแต่ละปางไปได้ตามยุคสมัย

ปางล่าพระคเณศท่านดุ เผลอวิจารณ์ไม่ถูกใจ ท่านจะสาปให้ไม่เป็นผู้เป็นคน แม้เป็นเทพของประชาชน แต่บางอารมณ์ก็แตะไม่ได้ ก็ต้องทำใจนะครับ กว่าสี่ปีเผลอไปให้อำนาจท่านไว้เต็มๆ.

           กิเลน ประลองเชิง


คอลัมน์ชักธงรบ โดย กิเลน ประลองเชิง .11 ก.ย. 2561 05:01
ขอบคุณที่มา : https://www.thairath.co.th/content/1372873

[แก้ว]

มีแต่ ศรัทธา ลม ๆ แล้ง ๆ อย่างนี้ละ ที่เหมาะกับคน ยุคนี้ คะ