ศาสตราจารย์ "ศิลป์ พีระศี" กับ การสร้างสรรค์ "พระพุทธรูป"แม้ศาสตราจารย์ ศิลป์ พีระศรี จะก้าวเข้าสู่ปัจฉิมวัยแล้วก็ตาม ท่านยังสร้างสรรรค์ผลงานด้านศิลป์มาอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะงานประติมากรรม ได้แก่พระราชานุสาวรีย์ และอนุสาวรีย์บุคคลสำคัญทั้งในกรุงเทพและต่างจังหวัด
ประติมากรรมเหล่านี้ล้วนสะท้อนอัตลักษณ์ความเป็นไทย แสดงให้เห็นถึงความมุ่งมั่นมานะและอุตสาหะของท่านที่มีต่อการศึกษาและอนุรักษ์ศิลปะของไทย มีเหตุการณ์หนึ่งที่สะท้อนให้เห็นว่าท่านรักในความเป็นไทยอย่างแท้จริง
เสวต เทศน์ธรรมได้เล่าถึงครั้งยังเป็นนักศึกษาคณะจิตรกรรม ประติมากรรม และภาพพิมพ์ มหาวิทยาลัยศิลปกรอยู่ว่า ตอนที่อาจารย์ศิลป์สอนวิชาองค์ประกอบศิลป์ ท่านหอบรูปภาพสำหรับการสอนมาที่ห้องแล้วบอกว่าภาพจาก ศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี โดย ดำรง วงศ์อุปราช
“วันนี้ให้พวกนายออกแบบฉากละคร”
เพื่อนคนหนึ่งถามท่านว่า “จะให้ออกแบบเรื่องอะไรครับ สวอน เลค หรือโรมีโอกับจูเลียตครับ”
“ไม่ละนาย เรามันคนไทย ต้องออกแบบเรื่องไทย ๆ ซิ” ท่านพูดต่อว่า “วรรณคดีไทยเรามีตั้งหลายเรื่อง เช่น สังข์ทอง ไกรทอง พระสุธน มโนราห์”
เพื่อนคนนั้นจึงถามว่า “จะให้ออกแบบตอนไหน และเรื่องบางเรื่องก็ไม่รู้ว่าเป็นไงมาไง อย่างเช่นเรื่องพระสุธน”
อาจารย์ศิลป์ยิ้มนิดหน่อยแล้วพูดว่า “เอาละ พวกนายนั่งให้เรียบร้อย ฉันจะเล่าให้ฟังเรื่อง พระสุธน… พระสุธนนะ….”
เรื่องที่อาจารย์เสวต เทศน์ธรรมเล่าสู่กันฟังคงทำให้ชาวศิลปากรอดที่จะอมยิ้มไม่ได้ เรียกได้ว่าท่านเป็นฝรั่งหัวใจไทยเลยก็ว่าได้ ภาพจาก ศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี โดย ดำรง วงศ์อุปราช
ผลงานชิ้นหนึ่งของท่านที่สะท้อนความสามารถชั้นสูงในด้านศิลปะไทยจนเป็นที่ประจักษ์ คือ "พระศรีศากยะทศพลญาณ" พระประธานพุทธมณฑลสุทรรศน์ พระประธานประจำพุทธมณฑล ซึ่งได้ดำเนินการสร้างใน พ.ศ. 2500 ประดิษฐานยังใจกลางพุทธมณฑล
พระพุทธรูปพระองค์นี้มีความพิเศษคือ สร้างขึ้นเพื่อเฉลิมฉลอง 25 พุทธศตวรรษ อันเป็นวาระสำคัญของพุทธศาสนิกชนชาวไทย พระพุทธรูปองค์นี้ศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรีได้ประยุกต์มาจากพระพุทธรูปปางลีลาสมัยสุโขทัยภาพจาก ชีวิตและงานของอาจารย์ศิลป์ พีระศรี โดย วิบูลย์ ลี้สุวรรณ
ศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรีมีความเห็นว่า พระพุทธรูปสมัยสุโขทัยเป็นพระพุทธรูปที่มีความคลาสสิกและมีความงามที่สุด ท่านได้เสนอความเห็นในเรื่องความงามของพระพุทธรูปสมัยสุโขทัยไว้ว่า
“พระพุทธรูปที่สวยงามในศิลปะแบบสุโขทัยเป็นรูปพระพุทธองค์เมื่อเสด็จตรัสรู้พระสัมมาสัมโพธิญาณแล้ว และเมื่อเป็นดังนั้น ระบบกล้ามเนื้อต่าง ๆ ก็จะผ่อนคลาย และพระองค์ก็จะอยู่ในความสงบนิ่งอย่างแท้จริง พระพักตร์สงบมีรอยเผยอยิ้มเล็กน้อย แสดงถึงปีติอันเกิดขึ้นภายในอย่างสมบูรณ์
ภายหลังการตรัสรู้แล้ว พระพุทธองค์ก็เสด็จอยู่ในห้วงแห่งพระนิพพานมากกว่าห้วงแห่งโลก และช่างไทยก็ประดิษฐ์พระพุทธรูปประทับนั่ง ลีลา หรือไสยา ก็จะมีลักษณะอันละมุนละไมและลอยดุจอยู่ในสรวงสวรรค์นี้ผสมอยู่ด้วย” ภาพจาก ชีวิตและงานของอาจารย์ศิลป์ พีระศรี โดย วิบูลย์ ลี้สุวรรณ
พระศรีศากยะทศพลญาณฯ เป็นงานศิลปะที่ผสมผสานระหว่างศิลปะสมัยใหม่กับศิลปะไทยสมัยสุโขทัย อันแสดงให้เห็นถึงภูมิความรู้ด้านพระพุทธรูปไทยของท่านอีกด้วยที่มา : ชีวิตและงานของอาจารย์ศิลป์ พีระศรี โดย วิบูลย์ ลี้สุวรรณ
https://th.wikipedia.org ,
www.finearts.su.ac.thภาพ : ชีวิตและงานของอาจารย์ศิลป์ พีระศรี โดย วิบูลย์ ลี้สุวรรณ
ศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี โดย ดำรง วงศ์อุปราช
ขอบคุณ :
https://goodlifeupdate.com/healthy-mind/174160.htmlBy nintara1991 ,14 September 2019