พิมพ์

[ธัมมะวังโส]

QA

ปุจฉา
"สมาธิที่ฝึก นี้ เสื่อมได้ หรือ ไม่ คะ"

วิสัชชนา

     สมาธิ คือ ความตั้งใจมั่น นี้ ถ้าไม่ได้ผ่านการฟอกด้วย สัมมาทิฏฐิ  แล้ว ก็เสื่อมได้ สาเหตุการเสื่อมก็มีได้หลายอย่าง แต่ ตอบง่าย ๆ ก็คือ กิเลส เข้า สมาธิ ก็ เสื่อมได้ มีเหตุกล่าวในพระไตรปิฏกมากมาย เช่น ฤาษี ได้ ฌาน เหาะมากลางอากาศ เห็น หญิงงานผู้หนึ่ง เกิดความชอบ ฌานก็เลยเสื่อม ฤาษี ก็เลยตกลง เป็นที่มาของชื่อ ป่า อิสิปตนะ  คือ ฤาษีเหาะมาตก

    สมาธิ ใดจะไม่เสื่อม จะไม่กลับกลาย สมาธิ นั้นมีปรากฏในกรรมฐาน มัชฌิมา แบบลำดับ แล้วนั้นก็คือ ผู้ใฝึกพระพุทธนุสสติ สำเร็จ ผู้นั้นก็จะไม่เสื่อมจากสมาธิ เพราะเป็น สมาธิฝ่ายโลกุตตระ ให้ผลเป็น พระอริยะบุคคลตั้งแต่พระโสดาบัน เป็นต้นไป

    ดังนั้น ท่านทั้งหลายอย่าประมาท ถ้าท่านยังไม่บรรลุเป้นพระโสดาบัน โอกาสที่สมาธิ จะเสื่่อมย่อมมีโอกาสมากมายจริง ๆ เพราะกิเลสเป็นสาเหตุให้เสื่อม และกิเลสยังอยู่รอบตัวของปุถุชน

    สาเหตุที่ สมาธิ เสื่อมมาจากอะไรบ้าง จากประสบการณ์ที่สอนกรรมฐาน ศิษย์ในเรื่องกรรมฐานจริงจัง 5 ปีนี้ ก็พอจะสรุปได้ดังนี้

     1. เกิดจากปรามาส พระรัตนตรัย โดยเฉพาะปรามาสในครูอาจารย์ผู้สอนกรรมฐาน อันตนขึ้นกรรมฐานด้วย คุณธรรมจะถูกปิด ส่วนมากที่เจอ จะกระสับกระส่าย นอนไม่หลับ ปฏิบัติกรรมฐานไม่ได้
        วิธีแก้ไข ให้มาขอขมา

     2.ขาดความเพียร ในการทำกรรมฐาน คือ ไม่ปฏิบัติ ไม่ภาวนา ทุกวัน เว้นช่วงยาวนานอันนี้ก็เสื่อมเช่นกัน
        วิธีแก้ไข ให้ภาวนาทุกวัน ไม่สบายก็ต้องภาวนา อย่างน้อยไม่ทำก็สัก 10 นาที

     3.บริโภคกามคุณ อยู่ในความสุขแห่งชาวโลก จึงว่างเว้นและไม่ได้ภาวนา อันนี้ก็เสื่อม
        วิธีแก้ไข อันนี้ยาก เพราะความสุขของชาวโลกเป็นเรื่องที่ละได้ยาก ปลงได้ยาก ติดโลกธรรม ดังนั้นต้งสั่งสมบารมีไปเรื่อย ๆ จนกว่าจะมีสติ เกิดขึ้น

     4.ปฏิบัติกรรมฐาน หลากหลาย ๆ ครูอาจารย์ เข้าขอบเขตที่เรียกว่า เรียนมากชักยากนาน อันนี้กรรมฐานเสื่อม เหมือนกัน มีหลายท่านเคยฝึกเดินจิต อนุโลม ปฏิโลม พอไปฝึกวิปัสสนา ก็เข้ากรรมฐานตั้งมั่นไม่ได้ อย่างนี้ก็เรียกว่าเสื่อม
        วิธีแก้ไข ให้สมาทานกรรมฐาน เดียว ตัดใจเอาสักอย่าง ในกองกรรมฐาน

     5.เพราะฟุ้งซ่าน เข้าใจว่าบรรลุธรรมเนื่องด้วยเห็นภาพนั้น เห็นภาพนี้ มีทั้งจริง และไม่จริง จึงคิดว่าบรรลุแล้ว เกิดอุปาทานฟุ้งซ่าน ทำให้ กรรมฐานเสื่อม เพราะติดข้องในฤทธิ  อันนี้สาเหตุมาจากจุดประสงค์การฝึกกรรมนั้นไม่ได้เป็นเพื่อ พระนิพพาน แต่เป็นไปเพื่อ อิทธิฤทธิ์ ต่าง ๆ จึงทำให้ มิจฉาทิฏฐิ มีกำลัง
        วิธีแก้ไข อันนี้ก็แก้ยาก เพราะการเห็นนั้น ไม่เห็นอยู่เสมอ ต้องแก้ด้วยวิปัสสนา คือ เพิ่มสัมมาทิฏฐิ ต้องเป้น ครูอาจารย์ แก้ให้

     7.ไม่หมั่นแจ้งกรรมฐาน คือ แจ้งสภาวะ กรรมฐานที่ฝึก อนุมานในใจ ว่าครูอาจารย์ต้องตอบอย่างนี้แน่ ๆ คือ คิดรู้ไปก่อนเรียกว่า ญาณัง คือ รู้มาก จึงไม่แจ้งกรรมฐาน กับครูกรรมฐาน สุดท้ายก็ติดอยู่ในอารมณ์ตรงนั้นไม่ไปไหน และก็เสื่อม 
         วิธีแก้ไข ต้องแจ้งกรรมฐาน ต่อครูผู้สอนกรรมฐาน


     เอาเพียงเท่านี้ก่อน กับความเสื่อมจากสมาธิ และพลาดต่อองค์กรรมฐาน

     เจริญธรรม

     

[tasawang]

อนุโมทนา สาธุ กับค่าของครู ที่ทำหน้าที่อยู่
 

[tcarisa]

เป็นเรื่องที่โดนใจ มาก ๆ เลยคะ ตรงนี้ เพราะผู้คนส่วนใหญ่ คิดว่า สมาธิ เมื่อฝึกแล้วจะไม่สูญหายไปไหน จะมีอยู่พอได้อ่านเรื่องที่พระอาจารย์ อธิบาย หูตา สว่างเลยคะ

    ที่นี้อยากรู้ว่า ตอนที่สมาธิ เสื่อม เราจะมีอาการอย่างไรบ้างคะ

   

[TC9]

ขอบคุณ nathaponson

 ที่ได้แนะนำ กระทู้นี้ ขอบคุณมากคะ