พิมพ์

[raponsan]

มาทำความรู้จัก เบื้องหลังของอารมณ์

อารมณ์คืออะไร มาจากไหนกัน เรามักจะเข้าใจกันไปว่า ความคิดและความรู้สึก คือ 2 ส่วนที่แยกจากกันโดยสิ้นเชิง เนื่องจากความคิดออกมาจากสมอง และความรู้สึกมาจากหัวใจ แต่ในความเป็นจริงแล้ว ในทางจิตวิทยา ทั้งสองสิ่งนั้นแทบจะแยกออกจากกันได้ยาก เสมือน 2 ด้านของเหรียญแห่งอารมณ์

ความคิดทำให้เกิดความรู้สึก และปลดปล่อยอารมณ์เหล่านั้นออกมาในที่สุด นักจิตวิทยาพบว่า อารมณ์เป็นมากกว่าความรู้สึกที่เกิดขึ้น แต่เป็นรูปแบบของความคิดที่สลับซับซ้อน ซึ่งประกอบไปด้วย 3 ส่วนพื้นฐานดังนี้

1. ส่วนโครงร่าง : การกระตุ้นการทำงานของระบบประสาทส่วนกลาง และส่งผลไปยังร่างกาย เช่น เมื่อคุณรู้สึกตัวสั่นด้วยความหวาดกลัว เมื่อต้องเผชิญหน้ากับโจรชิงทรัพย์

2. ส่วนการเรียนรู้ : ความรู้สึกของอารมณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นภายในแต่ละบุคคล และเราเรียกความรู้สึกเหล่านั้นว่า ความกลัว ความโกรธ ความสนุกสนาน เป็นต้น รวมกับการที่เราตัดสินสิ่งต่างๆ ในชีวิตด้วยประสบการณ์ส่วนตัว 2 ปัจจัยนี้จะร่วมกันทำให้เกิด ปฏิกิริยาทางอารมณ์ขึ้น

3. ส่วนพฤติกรรม : เปรียบเสมือนด้านที่ 3 ของเหรียญแห่งอารมณ์ ที่อ้างอิงไว้ข้างต้น เป็นการแสดงออกของอารมณ์ผ่านทางพฤติกรรม เช่น เราจะถอยห่างหรือเดินหนีออกจากอะไรก็ตาม ที่ทำให้เราเกิดความกลัว ความคิดคือ ต้นตอของอารมณ์ ความคิดที่ไหลผ่านสมองของเราทั้งหมด แสดงออกมาเป็นเสียงพูดภายในที่เราบอกกับตัวเอง เสียงภายในนี้ก็คือ อารมณ์ที่เราตอบสนองต่อสิ่งต่างๆ รอบตัว

@@@@@@@

ความคิดแง่ลบ คือ คราบของความผิดหวังจากสถานการณ์ในชีวิต เมื่อเราเชื่อว่า เราได้รับการปฎิบัติอย่างไม่เป็นธรรม เราจะคิดถึงสิ่งต่างๆ ที่ทำให้ความโกรธปะทุออกมา หรือเมื่อเราต้องเจอกับสิ่งที่เชื่อว่าจะเป็นภัยคุกคาม ทั้งจากสิ่งที่มองเห็น เช่น สัตว์ร้ายและมองไม่เห็น เช่น แนวโน้มว่าจะถูกปฏิเสธ เราก็จะคิดไปถึงปัจจัยที่ทำให้เรารู้สึกหวาดกลัว

นักจิตวิทยา Albert Ellis ได้เสนอแนวคิด ABC model ซึ่งเขียนออกมาให้เห็นภาพได้ดังนี้

    A (activating event) -------> B (beliefs) --------> C (consequences)

    โดย A คือเหตุการณ์ คำพูด หรืออะไรก็ได้ที่เกิดขึ้น ซึ่งเป็น negative event (เหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ที่ไม่อยากให้เกิดกับชีวิตเรา) ซึ่งทำให้เกิดผลที่ตามมา คือ อารมณ์ C , แต่ A ไม่ได้เป็นต้นตอของ C โดยตรงหรอก , B ต่างหาก ที่ทำให้ C เกิดขึ้นมาอย่างเต็มๆ นักจิตบำบัดเรียก B ว่า cognitive distortion (ทัศนคติที่บิดเบือน) ซึ่งทำให้เกิดความทุกข์

    ตัวอย่าง cognitive distortion (B) เมื่อมีเหตุร้ายเกิดขึ้นกับคุณ (A) เช่น ทำธุรกิจผิดพลาดขาดทุน คุณจะรู้สึกผิดหวัง เสียใจ อับอาย และหวาดกลัว (C) เพราะกระบวนการความคิดของเรา (B) จะตัดสินและบอกกับเราว่า เราไม่ดี ไม่เก่ง ทำอะไรก็ล้มเหลวไปหมด ซึ่งนั่นทำให้คุณเกิดอารมณ์ต่างๆ ที่เป็นอารมณ์เชิงลบ ไม่ใช่สถานการณ์ที่เกิดขึ้นหรอกที่ทำให้คุณรู้สึกแย่ แต่เป็นคำพูดที่คุณบอกตัวเองต่างหาก

สิ่งที่เกิดขึ้นในชีวิตเรามีเพียง 2 เรื่อง คือเรื่องที่เราควบคุมได้ และควบคุมไม่ได้ เราจึงควรหมั่นฝึกฝน ควบคุมในสิ่งที่ทำได้ คือ การปรับทัศนคติ ความเชื่อ และความคิด ในการมองสิ่งรอบตัว ค้นหาต้นตอแห่งอารมณ์ (ที่ทำให้ทุกข์) และฝึกแทนที่ความคิดเชิงลบด้วยทัศนคติใหม่ๆ ปล่อยวางในสิ่งที่เราควบคุมไม่ได้ ชีวิตมันก็คงจะง่าย และมีสีสันที่สดใสขึ้น





Thank to :-
เรียบเรียงจาก : The ABCs of emotions. Jeffrey S. Nevid, Ph.D., ABPP
URL : https://today.line.me/th/v2/article/BE1kWR0
เผยแพร่ 2 วันที่แล้ว • newness