พิมพ์

[ธัมมะวังโส]

อุทกูปมสูตร
สัตตกนิบาต อังคุตรนิกาย


ภิกษุ ท. ! บุคคลเปรียบด้วยบุคคลตกน้ำเจ็ดจำพวก เหล่านี้ มีอยู่หาได้อยู่ ในโลก.
เจ็ดจำพวกเหล่าไหนเล่า ?ภิกษุ ท. ! ในกรณีนี้ :
(๑) บุคคลบางคน จมน้ำคราวเดียวแล้วก็จมเลย;
(๒) บุคคลบางคน ผุดขึ้นครั้งหนึ่งแล้วจึงจมเลย;
(๓) บุคคลบางคน ผุดขึ้นแล้ว ลอยตัวอยู่;
(๔) บุคคลบางคน ผุดขึ้นแล้ว เหลียวดูรอบ ๆ อยู่;
(๕) บุคคลบางคน ผุดขึ้นแล้ว ว่ายเข้าหาฝั่ง;
(๖) บุคคลบางคน ผุดขึ้นแล้ว เดินเข้ามาถึงที่ ตื้นแล้ว;
(๗) บุคคลบางคน ผุดขึ้นแล้ว ถึงฝั่งข้ามขึ้นบกแล้วเป็นพราหมณ์ยืนอยู่.

สตฺตก. อํ. ๒๓/๑๐/๑๕



คนตกน้ำ...
พระพุทธเจ้าได้ทรงเปรียบบุคคลในโลกนี้....เหมือนคนตกน้ำ
ไว้ 7 ประเภท...นับว่าน่าสนใจ และอาจใช้เปรียบเทียบกับตัว
เราได้ แต่สำนวนค่อนข้างจะฟังยาก.....จึงขอสรุปเป็นภาษา
ชาวบ้านดังนี้....

บุคคลประเภทที่ 1
'ตกน้ำแล้วคราวเดียว ก็จมลงไปเลย'....
ได้แก่ บุคคลที่เกิดมาแล้ว ชีวิตทั้งชีวิตนี้ มีแต่การประกอบ
อกุศลธรรมโดยส่วนเดียว....

บุคคลประเภทที่ 2
'ตกน้ำแล้ว ก็โผล่ขึ้นมา แต่กลับจมลงไปอีก'....
ได้แก่ บุคคลที่เกิดมาแล้ว มีธรรม...คือ ศรัทธา หิริ โอตัปปะ
วิริยะ และปัญญาชั้นดีๆในกุศลธรรมทั้งปวง แต่ธรรมเหล่า
นั้น มีศรัทธาเป็นต้น ไม่คงที่ ไม่เจริญขึ้น ได้แต่เสื่อมไป...

บุคคลประเภทที่ 3
'ตกน้ำแล้ว โผล่พ้นน้ำขึ้นมา แล้วทรงตัวอยู่ได้'...
ได้แก่ บุคคลที่เกิดมาแล้ว มีธรรม...คือศรัทธา หิริ โอตัปปะ
วิริยะ และปัญญาชั้นดีๆ ในกุศลธรรมทั้งปวง แต่ธรรมเหล่า
นั้น มีศรัทธาเป็นต้น เป็นธรรมที่ไม่เสื่อม แต่ก็ไม่เจริญขึ้น...
ทรงตัวอยู่เหมือนเดิม.....

บุคคลประเภทที่ 4
'ตกน้ำแล้ว โผล่พ้นน้ำขึ้นมาได้ แล้วเหลียวไปมา'...
ได้แก่ บุคคลที่เกิดมาแล้ว มีธรรม...คือศรัทธา หิริ โอตตัปปะ
วิริยะ และปัญญาชั้นดีๆ ในกุศลธรรมทั้งปวง เพราะละสังโยชน์
3 ได้ เป็นพระโสดาบันบุคคล มีอันไม่ตกต่ำเป็นธรรมดา เป็นผู้
เที่ยงที่จะตรัสรู้ในเบื้องหน้า...

บุคคลประเภทที่ 5
'ตกน้ำแล้ว โผล่พ้นน้ำขึ้นมาได้ กำลังเตรียมตัวจะข้ามน้ำ'...
ได้แก่ บุคคลที่เกิดมาแล้ว มีธรรม...คือ ศรัทธา หิริ โอตตัปปะ
วิริยะ และปัญญาชั้นดีๆ ในกุศลธรรมทั้งปวง เพราะละสังโยชน์
3 ได้ และทำราคะ โทสะ และโมหะ ให้บางเบาลง เป็นพระสกทาคามี
มาสู่โลกนี้อีกครั้งเดียวเท่านั้น แล้วก็จะทำที่สุดแห่งทุกข์ได้...

บุคคลประเภทที่ 6
'ตกน้ำแล้ว โผล่พ้นน้ำขึ้นมาก็ได้ที่พึ่ง'...
ได้แก่ บุคคลที่เกิดมาแล้ว มีธรรม...คือ ศรัทธา หิริ โอตตัปปะ
วิริยะ และปัญญาชั้นดีๆ ในกุศลธรรมทั้งปวง เพราะละโอรัมภา-
คิยสังโยชน์ 5 ได้สิ้นไป เป็นพระอนาคามี จักปรินิพพานในภพนั้น
มีอันไม่กลับจากโลกนั้นอีกเป็นธรรมดา....

บุคคลประเภทที่ 7
'ตกน้ำแล้ว โผล่พ้นน้ำได้แล้ว กลายเป็นพราหมณ์ ข้ามพ้นฝั่ง
และยืนอยู่บนบก'....
ได้แก่ บุคคลที่เกิดมาแล้ว มีธรรม...คือ ศรัทธา หิริ โอตตัปปะ
วิริยะ และปัญญาชั้นดีๆ ในกุศลธรรมทั้งปวง กระทำให้แจ้งซึ่ง
เจโตวิมุติ และปัญญาวิมุติ อันหาอาสวะมิได้ เพราะอาสวะทั้ง
หลายสิ้นไปด้วย..'ปัญญา' อันยิ่งเองในปัจจุบัน เป็น...'พระอรหันต์'...

[wayu]

อ่านแล้วได้พิจารณา ตัวเอง ว่ากำลังตกน้ำอยุ่ในสภาพไหน จะได้แก้ไขได้ทันก่อนที่จะสายเกินไปที่จะแก้ไม่ได้

แนะนำเพื่อน ๆ ให้อ่านครับเรื่องนี้ผมอ่าน 3 รอบแล้วครับ

 

[ban]

กลัวจะเป็นประเภทที่ 1 นี่สิครับ จะไม่มีโอกาสแก้ตัวนะครับ

 

[วรรณา]

ตรวจสอบตนเองแล้ว ยังเป็นประเภทที่สอง คะ

 

[lamai54]

เป็นเรื่องที่ควรพิจารณา จริง ๆ แล้วใครหนอที่โยนห่วงยางเข้ามา

แน่นอนเราต้องรีบคว้า ก่อน แต่ทุกครั้งที่คว้า ก็เห็นเป็นเพียงภาพลวงตา

ในขณะนั้น เราจะมีโอกาสคว้าได้กี่ครั้งกันแน่หนอ

 

[บุญเอก]

สาธุ เรื่องนี้อ่านแล้วเหมือนคำเตือน ทำให้เรารู้สถานะ ของตัวเอง ว่ากำลังอยู่ในสภาพไหนครับ

สาธุ กับเรื่องที่ยกมาให้อ่านครับ


 

[tewada]

สาธุึ เป็นพุทธภาษิต ที่กินใจ มากครับ