พิมพ์

[raponsan]

พระแผง ในพระอุโบสถวัดพนัญเชิง

คอลัมน์ คติ-สัญลักษณ์ โดย ชวพงศ์ ชำนิประศาสน์

ผู้ที่เข้าไปในวิหารวัดพนัญเชิง จ.พระนคร ศรีอยุธยา จะสังเกตเห็นพระพุทธรูปองค์เล็กๆ บรรจุอยู่ในช่องเล็กๆ รอบพระวิหาร ประมาณ 84,000 องค์ แทนองค์พระพุทธเจ้า (ในฝ่ายมหานิกาย) ที่กล่าวว่ามีมากดังเมล็ดทรายในมหาคงคานที

ความคิดหรือความเชื่อว่า พระพุทธเจ้านั้นมีมากดังเมล็ดทรายในมหาคงคานทีนั้น เกิดจากการพัฒนาการของการแข่งขันระหว่างศาสนาพุทธกับฮินดู

พุทธศาสนามหายานหรือเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า อาจริยวาท มีหลักการในการถ่ายทอดหรือสั่งสอนพุทธศาสนาด้วยการฝึกจิตด้วยรหัสต่างๆ ที่เรียกว่า ปริศนาธรรม ต้องเพิ่มกำลังพลในศาสนาให้เข้มแข็งและมีจำนวนมาก จึงเกิดเป็นพระพุทธเจ้าที่มีจำนวนมากดั่งเมล็ดทราย โดยมีพระพุทธเจ้าที่เรียกกันว่า ตรีกาย

   

   - กายแรกก็พระธรรมกาย หรือเรียกอีกอย่างหนึ่งคือ พระพุทธเจ้าองค์แรก คือ อาทิพุทธ
   - แล้วอำนาจแห่งบารมีของพระอาทิพุทธ จึงกลายมาเป็นสัมโภคกาย เป็นพระพุทธเจ้าที่สถิตอยู่ในพุทธเกษตร หรือที่เรียกกันในฝ่ายมหายานว่า มันดาระ
   - ส่วนพระพุทธเจ้าที่เป็นคนเรียก นิรมานกาย ได้แก่ พระพุทธเจ้าที่ชื่อ ศากยมุนี ที่เรารู้จักกัน

    คติของการปรากฏของพระพุทธเจ้าอันมากมายในมหาคงคานที น่าจะหมายถึง
    การจะบรรลุความเป็นพุทธภาวะ อันเป็นความเชื่อของฝ่ายมหานิกายนั้น เป็นเรื่องที่ไม่น่าจะยากลำบากเกินสติปัญญาของมนุษย์ที่จะตีความปริศนาธรรมให้เข้าใจได้จนถึงที่สุด

 

หากพิจารณาการบรรลุอรหันต์ของสาวกของพระพุทธเจ้าในฝ่ายเถรวาทก็พบว่า พระอรหันต์บางองค์ก็ถูกกล่าวถึงว่ามีสติปัญญาต่ำ ท่องบ่นมนตราอะไรก็จำไม่ได้ พระพุทธเจ้ามอบผ้าเช็ดมือให้ถูมือได้พิจารณาถึงความสกปรกเปรอะเปื้อนผ้า เหมือนกิเลสที่ย้อมตัวก็หลุดพ้นสังสารวัฏได้ หรือพระองคุลีมาลที่ได้รับคำตอบจากพระพุทธเจ้า ถึงการหยุดอย่างแท้จริง ก็พิจารณาปริศนานั้นจนบรรลุธรรมได้ เช่นกัน เป็นต้น

    เพียงแต่พระพุทธเจ้าที่มากเหมือนเมล็ดทรายในมหาคงคานทีนั้น
    เมื่อตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้าแล้วมิได้ออกเทศนาสั่งสอน
    บางองค์เมื่อตรัสรู้แล้วปรินิพพานไปเลย หรืออาจจะสถิตอยู่ในพุทธเกษตร

ขอบคุณภาพและบทความจาก
http://www.khaosod.co.th/view_news.php?newsid=TUROb1lYQXdOVEUwTURjMU5nPT0=&sectionid=TURNeE53PT0=&day=TWpBeE15MHdOeTB4TkE9PQ==