พิมพ์

[raponsan]

สมถะ วิปัสสนา เจโตวิมุติ ปัญญาวิมุติ ที่หลายคนยังไม่เข้าใจ

พระไตรปิฎก เล่มที่ ๒๐ 
พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๑๒
อังคุตตรนิกาย เอก-ทุก-ติกนิบาต

   ทรงแสดงธรรมที่เป็นไปในส่วนแห่งวิชชา ( ความรู้ )   ๒ อย่าง คือ
สมถะ(การทำจิตให้สงบ) และวิปัสสนา (การทำปัญญาให้เห็นแจ้ง ) แล้วทรงแสดงผลว่า

   อบรมสมถะ ชื่อว่าอบรมจิต อบรมจิต (สมาธิ)  แล้วทำให้ละราคะ ความกำหนัดยินดีได้
   อบรมวิปัสสนาแล้ว ชื่อว่าอบรมปัญญา อบรมปัญญาแล้ว ทำให้ละอวิชชา ( ความไม่รู้จริง) ได้.

   ทรงแสดงว่า จิตที่เศร้าหมองเพราะราคะ ย่อมไม่หลุดพ้น ปัญญาที่เศร้าหมองเพราะอวิชชา ย่อมชื่อว่าไม่ได้รับการอบรม ด้วยเหตุนี้

   เพราะคลายราคะ จึงชื่อว่าเจโตวิมุต ( ความหลุดพ้นเพราะสมาธิ )
   เพราะคลายอวิชชา จึงชื่อว่าปัญญาวิมุต ( ความหลุดพ้นเพราะปัญญา).


อ้างอิง
พระไตรปิฎก ฉบับประชาชน (อ.สุชีพ ปุญญานุภาพ)
http://www.larnbuddhism.com/tripitaka/prasuttanta/12.2.html
ขอบคุณภาพจาก http://napoom.moobanthai.com

พระไตรปิฎก เล่มที่ ๒๐ 
พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๑๒
อังคุตตรนิกาย เอก-ทุก-ติกนิบาต

             [๒๗๕] ดูกรภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๒ อย่างเป็นไปในส่วนแห่งวิชชา
ธรรม ๒ อย่างเป็นไฉน คือ  สมถะ ๑  วิปัสสนา ๑

ดูกรภิกษุทั้งหลาย
   สมถะที่ภิกษุเจริญแล้ว ย่อมเสวยประโยชน์อะไร ย่อมอบรมจิต
จิตที่อบรมแล้ว ย่อมเสวยประโยชน์อะไร ย่อมละราคะได้
   วิปัสสนาที่อบรมแล้ว ย่อมเสวยประโยชน์อะไร ย่อมอบรมปัญญา
ปัญญาที่อบรมแล้ว ย่อมเสวยประโยชน์อะไร ย่อมละอวิชชาได้ ฯ

             [๒๗๖] ดูกรภิกษุทั้งหลาย จิตที่เศร้าหมองด้วยราคะ ย่อมไม่หลุดพ้น
หรือปัญญาที่เศร้าหมองด้วยอวิชชา ย่อมไม่เจริญด้วยประการฉะนี้แล

ดูกรภิกษุทั้งหลาย
   เพราะสำรอกราคะได้ จึงชื่อว่าเจโตวิมุติ
   เพราะสำรอกอวิชชาได้ จึงชื่อว่าปัญญาวิมุติ ฯ

จบพาลวรรคที่ ๓


อ้างอิง
เนื้อความพระไตรปิฎก เล่มที่ ๒๐  บรรทัดที่ ๑๕๖๔ - ๑๖๑๖.  หน้าที่  ๖๘ - ๗๐.
http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=20&A=1564&Z=1616&pagebreak=0
ศึกษาอรรถกถานี้ ได้ที่ :-
http://www.84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=20&i=267
ขอบคุณภาพจาก http://cdn.gotoknow.org

[fan]

อนุโมทนา กับกระทู้ด้วย คะ เป็นการแยกแยะให้เข้าใจในเรื่อง เจโตวิมุตติ และ ปัญญาวิมุตติ ด้วยพระสูตร
ทำให้เห็นภาพ ระหว่างการชนะใจจากราคะ และ ชนะใจจากอวิชชา