พิมพ์

[pimpa]

วัดเขาแก้ววรวิหาร ในสมัยที่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวฯ เ

สด็จประพาสหัวเมือง เมื่อถึงอำเภอเสาไห้ ได้โปรดเกล้าฯ บูรณะปฏิสังขรณ์วัดแห่งนี้

และสถาปนาเป็นพระอารามหลวง มีคำเล่าลือกันว่าวันดีคืนดีจะเห็นดวงแก้วสุกสว่างเหนือวิหารวัดเขาแก้ว

ถือว่าเป็นการแสดงปาฏิหาริย์ของสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่บรรจุในองค์พระเจดีย์ ในเจดีย์ปรางค์ห้ายอดองค์เล็กซึ่งตั้งอยู่

ระหว่างหอระฆังและเจดีย์องค์ใหญ่เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปทรงเครื่อง พระพุทธรูปปางป่าเลไลก์ และ

พระพุทธบาทซึ่งล้วนมีลักษณะงดงาม




ดเขาแก้ววรวิหาร เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดวรวิหาร เดิมเป็นวัดโบราณวัดหนึ่งตั้งอบู่บนเขา ริมแม่น้ำป่าสัก ในเขตท้องที่ตำบลต้นตาล อำเภอเสาไห้ จังหวัดสระบุรี เป็นวัดราษฎร์สร้างในสมัยกรุงศรีอยุธยา ในรัชสมัยพระเจ้าทรงธรรม ประมาณ ปี พ.ศ.2171 ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 4 กรุงรัตนโกสินทร์ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จนมัสการพระพุทธบาทและจะเสด็จนมัสการพระพุทธฉายได้ทรงแวะพักไพร่พลขบวน ราบ ณ พลับพลาท่าหิน ลานหน้าวัดเขาแก้ว พระองค์ได้เสด็จขึ้นทอดพระเนตรวัดเขาแก้ว ทรงเลื่อมใสในภูมิฐานของวัด ซึ่งตั้งอยู่บนภูเขาเล็กๆ แวดล้อมด้วยธรรมชาติที่งดงามเป็นที่สงบเหมาะสำหรับการบำเพ็ญสมณธรรม พระองค์ทรงมีพระราชศรัทธาที่จะบูรณปฏิสังขรณ์วัด นี้ จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าให้เจ้าพระยานิกรบดินทร์ (โต กัลยาณมิตร) เป็นแม่กองควบคุมการก่อสร้าง เจ้าพระยานิกรบดินทร์ได้จัดพวกนายกองโค พากันไปรับไม้เครื่องบนและสิ่งก่อสร้างจากกรุงเทพฯ มาบูรณปฏิสังขรณ์พระอุโบสถ ปรับปรุงขยายให้ใหญ่กว่าเดิม ก่อกำแพงรอบพระอุโบสถขึ้นมาใหม่ สร้างกุฏิไว้ด้านทิศเหนือของเจดีย์และบูรณะองค์พระเจดีย์ของเดิม เมื่อเสร็จแล้วมีพระกระแสรับสั่งให้สถาปนาวัดเขาแก้วขึ้นเป็นพระอารามหลวง พระราชทานนามว่า “ วัดคีรีรัตนาราม ”

เมื่อ พ.ศ.2456 สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิโนรส องค์สังฆประมุขเสด็จออกตรวจการ คณะสงฆ์จังหวัดสระบุรี เสด็จทอดพระเนตรวัดเขาแก้ว ทรงเห็นป้ายที่ติดไว้ท่าหินลาดหน้าวัดว่า “ วัดคีรีรัตนาราม ” รับสั่งว่าเป็นคำมคธ ทรงให้เรียกเป็นคำไทยว่า “ วัดเขาแก้ว ” ตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมา

[noppadol]

วัดเขาแก้ววรวิหาร

          พระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดวรวิหาร ตั้งอยู่เลขที่ ๑ ตำบล ต้นตาล อำเภอเสาไห้ จังหวัดสระบุรี     เดิมเป็นราษฎร์ สร้างเมื่อ พ.ศ.๒๑๗๑  สมัยกรุงศรีอยุธยา  ในรัชสมัยพระเจ้าทรงธรรม    ต่อมาในรัชกาลที่๔ กรุงรัตนโกสินทร์ พระองค์เสด็จนมัสการพระพุทธบาทและจะเสด็จนมัสการพระพุทธฉายทรงแวะไพร่พล ขบวนราบที่พลับพลาท่าหินลาดหน้าวัดเขาแก้ว ได้ทอดพระเนตรทรงเห็นว่าเป็นชัยภูมิที่เหมาะสม ตั้งอยู่บนเขาเล็กๆแวดล้อมด้วยธรรมชาติที่งดงามเป็นที่สงบเหมาะสำหรับการ บำเพ็ญสมณธรรม พระองค์ทรงมีพระราชศรัทธาที่จะบูรณะปฏิสังขรณ์ จึงทรงรับสั่งให้เจ้าพระยานิกรบดินทร์ (โต กัลยาณมิตร) เป็นแม่กองควบ คุมการก่อสร้าง เจ้าพระยานิกรบดินทร์ ได้จัดการให้พนักงานนำเครื่องงาน และสิ่งก่อสร้างจากกรุงเทพฯ มาบูรณปฏิสังขรณ์  พระอุโบสถปรับปรุงขยายให้ใหญ่กว่าเดิม ก่อกำแพงรอบของ พระอุโบสถขึ้นใหม่ สร้างกุฏิไว้ด้านทิศเหนือของพระเจดีย์ บูรณะองค์พระเจดีย์ให้มั่นคง และทรงสถาปนาวัดเขาแก้วขึ้นเป็น  พระอารามหลวง พระราชทานนามว่า วัดคีรีรัตนาราม

         ต่อมาในปี  พ.ศ.๒๔๕๖  สมเด็จพระมหาสมณเจ้า  กรม พระยาวชิรญาณวโรรสองค์สังฆประมุข เสด็จออกตรวจการณ์  คณะสงฆ์จังหวัดสระบุรี เสด็จทอดพระเนตรวัดเขาแก้ว ทรงเห็นป้ายที่ติดไว้ที่ท่าหินลาดหน้าวัดว่า วัดคีรีรัตนาราม รับสั่งว่าเป็นคำมคธทรงให้เรียกเป็นคำไทยว่า วัดเขาแก้ว ตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมา

 

สภาพฐานะและที่ตั้งวัด

อาณาเขต

    * ทิศเหนือ    ติดกับที่นาเอกชน
    * ทิศใต้        ติดกับที่นาเอกชน
    * ทิศตะวันออก    ติดกับที่นาเอกชน
    * ทิศตะวันตก      ติดกับที่นาเอกชน

          ลักษณะโดยทั่วไปของบริเวณที่ตั้งวัดเขาแก้ววรวิหารอยู่บนภูเขาลูกเล็ก ๆ ซึ่งมีลักษณะรูปทรงกลม  เป็นดินปูนสูงจากพื้นดินประมาณ  ๑๕  เมตร  ห่างจากแม่น้ำป่าสักประมาณ  ๒๐๐  เมตร  มีพื้นที่ราบบนภูเขาอันเป็นที่ตั้งของวัด  ๒  ไร่  ๓  งาน  ๗๕ ตารางวา  เนื้อที่โดยรอบเชิงเขา  ๒๕  ไร่  ๒  งาน  ๘๒  ตารางวา  ตามไหล่เขามีต้นสักขึ้นอยู่โดยรอบทั่วไป  พื้นที่รอบภูเขาเป็นที่นา

โบราณสถานวัดเขาแก้ววรวิหาร

    * พระเจดีย์
    * พระพุทธบาทจำลอง
    * พระอุโบสถ

พระเจดีย์

         รูปทรงไทย  ๕  ยอด  ชนิดมีเรือนทาสแบบย่อมุมไม้สิบสองทิ้งบนฐานทักษิณ  ๓  ชั้น  ประกอบด้วยมุขจระนำ ๔    ด้านด้านทิศตะวันตกออกแบบประดิษฐานพระพุทธรูปปางห้ามญาติด้านทิศเหนือ ประดิษฐานพระพุทธรูปปางรำพึงด้านทิศตะวันตก  ประดิษฐานพระพุทธรูปปางอุ้มบาตร  ด้านทิศใต้ประดิษฐานพระพุทธรูปปางลีลา  องค์ระฆังกลมประกอบด้วยบัวกลุ่มปลียอดพระเจดีย์สูง  ๓๔  เมตร  กว้างโดยรอบ ๓๔.๕๐ เมตร  ภายในบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ  และพระธาตุสาวก

พระปรางค์

          รูปลักษณะ  ๕  ยอด มี  ๓ มุข  มุขกลางด้านทิศใต้  ประดิษฐานรอยพระพุทธบาทจำลอง  ด้านทิศตะวันออกประดิษฐานพระพุทธรูปปางปาสิไลยก์  ด้านทิศตะวันตกประดิษฐานพระพุทธรูปปางห้ามสมุทร