พิมพ์

[raponsan]

ปริยัติ ปฏิบัติ ปฏิเวธ

ปริยัติ  พุทธพจน์อันจะพึงเล่าเรียน, สิ่งที่ควรเล่าเรียน (โดยเฉพาะหมายเอาพระบาลีคือพระไตรปิฎก พุทธพจน์หรือพระธรรมวินัย); การเล่าเรียนพระธรรมวินัย

ปฏิบัติ  ประพฤติ, กระทำ; บำรุง, เลี้ยงดู

ปฏิเวธ เข้าใจตลอด, แทงตลอด, ตรัสรู้, รูทะลุปรุโปร่ง, ลุล่วงผลปฏิบัติ

สัทธรรม  ธรรมที่ดี, ธรรมที่แท้, ธรรมของคนดี, ธรรมของสัตบุรุษมี ๓ อย่าง คือ
 
๑.ปริยัติสัทธรรม สัทธรรมคือสิ่งที่พึงเล่าเรียน ได้แก่ พุทธพจน์
๒.ปฏิบัติสัทธรรม สัทธรรมคือสิ่งพึงปฏิบัติได้แก่ไตรสิกขา
๓.ปฏิเวธสัทธรรม สัทธรรมคือผลที่พึงบรรลุ ได้แก่ มรรคผล และนิพพาน;

อย่างไรก็ตามในหนังสือ "พระไตรปิฎก ฉบับสำหรับประชาชน ย่อความจากประไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี ๔๕ เล่ม"
โดยคุณสุชีพ ปุญญานุภาพ ได้ให้ความหมายของทั้งสามคำ เอาไว้ง่ายๆ ดังนี้

การศึกษาให้รู้และเข้าใจในพระไตรปิฎก  เรียกว่า ปริยัติ
การลงมือกระทำตามโดยควรแก่จริตอัธยาศัยเรียกว่า ปฏิบัติ
การได้รับผลแห่งการปฏิบัตินั้น ๆ เรียกว่า ปฎิเวธ


อ้างอิง   พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์ และฉบับประมวลธรรม ของท่าน ป.อ.ปยุตโต