ยินดีต้อนรับคุณ, บุคคลทั่วไป กรุณา เข้าสู่ระบบ หรือ ลงทะเบียน

ผู้เขียน หัวข้อ: ‪‎บาลีวันละคำ‬ (929) ทรัพย์  (อ่าน 4544 ครั้ง)

0 สมาชิก และ 1 บุคคลทั่วไป กำลังดูหัวข้อนี้

ปัญญสโก ภิกขุ

  • ศิษย์ตรง
  • มีเหตุมีผล
  • *****
  • ผลบุญ: +0/-0
  • ออฟไลน์ ออฟไลน์
  • กระทู้: 403
  • อริยสโก
  • Respect: 0
    • ดูรายละเอียด
‪‎บาลีวันละคำ‬ (929) ทรัพย์
« เมื่อ: ธันวาคม 06, 2014, 09:57:26 am »
0
‪‎บาลีวันละคำ‬ (929)
ทรัพย์
คำนี้มาจากสันสกฤตว่า “ทฺรวฺย” แปลง ว เป็น พ และการันต์ที่ ย
ออกเสียงอย่างไร อาจเทียบกับที่สะกดด้วยอักษรโรมันว่า dravya
จะเห็นได้ว่าไม่มีรูปคำที่จะออกเสียงเป็น ซ หรือ ส อยู่ในอักษรโรมันที่สะกด
ทฺร ในบาลี (เช่น อินฺทฺริย) และสันสกฤต เวลาออกเสียงจริงอาจฟังใกล้เคียงกับ ซ ในภาษาไทยกระมัง
(ผู้เขียนบาลีวันละคำไม่มีความรู้ทางสันสกฤต ขอท่านที่รู้กรุณาบอกคำอ่าน ทฺรวฺย ในสันสกฤตเป็นวิทยาทานให้ด้วย จักเป็นพระคุณยิ่ง)
แต่ในภาษาไทย “ทรัพย์” อ่านว่า ซับ ตามหลักที่ว่า “ทร” ควบออกเสียงเท่ากับ ซ ในคำบางคำ เช่น ทรง ทรวง ทรวดทรง ทราบ ทราม ทราย ทรุดโทรม อินทรี อินทรีย์ เป็นต้น
สํสกฤต-ไท-อังกฤษ อภิธาน บอกความหมายของ “ทฺรวฺย” ไว้ดังนี้ (คำไทยสะกดตามต้นฉบับ) -
(1) (คำนาม) ‘ทรัพย์,’ สมบัติ, พัสดุ, สิ่งของ; มูลธาตุ, อันท่านพึงนับว่ามีอยู่เก้าอย่าง, คือ ดิน, น้ำ, ไฟ, ลม, อากาศ, เวลา, ทิคัมพร, อาตมัน, พุทธิหรือโพธ; ทองเหลือง; เดิมภัณฑ์; เภสัช, ยา; การฉาทาบหรือเจิมจุรณ์; ครั่ง; สรรชรส, ยางไม้; สุรา, เหล้า; ความสุภาพเรียบร้อยหรืออหังการ; wealth, property, substance, thing; elementary substance, nine kinds of which are reckoned, viz. earth, water, fire, air, ether, time, space, soul and intellect; brass; a stake or wager; a drug or medicament; anointing or plastering, lac, the animal dye; gum, resin; spirituous liquor; modesty or propriety;
(2) (คำคุณศัพท์) เหมาะ, งาม, ควร, สม, ชอบ; อันเนื่องจากหรือเป็นสัมพันธินแก่ต้นพฤกษ์; fit, proper, becoming, suitable, right; derived from or relating to a tree.”
ทรัพย์ < ทฺรวฺย ตรงกับบาลีว่า “ทพฺพ” (ทับ-พะ)
ในบาลี ทพฺพ มีคำแปลดังนี้ -
(1) (คำนาม) วัสดุ, สิ่งของ, สมบัติ; ของที่มีแก่นสาร, สิ่งที่มีคุณค่า (material, substance, property; something substantial, a worthy object)
(2) (คำนาม) ต้นไม้, พุ่มไม้, ไม้ (a tree, shrub, wood)
(3) (คำคุณศัพท์) เหมือนต้นไม้, ทำด้วยไม้ (tree-like, wooden)
(4) (คำคุณศัพท์) เหมาะสำหรับ, สามารถ, ทรงคุณค่า, ดี (fit for, able, worthy, good)
พจนานุกรม สอ เสถบุตร แปลคำว่า “ทรัพย์” เป็นอังกฤษว่า -
(1) riches, wealth, assets = ทรัพย์สิน
(2) property = ทรัพย์สมบัติ
พจนานุกรมอังกฤษ-บาลี แปลคำอังกฤษข้างต้นเป็นบาลีดังนี้ -
(1) riches : dhana ธน (ทะ-นะ) =ทรัพย์สินเงินทอง
(2) wealth : dhana ธน
(3) assets : vibhava วิภว (วิ-พะ-วะ) = ความมั่งคั่ง, ทรัพย์สมบัติ
(4) property :
- dhana ธน
- santakavatthu สนฺตกวตฺถุ (สัน-ตะ-กะ-วัด-ถุ) = สิ่งของที่มีอยู่และเป็นของตน
- guṇavisesa คุณวิเสส (คุ-นะ-วิ-เส-สะ) = คุณสมบัติพิเศษ (เช่นความรู้ ความสามารถ ความมีทรัพย์ ยศ ตำแหน่ง หรือคุณธรรมอย่างใดอย่างหนึ่ง)
โปรดสังเกตว่า พจนานุกรมอังกฤษ-บาลี ไม่ได้แปล riches, wealth, assets, property เป็นบาลีว่า “ทพฺพ” ซึ่งสันสกฤตเป็น “ทฺรวฺย” และมาเป็นภาษาไทยว่า “ทรัพย์”
พจนานุกรมบาลี-อังกฤษ แปล “ธน” เป็นอังกฤษว่า wealth, money, riches, treasures (ความสมบูรณ์, เงินทอง, ความร่ำรวย, สมบัติ) ซึ่งก็เป็นคำแปลในทำนองเดียวกับ “ทพฺพ” นั่นเอง
พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 บอกไว้ว่า -
“ทรัพย-, ทรัพย์ : (คำนาม) เงินตรา เช่น ไม่มีทรัพย์ติดตัว, สมบัติพัสถาน เช่น เขาเป็นคนมีทรัพย์; (คำที่ใช้ในกฎหมาย) วัตถุมีรูปร่าง; โดยปริยายหมายถึงสิ่งที่ถือว่ามีค่า อาจไม่มีรูปร่างก็ได้ เช่น มีปัญญาเป็นทรัพย์ อริยทรัพย์. (ส. ทฺรวฺย).”
: เรารักเขามากที่สุด แต่เมื่อเราตาย เขาไปอยู่กับคนอื่น
: เราไม่ค่อยรักเขาเลย แต่เมื่อเราตาย เขาไปกับเราด้วย
อะไรเอ่ย ?
บันทึกการเข้า