พิมพ์

[raponsan]

วาจายิ่งกว่าคมดาบ : ธรรมะยู-เทิร์น

โดยอิทธิโชโต

ผู้คนทุกวันนี้มีปัญหาเรื่องการพูด แม้ว่าเรามีเครื่องมือสื่อสารมากมาย แต่เป็นเรื่องแปลกที่เครื่องมือสื่อสารเหล่านั้นกลับกลายเป็นอาวุธที่ทำลายมิตรภาพ ทำลายความรัก ความเชื่อมั่น รวมทั้งทำลายคุณธรรมในตนเองไปด้วย เพราะพวกเขาใช้เครื่องมือสื่อสารเหล่านี้ผิดประเภท คือแทนที่จะไว้สื่อสาร แต่กลับไว้จับผิดกันและกัน จนเกิดความไม่ไว้วางใจ เรื่องร้ายๆ จึงเกิดขึ้น สามีทะเลาะกับภรรยา บางรายถึงขนาดฆ่ากันเพราะไลน์เพราะเฟซบุ๊ค เพราะข้อความจากคนที่ไม่รู้จักปรากฏบนจอมือถือของคนรัก

คำพูดในยุคปัจจุบันจึงมิได้หมายถึงการพูดกันเพียงอย่างเดียว แต่อาจหมายถึง การสื่อสารทุกรูปแบบที่ทำให้คนเราเข้าใจกัน หรือเข้าใจกันผิดไปก็ย่อมได้

คนโบราณเปรียบวาจาเหมือนกับอาวุธนั้นไม่ผิดเลย ถ้าคำพูดเป็นคุณก็ดี ถ้าพูดไม่ดี มันยิ่งกว่าอาวุธร้าย อยู่ที่ว่าใครจะเอามาใช้ให้เป็นประโยชน์ได้อย่างไร

การพูดไม่ดีนั้นแท้จริงแล้วก็มาจากจิตใจที่ไม่ดี หรือจิตใจที่ไม่ได้รับการฝึก เป็นจิตใจที่ทำตามอารมณ์ของตนเอง อยากพูดอะไรก็พูดโดยไม่คิด ซึ่งอาจทำความเสียหายได้ยิ่งกว่าระเบิดนิวเคลียร์เสียอีก

 

พระพุทธเจ้าตรัสเรื่องวาจาไว้มากมาย ส่วนหนึ่งอยู่ใน “โอวาทปาติโมกข์” (ปาติโมกข์ แปลว่า ผู้ใดย่อมรักษา ผู้นั้นย่อมหลุดพ้น) ซึ่งพระพุทธองค์ทรงแสดงเองตลอด ๒๐ พรรษาแรก และแสดงครั้งแรกในวันเพ็ญมาฆะ (เดือน ๓) เนื้อความในโอวาทปาติโมกข์ ตอนสุดท้ายกล่าวว่า

              อนูปวาโท อนูปฆาโต, ปาติโมกฺเข จ สํวโร
              มตฺตญฺญุตา จ ภตฺตสฺมึ, ปนฺตญฺจ สยนาสนํ
              อธิจิตฺเต จ อาโยโค, เอตํ พุทฺธาน สาสนํฯ

              การไม่กล่าวร้าย ๑
              การไม่ทำร้าย ๑,
              ความสำรวมในปาติโมกข์ ๑
              ความเป็นผู้รู้จักประมาณในการบริโภค ๑,
              ที่นั่งนอนอันสงัด ๑
              ความเพียรในอธิจิตหรือการทำจิตให้ยิ่ง ๑,
              นี้เป็นคำสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย

พวกเราเข้าใจกันหรือไม่ กับการที่พระองค์ทรงสอนว่า การไม่กล่าวร้าย คือ ความสำรวมในปาติโมกข์

 

ทางศาสนา วาจาเราไม่ให้ใช้ฟุ่มเฟือย ไม่ให้ฟุ้งซ่านไปกับสิ่งภายนอกที่มากระทบกับตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจของเรา พระพุทธเจ้าไม่ให้พระภิกษุยุ่งกับคนอื่น ให้ดูตัวเองตลอดทั้งวัน ให้คุยกับตัวเอง สอนตัวเอง หากเราเป็นฆราวาส การแบ่งเวลาในหนึ่งสัปดาห์เพื่อที่จะหยุดเครื่องมือสื่อสาร แล้วกลับมาอยู่กับตัวเองบ้างก็เป็นการดี

เพราะการคุยพร่ำเพรื่อจะนำโทษมาสู่ตัวเอง การฟุ้งซ่านจะนำภัยเข้ามาหาตัวเอง พระพุทธเจ้าจึงให้เราสำรวมในการใช้วาจาเป็นอย่างมาก ท่านจึงนำไว้เป็นข้อแรกในโอวาทปาติโมกข์

 

ทะเลเวลามันบ้าคลั่ง มันก็ยังมีเวลาที่คลื่นลมสงบ เวลาที่จิตใจเราสงบก็มีเช่นกัน ไม่ใช่ว่าเราจะฟุ้งซ่านได้ตลอดเวลา การฝึกสติไว้ในยามที่จิตใจสงบในวันหยุด ก็จะเป็นกำลังในเวลาที่ฟุ้งซ่าน สติจะทำให้เราเห็นอารมณ์ เห็นความฟุ้งซ่านที่เกิดขึ้นภายในจิตใจ

      เมื่อเราเห็นอารมณ์ที่เกิดขึ้น เราก็ไม่ตามมันไปทุกทาง แม้แต่วาจา เราก็ไม่พูดไปในทางที่จะทำร้ายตัวเจ้าของและผู้อื่น
      คนที่คิดเป็นพูดเป็นเท่านั้นจึงจะได้ประโยชน์จากการพูด การคิด และการกระทำของตนเอง
      หากเราอยากออกจากทุกข์ แต่ยังควบคุมแม้แต่คำพูดไม่ได้ ก็อย่าหวังว่าจะไปต่อสู้กับกิเลสที่มันละเอียดมากกว่านี้เลย

ขอบคุณภาพและบทความจาก
http://www.komchadluek.net/detail/20150822/212060.html

[PRAMOTE(aaaa)]

       หากว่าพูดอย่างคิดไปอีกอย่าง  ก็คงจะนานาจิตตัง  คือ...ต่างคนต่างความคิด

               โบราณว่าต้องทำใจ



      หากแต่สงบเงียบบ้างก็ดี   พระพุทธองค์มิให้ใช้ฟุ่มเฟือย  สำหรับผู้ปรารถนา ธรรมวิเศษโมกขธรรม

        ขออนุโมทนาสาธุ ครับ

[Admax]

 

[kobyamkala]

 ปิดวาจา เมื่อปฏิบัติ ภาวนา
 ปิดตา เมื่อใจ ยินดี ยินร้าย
 ปิดหู  เข้าสะกด เป็น อนุโลม และ ปฏิโลม
              ธัมมะวังโส
 
   ฟังจากรายการ คะ

 
 

[นิรตา ป้อมนาวิน]

 

[saieaw]

คุณ kobyamkala แสดงว่าติตตามฟังรายการบ่อย นะคะ