ยินดีต้อนรับคุณ, บุคคลทั่วไป กรุณา เข้าสู่ระบบ หรือ ลงทะเบียน

ผู้เขียน หัวข้อ: บาลีวันละคำ‬ โกลาหล  (อ่าน 1995 ครั้ง)

0 สมาชิก และ 1 บุคคลทั่วไป กำลังดูหัวข้อนี้

ปัญญสโก ภิกขุ

  • ศิษย์ตรง
  • มีเหตุมีผล
  • *****
  • ผลบุญ: +0/-0
  • ออฟไลน์ ออฟไลน์
  • กระทู้: 403
  • อริยสโก
  • Respect: 0
    • ดูรายละเอียด
บาลีวันละคำ‬ โกลาหล
« เมื่อ: มิถุนายน 08, 2016, 01:07:36 pm »
0
บาลีวันละคำ‬
โกลาหล
อ่านว่า โก-ลา-หน
“โกลาหล” บาลีอ่านว่า โก-ลา-หะ-ละ รากศัพท์มาจาก โกล (ความเป็นอันเดียวกัน) + อา (คำอุปสรรค = ทั่วไป, ยิ่ง) + หลฺ (ธาตุ = ได้) + อ ปัจจัย
: โกล + อา = โกลา + หลฺ = โกลาหล + อ = โกลาหล แปลตามศัพท์ว่า “ภาวะที่ได้ความเป็นอันเดียวกัน” (คือเมื่อเกิดภาวะนั้นขึ้น คนจะตื่นใจไปยังจุดเดียวกัน)
“โกลาหล” หมายถึง เสียงตะโกน, เสียงอึกทึกครึกโครม, ความตื่นเต้น, ความโกลาหล, ความสังหรณ์, การตักเตือน, การร้องเรียก (shouting, uproar, excite-ment about, tumult, foreboding, warning about something, hailing)
ในภาษาไทย พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 บอกไว้ว่า -
“โกลาหล : (คำนาม) เสียงกึกก้อง. (คำวิเศษณ์) อื้ออึง, เอิกเกริก, วุ่นวาย, (คำโบราณ; คำที่ใช้ในบทร้อยกรอง) ใช้เป็น โกลา โกลี ก็มี เช่น เสียงโห่โกลาเกรียงไกร. (คําพากย์), พระกุมารโกรธใจเป็นโกลี. (ไชยเชฐ). (ป., ส.).”
ในคัมภีร์กล่าวถึงเหตุการณ์สำคัญที่ทำให้ชาวโลกเกิดโกลาหล (ความตื่นเต้น) ว่ามี 5 อย่าง คือ -
1 กัปปโกลาหล เกิดก่อนโลกแตกแสนปี
2 จักกวัตติโกลาหล เกิดก่อนมีพระเจ้าจักรพรรดิร้อยปี
3 พุทธโกลาหล เกิดก่อนพระพุทธเจ้าจะอุบัติพันปี
4 มงคลโกลาหล เกิดก่อนพระพุทธเจ้าตรัสเรื่องมงคลสิบสองปี
5 โมเนยยโกลาหล เกิดก่อนพระพุทธเจ้าตรัสโมไนยปฏิปทา (หลักปฏิบัติของนักปราชญ์) เจ็ดปี
: เมื่อจิตนิ่ง แม้แต่ลิงยังหลับ
: เมื่อจิตสับปลับ โลกจึงโกลาหล

นาวาเอก ทองย้อย แสงสิยชัย
บันทึกการเข้า