สนง.ส่งเสริมพระกรรมฐาน

อชฺช วสฺสูปนายิกทิวโส
...วันนี้ วันเข้าพรรษา
...แปลยกศัพท์ : อชฺช อ.วันนี้ วสฺสูปนายิกทิวโส เป็นวันคือดิถีเป็นที่น้อมเข้าไปซึ่งกาลฝน (โหติ) ย่อมเป็น

-------------------------------------[อธิบายคำศัพท์]
1. วสฺสูปนายิกทิวส(ปุํ.,นปุํ.) = วันคือดิถีเป็นที่น้อมเข้าไปซึ่งกาลฝน วันเข้าพรรษา
...มาจาก วสฺสูปนายิกา(อิต.)=ดิถีเป็นที่น้อมเข้าไปซึ่งกาลฝน, ทิวส(ปุํ.,นปุํ.)=วัน ; สำเร็จรูปด้วยวิธีสมาสท้อง คือ เป็นอวธารณบุพพบท กัมมธารยสมาส มีทุติยาตัปปุริสสมาส เป็นท้อง
...1. ทุ. ตัป. ---วิ. วสฺสํ อุปนายิกา วสฺสูปนายิกา(ดิถี). ---ดิถีเป็นที่น้อมไป ซึ่งการฝน ชื่อว่า วัสสูปนายิกา
...2. อว. บุพ. กัม. ---วิ. วสฺสูปนายิกา เอว ทิวโส วสฺสูปนายิกทิวโส.
อ.ดิถีเป็นที่น้อมเข้าไปซึ่งกาลฝนนั่นเทียว เป็นวัน ชื่อว่า วัสสูปนายิกทิวสะ [วันคือดิถีเป็นที่น้อมเข้าไปซึ่งกาลฝน]
2.วสฺสูปนายิกา(อิต.) = ดิถีเป็นที่น้อมเข้าไปซึ่งกาลฝน
...มาจาก วสฺส(ปุํ.) = หน้าฝน กาลฝน ฤดูฝน, อุป(อัพ.อุป.) = เข้าไป ใกล้ มั่น เป็นบทหน้า, นี ธาตุในการนำไป ลง ณฺวุ ปัจจัยในนามกิตก์---พฤทธิ์ อี ของธาตุเป็น เอ แปลง เอ เป็น อาย, แปลง ณฺวุ เป็น อก ลง อิ อาคมและ อา ปัจจัยอิตถีลิงค์

(https://scontent.fbkk5-4.fna.fbcdn.net/v/t1.0-0/s480x480/13775808_563355543849332_8081838165426152454_n.jpg?oh=2f3f9660046af03032eeb0b8a4125213&oe=58332D3B)

...วิ. วสฺสํ อุปเนนฺติ อุปคจฺฉนฺติ เอตฺถาติ วสฺสูปนายิกา.
(อ.พระภิกษุ ท.) ย่อมน้อมเข้าไป คือว่า ย่อมเข้าถึง ซึ่งกาลฝน ใน(ดิถี)นั่น เพราะเหตุนั้น (อ.ดิถีนั้น) ชื่อว่า วัสสูปนายิกา [ดิถีเป็นที่น้อมเข้าไปซึ่งกาลฝน(ของภิกษุ)]