พิมพ์

[digitalknowledge]

บุคคลไม่ชื่อว่า "เป็นบัณฑิต" เพราะเหตุที่พูดมาก
จาก อรรถกถา ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท ธัมมัตถวรรคที่ ๑๙ เรื่องภิกษุฉัพพัคคีย์
         
ข้อความเบื้องต้น               
พระศาสดา เมื่อประทับอยู่ในพระเชตวัน ทรงปรารภภิกษุฉัพพัคคีย์ ตรัสพระธรรมเทศนานี้ว่า "น เตน ปณฺฑิโต โหติ" เป็นต้น.

@@@@@@

ภิกษุฉัพพัคคีย์ทำโรงภัตให้อากูล               
ได้ยินว่า ภิกษุเหล่านั้นเที่ยวทำโรงภัตให้อากูล ในวัดบ้าง ในบ้านบ้าง. ครั้นวันหนึ่ง ภิกษุทั้งหลายถามภิกษุหนุ่มและสามเณรผู้ทำภัตกิจในบ้านแล้วมา ว่า "ท่านผู้มีอายุ โรงภัตเป็นเช่นไร.?"

ภิกษุหนุ่มและสามเณรตอบว่า "อย่าถามเลย ขอรับ,
พวกภิกษุฉัพพัคคีย์กล่าวว่า 'พวกเราแหละเป็นผู้ฉลาด, พวกเราเป็นบัณฑิต จักประหารภิกษุเหล่านี้ โปรยหยากเยื่อที่ศีรษะแล้วนำออกไป’ แล้วจับหลังพวกกระผมโปรยหยากเยื่ออยู่ ทำโรงภัตให้อากูล."

ภิกษุทั้งหลายไปสู่สำนักพระศาสดาแล้ว กราบทูลความนั้น.

@@@@@@

ลักษณะบัณฑิตและไม่ใช่บัณฑิต              
พระศาสดาตรัสว่า "ภิกษุทั้งหลาย เราไม่เรียกคนพูดมาก เบียดเบียนผู้อื่นว่า ‘เป็นบัณฑิต’ แต่เราเรียกคนที่มีความเกษม ไม่มีเวร ไม่มีภัยเลยว่า ‘เป็นบัณฑิต’.

ดังนี้แล้ว ตรัสพระคาถานี้ว่า :-
น เตน ปณฺฑิโต โหติ ยาวตา พหุ ภาสติ เขมี อเวรี อภโย ปณฺฑิโตติ ปวุจฺจติ.
บุคคลไม่ชื่อว่าเป็นบัณฑิต เพราะเหตุเพียงพูดมาก, (ส่วน)ผู้มีความเกษม ไม่มีเวร ไม่มีภัย เรากล่าวว่า เป็นบัณฑิต.

@@@@@@

แก้อรรถ               
บรรดาบทเหล่านั้น บทว่า ยาวตา เป็นต้น ความว่า บุคคลไม่ชื่อว่าเป็นบัณฑิต เพราะเหตุที่พูดมากในท่ามกลางสงฆ์เป็นต้น, ส่วนบุคคลใด ตนเองเป็นคนมีความเกษม ชื่อว่าไม่มีเวร เพราะเวร ๕ ไม่มี ผู้ไม่มีภัย คือ ภัยย่อมไม่มีแก่มหาชน เพราะอาศัยบุคคลนั้น, ผู้นั้นชื่อว่า "เป็นบัณฑิต" ดังนี้แล.

ในกาลจบเทศนา ชนเป็นอันมากบรรลุอริยผลทั้งหลาย มีโสดาปัตติผลเป็นต้น ดังนี้แล.

               เรื่องภิกษุฉัพพัคคีย์ จบ.              


ที่มา : อรรถกถา ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท ธัมมัตถวรรคที่ ๑๙
http://www.84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25.0&i=29&p=2
อ่านเนื้อความในพระไตรปิฎกได้ที่
http://www.84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=25&A=946&Z=985

[bajang]

เหมือนอ่าน โฆษณา มากเลยนะครับ

 

[ธัมมะวังโส]

ให้เป็นอำนาจการตัดสินใจ ของผู้ดูแลห้อง ถ้าเห็นว่าไม่ขัดแย้งก็ กับห้องก็ตามนั้น

เจริญพร

[raponsan]

 

แก้ไขจากกระทู้เดิม "เสน่ห์อีสาน พระธาตุเมืองเก่า ตามรอยประวัติศาสตร์แห่งเมืองสกล"