ยินดีต้อนรับคุณ, บุคคลทั่วไป กรุณา เข้าสู่ระบบ หรือ ลงทะเบียน

ผู้เขียน หัวข้อ: ธรรมะ คือ อะไร ?  (อ่าน 7934 ครั้ง)

0 สมาชิก และ 1 บุคคลทั่วไป กำลังดูหัวข้อนี้

fasai

  • โยคาวจรมรรค
  • *****
  • ผลบุญ: +20/-0
  • ออฟไลน์ ออฟไลน์
  • เพศ: หญิง
  • กระทู้: 540
  • ทางสายกลาง
  • Respect: +1
    • ดูรายละเอียด
ธรรมะ คือ อะไร ?
« เมื่อ: สิงหาคม 04, 2010, 06:14:29 pm »
0
ที่บ้าน ดิฉัน เห็นเองที่มา คำถามนี้ขึ้นมาเมื่อ หลานคนหนึ่งได้ไปอุปสมบถ ฤดูร้อน ที่วัดชลประทานรังสฤษ นนทบุรี

และกลับมาด้วยภูมิธรรม และ มาถามฉัน ในวงสนทนารวมที่บ้านในวันหนึ่งว่า

   อา รู้หรือป่าว ว่า  ธรรมะ คืออะไร

   นั่นสินะ ดิฉัน เป็นคนที่อยู่ในบุญ รักษาศีลประจำ ปฏิบัติกรรมฐาน วันนี้โดนหลาน ที่ผ่านการฝึกฝนหลักธรรม

มาหมาด ๆ หลังจากที่เธอไม่เคยนับถือ พระ มาเลย ถ้าจะตอบให้ถนอมน้ำใจไว้ จะทำอย่างไรดี  เพราะหลานนั้น

กำลังใฝ่ธรรม ในแนวทาง สวนโมก ถ้าดิฉันตอบแบบพระอาจารย์ ก็ต้องเสียหลาน ผู้จะร่วมแนวทางแน่ แต่ถ้า

ตอบไม่ดี ก็จะเป็นการ ปรามาส ครู อาจารย์

   ดังนั้นดิฉัน ขอติดคำถาม หลานไว้ก่อน มาขอคำปรึกษา พวกเพื่อน ๆ สมาิชิก ช่วยหาคำตอบที่เป็นกรรมฐาน

มัชฌิมา แบบลำดับ จริง ๆ ที่ บัวชั้า น้ำไม่ขุ่น

    ส่วนคำตอบ ของหลานดิฉัน นั้น คาดการณ์ และ เชื่อว่า ต้องตอบแบบที่เคยรู้มาแน่

       คือ 1. ธรรม คือ ธรรมชาติ ( nature )
            2.ธรรม คือ กฏของธรรมชาติ ( law of nature )
            3.ธรรม คือ หน้าที่ของธรรมชาติ ( duty of nature )
            4.ธรรม คือ  ผลแห่งธรรมชาติ ( Result of nature )


 :25: :25:
บันทึกการเข้า
ทุกสิ่งทุกอย่าง เป็นไปตามกรรม
ใครสร้างกรรมอย่างไร ก็รับผลกรรมอย่างนั้น

raponsan

  • มารยิ่งมี บารมียิ่งแก่กล้า
  • ผู้ดูแลบอร์ด
  • โยคาวจรผล
  • ********
  • ผลบุญ: +61/-0
  • ออฟไลน์ ออฟไลน์
  • กระทู้: 28361
  • Respect: +11
    • ดูรายละเอียด
Re: ธรรมะ คือ อะไร ?
« ตอบกลับ #1 เมื่อ: สิงหาคม 10, 2010, 08:45:52 pm »
0
ธรรม ๑, ธรรม-, ธรรมะ [ทํา, ทํามะ-] น. คุณความดี เช่น เป็นคนมีธรรมะ เป็นคนมีศีลมีธรรม;

คําสั่งสอนในศาสนา เช่น แสดงธรรม ฟังธรรม ธรรมะของพระพุทธเจ้า;

หลักประพฤติปฏิบัติในศาสนา เช่น ปฏิบัติธรรม ประพฤติธรรม;

ความจริง เช่น ได้ดวงตาเห็นธรรม; ความยุติธรรม, ความถูกต้อง, เช่น ความเป็นธรรมในสังคม;

กฎ, กฎเกณฑ์, เช่น ธรรมะแห่งหมู่คณะ;

กฎหมาย เช่น ธรรมะระหว่างประเทศ;

สิ่งทั้งหลาย, สิ่งของ, เช่น เครื่องไทยธรรม. (ส. ธรฺม; ป. ธมฺม).

ที่มา  พจนานุกรมอิเล็กทรอนิกส์ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒



ธรรม สภาพที่ทรงไว้, ธรรมดา, ธรรมชาติ, สภาวธรรม, สัจจธรรม, ความจริง;

เหตุ, ต้นเหตุ; สิ่ง, ปรากฏการณ์, ธรรมารมณ์, สิ่งที่ใจคิด; คุณธรรม, ความดี, ความถูกต้อง, ความประพฤติชอบ;

หลักการ, แบบแผน, ธรรมเนียม, หน้าที่; ความชอบ, ความยุติธรรม; พระธรรม, คำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า ซึ่งแสดงธรรมให้เปิดเผยปรากฏขึ้น

ธรรม ในประโยคว่า “ให้กล่าวธรรมโดยบท” บาลีแสดงคำสอนในพระพุทธศาสนา ที่ท่านเรียงไว้ จะเป็นพุทธภาษิตก็ตาม สาวกภาษิตก็ตาม ฤษีภาษิตก็ตาม เทวดาภาษิตก็ตาม เรียกว่าธรรม ในประโยคนี้

ธรรม (ในคำว่า “การกรานกฐินเป็นธรรม”) ชอบแล้ว, ถูกระเบียบแล้ว

ธรรม ๒ หมวดหนึ่ง คือ
๑.รูปธรรม ได้แก่รูปขันธ์ทั้งหมด
๒.อรูปธรรม ได้แก่ นามขันธ์ ๔ และนิพพาน;


อีกหมวดหนึ่ง คือ
๑.โลกียธรรม ธรรมเป็นเป็นวิสัยของโลก
๒.โลกุตตรธรรม ธรรมอันมิใช่วิสัยของโลก ได้แก่ มรรค ๔ ผล ๔ นิพพาน ๑ ;


อีกหมวดหนึ่ง คือ
๑.สังขตธรรม ธรรมที่ปัจจัยปรุงแต่งได้แก่ขันธ์ ๕ ทั้งหมด
๒.อสังขตธรรม ธรรมที่ปัจจัยไม่ปรุงแต่ง ได้แก่ นิพพาน
 


ที่มา พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์ (ป.อ.ปยุตโต)



บทสรรเสริญพระธรรมคุณ
(บทสวดสวดมนต์ทำนองสรภัณญะ)

ธรรมะคือคุณากร      ส่วนชอบสาธร    ดุจดวงประทีปชัชวาล
แห่งองค์พระศาสดาจารย์    ส่องสัตว์สันดาน    สว่างกระจ่างใจมล
ธรรมใดนับโดยมรรคผล    เป็นแปดพึงยล    และเก้ากับทั้งนฤพาน
สมญาโลกอุดรพิสดาร    อันลึกโอฬาร       พิสุทธิ์พิเศษสุกใส
อีกธรรมต้นทางครรไล    นามขนานขานไข    ปฏิบัติปริยัติเป็นสอง
คือทางดำเนินดุจคลอง    ให้ล่วงลุปอง       ยังโลกอุดรโดยตรง
ข้าฯ ขอโอนอ่อนอุตมงค์    นบธรรมจำนง       ด้วยจิตและกายวาจา ฯ




คุณอาฟ้าใสครับ ไม่อยากให้คุณอาคิดว่า กรรมฐานมัชฌิมา จะให้ความหมายของคำว่า

"ธรรม" ต่างจากสำนักอื่นๆ ชาวพุทธทุกท่านมีครูคนเดียวกันครับ ก็คือพระพุทธเจ้า


การที่จะเข้าใจความหมายของธรรมะ ได้อย่างรู้แจ้งแทงตลอดนั้น

น่าจะมาจากการปฏิบัติธรรมเท่านั้น อันนี้ผมคิดเอง ไม่รู้ถูกรึเปล่า



การที่ผมนำความหมายต่างๆของคำว่า "ธรรม" มาให้อ่านกัน

เป็นเพียงการคุยเป็นเพื่อน แต่ก็นำเอาไปเป็นไกด์ไลน์ได้

ส่วนคำตอบที่คุณอาฟ้าใส จะมีให้หลาน ต้องใช้ "โยนิโสมนสิการ" เอาเองครับ

 :08: :41: :93: ;)

ธรรมย่อมคุ้มครองผู้ประพฤติธรรม
 :25: :25: :25:

บันทึกการเข้า
ปัญจะมาเร ชิเนนาโถ ปัตโต สัมโพธิมุตตะมัง จตุสัจจัง ปะกาเสติ มหาวีรัง นะมามิหัง ปัญจะมาเร ปลายิงสุ

fasai

  • โยคาวจรมรรค
  • *****
  • ผลบุญ: +20/-0
  • ออฟไลน์ ออฟไลน์
  • เพศ: หญิง
  • กระทู้: 540
  • ทางสายกลาง
  • Respect: +1
    • ดูรายละเอียด
Re: ธรรมะ คือ อะไร ?
« ตอบกลับ #2 เมื่อ: สิงหาคม 15, 2010, 06:57:31 am »
0
สาธุ คะ คุณปุ้มยังช่วยตอบ ให้เสมอ นะคะ

 :58: :25:
บันทึกการเข้า
ทุกสิ่งทุกอย่าง เป็นไปตามกรรม
ใครสร้างกรรมอย่างไร ก็รับผลกรรมอย่างนั้น

ธุลีธวัช (chai173)

  • ปัญญา นัตถิ อฌายโต “ปัญญาไม่มีแก่ผู้ไม่พินิจ”
  • ศิษย์ตรง
  • โยคาวจรผล
  • *****
  • ผลบุญ: +35/-0
  • ออฟไลน์ ออฟไลน์
  • กระทู้: 2905
  • Respect: +2
    • ดูรายละเอียด
    • เว็บไซต์
Re: ธรรมะ คือ อะไร ?
« ตอบกลับ #3 เมื่อ: สิงหาคม 15, 2010, 10:24:11 pm »
0
ธรรมะ คือ อะไร ?

     จากคำถามนี้ทำให้ผมนึกถึงอดีตครั้งยังเป็นสามเณรเรียนนักธรรม - บาลีอยู่ที่สำนักวัดศรีฯ อาจารย์ผมคือ

พระครูปริยัติสรคุณ / มหาบุญธรรม รตนโชโต (อดีตเจ้าคณะอำเภอเมือง สระบุรี ฝ่ายมหานิกาย) ท่านชอบย้ำ

คำถามนี้  ธรรมะ คือ อะไร ? แปลได้สองความหมาย คือ หากแปลโดยพยัญชนะแล้ว แปลว่า หน้าที่ หากแปล

โดยพิศดารแล้ว แปลว่า สภาวะที่ทรงไว้ซึ่งความเป็นจริง นี่อาจารย์ผมชอบย้ำให้ฟังอย่างนี้บ่อยมากๆๆๆๆ



ธรรมะ คือ อะไร ?

     จากที่ผ่านประสบการณ์ชีวิตมาถึงวันนี้ได้ เข้าใจโลกมากขึ้นจากเมื่อวันวาน มีวิจยธรรมเป็นปกติอยู่เนืองเนือง

ธรรมะ นั้นไม่ต้องค้น ไม่ต้องถาม ไม่อยู่ที่วัตถุ ครูอาจารย์ คงต้องถกเชิงอรรถเชิงความกันไม่จบ เพียงวันนี้เรา

เข้าใจโลก ที่มันอยู่ ที่มันเป็น แล้ววางใจซะ หันมาถามตัวเองว่า "เราเกิดมาทำไม" หาแก่นสาระอะไรเล่าในวันนี้

เพียงแค่คิดได้เท่านี้ เราก็เห็นธรรมแล้ว รู้กิจ รู้หน้าที่ และเป้าหมายแห่งชีวิต แล้วขวนขวายทำสิ่งนั้น แก่นสาระ

อะไรอื่นนั้นไม่มี หาตัวตนแห่งตนเจอ คือ ธรรม....สาธุ



ธรรมะ คือ อะไร ?

      ฝากถึงคุณ ฟ้าใส ไว้อย่างนี้ว่า หากหลานถามถึง ธรรมะ คือ อะไร ? ก็ตอบไปว่า วันใดหลานเห็นว่าโลกนี้

วุ่นวาย แล้วหันกลับมาพิจารณาใจตัวเองได้เมื่อไร เมื่อนั้นหลานจะไม่ต้องถามใครอีก


« แก้ไขครั้งสุดท้าย: สิงหาคม 15, 2010, 11:01:13 pm โดย THAWATCHAI173 »
บันทึกการเข้า
ศรัทธา, ศีล, พาหุสัจจะ, วิริยารัมภะ, ปัญญา

nimit

  • กำลังแหวกกระแส
  • **
  • ผลบุญ: +5/-0
  • ออฟไลน์ ออฟไลน์
  • เพศ: ชาย
  • กระทู้: 117
  • เรามาเพื่อจรรโลงพระกรรมฐาน
  • Respect: +1
    • ดูรายละเอียด
Re: ธรรมะ คือ อะไร ?
« ตอบกลับ #4 เมื่อ: สิงหาคม 15, 2010, 11:03:51 pm »
0
ธรรมะ คือ อะไร นิยามมีมากมาย เกินไป ผมกับคณะ เคยได้ฟังการบรรยายธรรม จากพระคุณเจ้าเรื่องธรรมะ

คืออะไร ฟังกันเป็นวันเลยครับ สรุปแล้วก็ยังไม่จบ

ธรรมะ ถ้าคือ เหตุ และ ผล ก็ใช่

ธรรมะ คือ ปริยัติ ปฏฺบัติ ปฏิเวธ ก็ใช่

ธรรมะ คือ กฏแห่งธรรมชาติ คือ อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา ก็ใช่

ธรรมะ คือ ..... มากมาย จริง ๆ



ธรรมะ คือ เหตุปัจจัย อันนี้ผมว่าใกล้เคียงมากที่สุด ครับ

พระพุทธองค์ ท่านทรงตรัสกับภิกษุว่า ธรรมะที่พระองค์ นำมาสอนนั้นเพียงกำมือเดียว


ขนาดกำมือเดียว ยังมี 84000 พระธรรมขันธ์

ส่วนตัวอ่านจบจริง ๆ ยังไม่กี่ขันธ์ เลยครับ



สำหรับผม ธรรมะ คือ การภาวนาที่พ้นจากสังสารวัฏฏ์ ครับ

อ้างถึง
หันมาถามตัวเองว่า "เราเกิดมาทำไม" หาแก่นสาระอะไรเล่าในวันนี้

สนับสนุน ส่วนนี้ครับ

  ธรรมะ คือ เครื่องปรุง และ บริหารจิต ให้พ้นจากสภาพการเวียนว่ายตายเกิดครับ

พิจารณาให้ดี ก็คือ คนอย่างเรา ๆ ท่าน ๆ นั้นถึงแม้จะพูด หรือ บรรยาย เรื่อง ธรรมะคืออะไรก็ไม่เข้าใจครับ

ต้องเป็นพระอรหันต์ ครับ ถึงจะเข้าใจครับ เพราะพระอรหันต์ นั้นชื่อว่า

 ผู้บรรลุธรรม

ก็หมายความว่า มีแต่พระอรหันต์ ที่ถึงธรรม จริง ครับ ดังนั้นความหมายรวมส่วนตัวผมนั้น

ธรรมะ คือ ปฏิเวธ ครับ หรือ นิโรธ นิพพาน

 :25: :25:







บันทึกการเข้า
ธรรมจักรสถิตอยู่ ณ ที่ใด ที่นั้นมีแต่ความร่มเย็น

ธัมมะวังโส

  • ธัมมะวังโส
  • ผู้บริหารเว็บ
  • โยคาวจรผล
  • *
  • ผลบุญ: +180/-0
  • ออฟไลน์ ออฟไลน์
  • กระทู้: 7249
  • Respect: +6
    • ดูรายละเอียด
    • เว็บไซต์
Re: ธรรมะ คือ อะไร ?
« ตอบกลับ #5 เมื่อ: สิงหาคม 16, 2010, 10:16:38 pm »
0
อ้างถึง
ธรรมะ คือ ปริยัติ ปฏฺบัติ ปฏิเวธ


คำตอบใด ๆ ก็ไม่เกินจากตรงนี้ แล้ว ละจ๊ะ


อธิบายกันเป็น คุ้ง เป็น แคว ก็เป็น ปริยัติ

ผู้ฝึกภาวนา และทำตามปริยัติ นั้นก็เป็น ปฏิบัติ

การเป็นพระอริยะบุคคล ก็คือ ปฏิเวธ


 ;)
บันทึกการเข้า
เว ทา สา กุ กุ สา ทา เว ทา ยะ สา ตะ ตะ สา ยะ ทา สา สา ทิ กุ กุ ทิ สา สา กุ ตะ กุ ภู ภู กุ ตะ กุ

ปักษาวายุ

  • กำลังจะพ้นจากน้ำ
  • *
  • ผลบุญ: +0/-0
  • ออฟไลน์ ออฟไลน์
  • กระทู้: 96
  • Respect: 0
    • ดูรายละเอียด
Re: ธรรมะ คือ อะไร ?
« ตอบกลับ #6 เมื่อ: สิงหาคม 17, 2010, 12:35:09 am »
0
 :25: :) :25:
บันทึกการเข้า

รักหนอ

  • มีเหตุมีผล
  • ****
  • ผลบุญ: +22/-0
  • ออฟไลน์ ออฟไลน์
  • เพศ: หญิง
  • กระทู้: 369
  • Respect: 0
    • ดูรายละเอียด
Re: ธรรมะ คือ อะไร ?
« ตอบกลับ #7 เมื่อ: สิงหาคม 18, 2010, 07:02:04 am »
0
สาธุ
 
;) :25:
บันทึกการเข้า