พลเรือเอก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงชุมพรเขตรอุดมศักดิ์ ทรงฉายในปี พ.ศ. 2450
ทำไมทหารเรือจึงเรียก “กรมหลวงชุมพรฯ” ว่า “เสด็จเตี่ย”พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ (2423-2466) ทรงได้รับสมัญญานามว่า “พระบิดาของทหารเรือไทย” นอกจากนี้ ยังมีการเรียกขานพระองค์ว่า “หมอพร” พอจะสันนิษฐานได้ว่า เพราะทรงใช้ความรู้ทางการแพทย์และให้การรักษาผู้ป่วยให้หายจากอาการไข้ ส่วนจะเรียกพระองค์ว่า “เสด็จเตี่ย” นั้นมีที่มาอย่างไร ทำไมจึงเรียกพระองค์เช่นนี้
พลเรือโท ศรี ดาวราย บันทึกไว้ในบทความชื่อ “ชีวิตนักเรียนนายเรือสมัย พ.ศ. 2462” บันทึกว่า
“ผมได้สอบแข่งขันเข้าโรงรียนนายเรือได้ เมื่อกลางปี พ.ศ. 2462 เป็นนักเรียนนายช่างกล (นบช.) เรียกกันว่าเหล่าพรรคกลิน วันที่ 6 ตุลาคม 2462 เป็นวันแรกที่นักเรียนรุ่นผมไปถึงโรงเรียนฯ ซึ่งอยู่ในพระราชวังเดิม จังหวัดธนบุรี ก็ได้รับเครื่องแบบกลาสีเรือ (พลทหาร) คนละ 2 ชุด ขนาดใหญ่-เล็ก ตามรูปร่างของแต่ละคน ส่วนมากไม่ได้ขนาด คนสูงใหญ่ใส่กางเกงสั้นจุดจู๋ และเสื้อคับปี๋ คนตัวเล็กและเตี้ย ใส่แล้วกางเกงใหญ่ ขายาวคร่อมเท้า เสื้อโตโคร่งคร่าง ต้องพับขากางเกงและแขนเสื้อ ดูแล้วทุเรศแท้ๆ แต่ก็ต้องทนใส่ไม่มีเวลาที่จะนำไปแก้ไข เพราะหลังจากได้รับแจกเล้ว ประมาณวันที่ 8 ต.ค. 62 ทางโรงเรียนก็นำนักเรียนทั้งหมดไปลงเรือหลงพาลีรั้งทวีปและเรือมรุธวสิตสวัสดิ์ วันที่ 11 ต.ค. 62 เรือทั้งสองก็ออกทะเล ไปฝึกภาคปฏิบัติที่สัตหีบ
การออกฝึกภาคในทะเลครั้งนั้น พลเรือเอก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ ขณะดำรงตำแหน่งเสนาธิการทหารเรือ เป็นผู้อำนวยการฝึก และประทับที่ ร.ล.พาลีฯ ด้วย เช้าวันหนึ่งมีการขัดหินทรายแล้วเช็ดล้างดาดฟ้าไม้ที่ท้ายเรือ พวกนักเรียนใหม่ๆ ทำงานกันไม่เป็น เงอะงะเก้งก้าง เป็นเวลาที่พระองค์ทรงยืนอยู่ ณ ที่นั้นด้วย ทอดพระเนตรแล้วคงสงสาร
จึงได้ดำรัสกับพวกนักเรียนว่า ‘อ้ายลูกชายมานี่ เตี่ยจะสอนให้’ แล้วทรงทำงานให้ดูจนเสร็จ โดยมิได้ถือพระองค์เลย นักเรียนทั้งปวงจึงได้เคารพรักกันมาก และพากันเรียกพระองค์ว่า ‘เสด็จเตี่ย’ จนถึงทุกวันนี้” [จัดย่อหน้าใหม่และเน้นคำโดยผู้เขียน]
@@@@@@
ในเอกสารสโมรสรศิลปวัฒนธรรมเสวนา 15 ตุลาคม 2558 ยังกล่าวถึงการเรียกพระองค์ว่า “เสด็จเตี่ย” ดังนี้
“นอกจาก ‘เสด็จเตี่ย’ แล้ว ในหมู่พระโอรส พระธิดา และทหารผู้ใกล้ชิด ก็ยังโปรดให้เรียกพระองค์ว่า ‘ติ๊ดเตี่ย’ นายพลเรือ พระยาหาญกลางสมุทร [บุญมี พันธุมนาวิน] ก็เคยเขียนชี้แจ้งว่า ตอนที่ทรงเป็น ‘หมอพร’ รักษาคนโดยไม่คิดสตังค์นั้น คนจีนก็เรียกพระองค์ว่า ‘เตี่ย’ และว่าคนไทยเรียก ‘ทิดเตี่ย’ (คำหลังนี่ผมเดาเอาเองว่าคงเพี้ยนมาจาก ‘ติ๊ดเตี่ย’)
ถ้าถามว่า ทำไมชอบเรียกพระองค์เองว่า ‘เตี่ย’ หรือให้ผู้อื่นเรียกเช่นนั้น ข้อนี้ไม่ทราบครับ นอกจากสันนิษฐานเอาว่าเป็นความนิยมส่วนพระองค์” [เน้นโดยผู้เขียน]ข้อมูลจาก :-
- พลเรือโท ศรี ดาวราย. “ชีวิตนักเรียนนายเรือสมัย พ.ศ. 2462” ใน, หนังสืออนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพ ณ ฌาปนสถานกองทัพเรือ วัดเครือวัลย์วรวิหาร วันที่ 18 มีนาคม 2536
- ลุงเฉย ปะชาชิน. “รู้ไม่โม้ด” ใน, เอกสารสโมรสรศิลปวัฒนธรรมเสวนา 15 ตุลาคม 2558
เผยแพร่ : วันอังคารที่ 7 กรกฎาคม พ.ศ.2563
เผยแพร่ข้อมูลในระบบออนไลน์ครั้งแรก : เมื่อ 7 กรกฎาคม 2563
ขอบคุณ :
https://www.silpa-mag.com/history/article_52483
ผู้เขียน
หัวข้อ: ทำไมทหารเรือจึงเรียก “กรมหลวงชุมพรฯ” ว่า “เสด็จเตี่ย” (อ่าน 411 ครั้ง)