พิมพ์

[raponsan]

อธิบาย 'อัสมิมานะ'

อัสมิมานะ หมายความว่า การถือตนว่าเราเป็นนั่นเป็นนี่ พระอริยบุคคลทั้งหลายที่นอกจากพระรหันต์นั้น แม้ว่าจะเป็นผู้ไม่มีสักกายทิฏฐิคือ ความเข้าใจผิดในรูปนามว่าเป็นเราเป็นเขา ชาย หญิง สัตว์ บุคคล ตัวตน ดังเช่นปุถุชนคนทั้งหลายเห็นอยู่นั้นก็จริง แต่ทว่าอัสมิมานะการถือตัวว่า เราเป็นนั่นเป็นนี่ โดยอาศัยคุณความดีที่มีอยู่ในตนยังมีอยู่ เพราะว่าอัสมิมานะนี้เป็นฝ่ายยาถาวมานะ การถือตัวตามความเป็นจริง หาใช่เป็นอยาถาวมานะ การถือตัวไม่ใช่ตามความเป็นจริงแต่อย่างใดไม่

ดังนั้น การทำ พูด คิด ของพระอริยะจำพวกนี้ บางทีก็ประกอบด้วยอัสมิมานะ เช่นมีการถือตัวว่า เราเป็นอริยะ มีความเลื่อมใสในคุณพระรัตนตรัยอย่างมั่นคงมีศีลบริสุทธิ์ ถ้าเป็นพระอนาคามีก็มีการถือเป็นพิเศษออกไปอีกว่าเราไม่มีความยินดียินร้ายในอิฏฐารมณ์ อนิฏฐารมณ์ ถ้ามีความรู้ความสามารถก็ถือว่าเราเป็นผู้มีความรู้ความสามารถคิดนึก อยู่ภายในใจบ้าง แสดงออกมาทางกายบ้าง เปล่งออกมาทางวาจาบ้าง ซึ่งมีอาการละม้ายคล้ายคลึงกันกับสักกายทิฏฐิ ฉะนั้น อัสมิมานะนี้เรียกว่า "ทิฏฐิมานะ" ก็ได้

และกาลที่แสดงว่าสัมมาทิฏฐิในอริยมรรคเบื้องบน ๓ มีหน้าที่ประหาณมิจฉาทิฏฐินั้น ก็มุ่งหมายเอาอัสมิมานะนี้เอง บรรดาสัมมาทิฏฐิในอริยมรรคเบื้องบน ๓ นี้ สัมมาทิฏฐิที่อยู่ในอรหัตตมรรคเท่านั้นที่จะทำการประหาณอัสมิมานะให้เด็ดขาดหมดไปได้

อีกประการหนึ่งปุถุชนทั้งหลายที่ทำการกำหนดพิจารณารูปนามอยู่ เมื่ออนิจจสัญญา ทุกขสัญญา อนัตตสัญญาอย่างใดอย่างหนึ่งปรากฏขึ้นนั้น ปุถุชนทั้งหลายเหล่านั้นย่อมประหาณอัสมิมานะลงได้บ้างเหมือนกัน แต่มิใช่เป็นสมุจเฉทปหาน

Thank to : dhamma.serichon.us/2022/07/12/อธิบายอัสมิมานะ/
12 กรกฎาคม 2022 , By admin.