ยินดีต้อนรับคุณ, บุคคลทั่วไป กรุณา เข้าสู่ระบบ หรือ ลงทะเบียน

ผู้เขียน หัวข้อ: นิรมาณกาย  (อ่าน 811 ครั้ง)

0 สมาชิก และ 1 บุคคลทั่วไป กำลังดูหัวข้อนี้

raponsan

  • มารยิ่งมี บารมียิ่งแก่กล้า
  • ผู้ดูแลบอร์ด
  • โยคาวจรผล
  • ********
  • ผลบุญ: +61/-0
  • ออฟไลน์ ออฟไลน์
  • กระทู้: 28366
  • Respect: +11
    • ดูรายละเอียด
นิรมาณกาย
« เมื่อ: มกราคม 07, 2019, 06:20:02 am »
0



นิรมาณกาย

นิรมาณกาย อ่านว่า นิ-ระ-มาน-นะ-กาย ประกอบด้วยคำว่า นิรมาณ + กาย

(๑) “นิรมาณ”

บาลีเป็น “นิมฺมาน” (นิม-มา-นะ) รากศัพท์มาจาก นิ (คำอุปสรรค = เข้า, ลง, ไม่มี, ออก) + มา (ธาตุ = กะ, ประมาณ, นับ) + ยุ ปัจจัย, แปลง ยุ เป็น อน (อะนะ), ซ้อน มฺ ระหว่างอุปสรรคกับธาตุ (นิ + มฺ + มา)

    : นิ + มฺ + มา = นิมฺมา + ยุ > อน = นิมฺมาน แปลตามศัพท์ว่า “การกะลง” “การนับเข้า” หมายถึง การวัด, การผลิต, การสร้าง, การทำงาน (measuring; production, creation, work)

    บาลี “นิมฺมาน” สันสกฤตเป็น “นิรฺมฺมาณ” และ “นิรฺมาณ”
    สํสกฤต-ไท-อังกฤษ อภิธาน บอกความหมายไว้ดังนี้... (สะกดตามต้นฉบับ)
    “นิรฺมฺมาณ, นิรฺมาณ : (คำนาม) ‘นิรมาณ,’ ศิลปกรรมน์, ศิลปะนิรมาณ, อุตบาทน์, วิรจนา, การสร้างทำ, การทำ; รส, สาร, เยื่อ, อัสถิสาร; สังคติหรือความเหมาะ; manufacture, production, making; pith, essence, marrow; propriety or fitness.”

    ในภาษาไทย พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 บอกไว้ว่า...
     “นิรมาณ : (คำแบบ คือคำที่ใช้เฉพาะในหนังสือ ไม่ใช่คำพูดทั่วไป) (คำนาม) การสร้าง, การแปลง, การทํา, การวัดส่วน. (ส.).”


@@@@@@

(๒) “กาย”

บาลีอ่านว่า กา-ยะ รากศัพท์มาจาก...
(1) กุ (สิ่งที่น่ารังเกียจ, สิ่งที่น่าเกลียด) + อาย (ที่มา, ที่เกิดขึ้น), “ลบสระหน้า” คือ อุ ที่ กุ (กุ > ก)
     : กุ > ก + อาย = กาย แปลตามศัพท์ว่า “ที่เกิดขึ้นของสิ่งที่น่ารังเกียจทั้งหลาย”
(2) ก (อวัยวะ) + อายฺ (ธาตุ = ไป, เป็นไป), + อ ปัจจัย
     : ก + อายฺ = กายฺ + อ = กาย แปลตามศัพท์ว่า “ที่เป็นที่เป็นไปแห่งอวัยวะทั้งหลาย”
(3) กาย (ร่างกาย) + ณ ปัจจัย, ลบ ณ
     : กาย + ณ = กายณ > กาย แปลตามศัพท์ว่า “ที่เกิดขึ้นแห่งส่วนย่อยทั้งหลายเหมือนร่างกาย” (คือร่างกายเป็นที่รวมแห่งอวัยวะน้อยใหญ่ฉันใด “สิ่งนั้น” ก็เป็นที่รวมอยู่แห่งส่วนย่อยทั้งหลายฉันนั้น)
     “กาย” (ปุงลิงค์) หมายถึง ร่างกาย; กลุ่ม, กอง, จำนวนที่รวมกัน, การรวมเข้าด้วยกัน, ที่ชุมนุม (body; group, heap, collection, aggregate, assembly)

ในภาษาไทย พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 บอกไว้ว่า...
“กาย, กาย : (คำนาม) ตัว เช่น ไม่มีผ้าพันกาย, และมักใช้เข้าคู่กับคํา ร่าง เป็น ร่างกาย, ใช้เป็นส่วนท้ายของสมาส หมายความว่า หมู่, พวก, เช่น พลกาย = หมู่ทหาร. (ป., ส.).”

@@@@@@

นิรมาณ + กาย = นิรมาณกาย แปลตามศัพท์ว่า “กายคือการสร้างขึ้น”

พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 บอกไว้ว่า...
นิรมาณกาย : (คำนาม) กายที่ประกอบด้วยขันธ์ ๕ ของพระพุทธเจ้า ซึ่งมีอันเปลี่ยนแปลงไปเหมือนสิ่งที่ประกอบด้วยขันธ์ ๕ อื่น ๆ, ตามคติมหายานเชื่อว่า เป็นรูปปรากฏของพระวิญญาณบริสุทธิ์ของพระพุทธเจ้า คือ ธรรมกาย.”


@@@@@@

อภิปราย : ตามความหมายที่ประสงค์ คำนี้ควรจะแปลว่า “กายที่ถูกสร้างขึ้น” ถ้าต้องการแปลอย่างนี้รูปคำบาลีก็ควรจะเป็น “นิมฺมิตกาย” (นิม-มิ-ตะ-กา-ยะ)

     “นิมฺมิต” แปลตามศัพท์ว่า “อันเขาสร้างขึ้น” (นิมฺมาน = การสร้าง, นิมฺมิต = สิ่งที่ถูกสร้าง)
     “นิมฺมิตกาย” แปลงรูปเป็นไทยว่า “นฤมิตกาย” = กายที่เนรมิตขึ้น
      แต่เมื่อใช้ว่า “นิรมาณกาย” จนลงตัวแล้ว ก็ต้องเลยตามเลย

@@@@@@

เกี่ยวกับเรื่องนี้ มีคำว่า “ตรีกาย” อีกคำหนึ่งที่อาจช่วยให้เข้าใจความหมายเพิ่มขึ้น

พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 บอกไว้ว่า...
ตรีกาย : (คำนาม) พระกายทั้ง ๓ ของพระพุทธเจ้าตามคติพระพุทธศาสนา นิกายมหายาน ได้แก่
    ๑. ธรรมกาย (พระธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้า)
    ๒. สัมโภคกาย (กายทิพย์หรือกายละเอียดของพระพุทธเจ้า) และ
    ๓. นิรมาณกาย (กายที่เป็นขันธ์ ๕ และปรากฏแก่มนุษย์ทั่วไป ซึ่งบางทีเรียกว่า รูปกาย).”


@@@@@@

ข้อสังเกต : ขอชี้ให้สังเกตคำในพจนานุกรมฯ ที่ว่า “ตามคติมหายานเชื่อว่า” ที่ขอให้สังเกตก็เพราะว่า เรามักเข้าใจกันว่า ศาสนาเป็นเรื่องของ “ความเชื่อ”

แต่พึงเข้าใจให้ถูกต้องว่า พระพุทธศาสนานั้นเป็นเรื่องของ “ความจริง” หมายความว่า เป็นศาสนาที่สอนให้รู้ เข้าใจ และเข้าถึงความจริง วิธีนับถืออาจเริ่มด้วยศรัทธาหรือความเชื่อดังที่นับถือกันทั่วไป แต่พระพุทธศาสนาไม่ได้จบแค่ความเชื่อ หากแต่สอนวิธีปฏิบัติเพื่อให้เข้าถึงความจริงต่อไปอีกด้วย และกระบวนการปฏิบัติเพื่อเข้าถึงความจริงนั้น ผู้นับถือต้องกระทำเองเนื่องจากเป็นประโยชน์ของตัวเองโดยตรง เจ้าของคำสอนไม่ได้มีผลประโยชน์ใดๆ ด้วย-กับการที่ใครจะได้เข้าถึงหรือเข้าไม่ถึงความจริงนั้น

@@@@@@

ข้อที่ควรระลึกไว้ ก็คือ ความเชื่อไม่จำเป็นจะต้องตรงกับความจริง และสิ่งที่เป็นความจริงก็อาจเป็นสิ่งที่มนุษย์ไม่เชื่อก็เป็นได้ บาลีวันละคำมีขอบเขตเพียงแค่ นำรูปศัพท์มาเสนอให้รู้ว่ารากศัพท์หรือความเป็นมาของคำนั้นๆ เป็นอย่างไรเท่านั้น ส่วนความเชื่อหรือความจริงเกี่ยวกับเรื่องนั้นย่อมเป็นหน้าที่ของผู้อ่านที่จะพึงศึกษา สืบค้น หรือปฏิบัติการอย่างใดอย่างหนึ่งต่อไปด้วยตนเอง

     หน้าที่ของชาวพุทธคือ ทำความเห็นของตนให้ตรงกับความเป็นจริง ไม่ใช่เกณฑ์ความจริงให้ตรงกับความเชื่อของตน
    "ดูก่อนภราดา เมื่อใดฝึกจิตจนเข้าถึงความจริง เมื่อนั้นก็ไม่ต้องอิงอยู่กับความเชื่อ"



เรื่องโดย : ทองย้อย แสงสินชัย
ที่มา : dhamma.serichon.us/ทองย้อย/นิรมาณกาย-อ่านว่า-นิ-ระ-ม/ 
« แก้ไขครั้งสุดท้าย: มกราคม 07, 2019, 06:25:57 am โดย raponsan »
บันทึกการเข้า
ปัญจะมาเร ชิเนนาโถ ปัตโต สัมโพธิมุตตะมัง จตุสัจจัง ปะกาเสติ มหาวีรัง นะมามิหัง ปัญจะมาเร ปลายิงสุ

bajang

  • มีเหตุมีผล
  • ****
  • ผลบุญ: +0/-0
  • ออฟไลน์ ออฟไลน์
  • กระทู้: 325
  • Respect: 0
    • ดูรายละเอียด
Re: นิรมาณกาย
« ตอบกลับ #1 เมื่อ: มกราคม 07, 2019, 09:28:04 am »
0
 st11 st12 st12
บันทึกการเข้า