ขออนุญาต อัพเดทกระทู้

ขออนุญาต อัพเดทกระทู้

[9 ข้อคิดในการใช้ชีวิต (พระราชดำรัสของในหลวงรัชกาลที่ ๙)]

.



9 ข้อคิดในการใช้ชีวิต (พระราชดำรัสของในหลวงรัชกาลที่ ๙)

Gedgoodlife ขอน้อมนำพระบรมราโชวาท และพระราชดำรัส ของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช (รัชกาลที่ ๙) ที่เป็น ข้อคิดในการใช้ชีวิต ให้กับประชาชนชาวไทยได้เดินหน้าในการใช้ชีวิต และการทำงาน พร้อมทั้งร่วมสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณอันหาที่สุดมิได้





9 ข้อคิดในการใช้ชีวิต (คำสอนในหลวงรัชกาลที่ ๙)

1. คนดี

“ในบ้านเมืองนั้น มีทั้งคนดี และคนไม่ดี ไม่มีใครที่จะทำให้ทุกคนเป็นคนดีได้ทั้งหมด การทำให้บ้านเมืองมีความปกติสุขเรียบร้อย จึงมิใช่การทำให้ทุกคนเป็นคนดี หากแต่อยู่ที่การส่งเสริมคนดี ให้คนดีปกครองบ้านเมือง และควบคุมคนไม่ดี ไม่ให้มีอำนาจ ไม่ให้ก่อความเดือดร้อนวุ่นวายได้”

(พระบรมราโชวาทในพิธีเปิดงานชุมนุมลูกเสือแห่งชาติ ค่ายลูกเสือวชิราวุธ จังหวัดชลบุรี 11 ธันวาคม 2512)

2. ความดี

“การทำดีนั้นทำยาก และเห็นผลช้า แต่ก็จำเป็นต้องทำ เพราะหาไม่ความชั่วซึ่งทำได้ง่าย จะเข้ามาแทนที่ และจะพอกพูนขึ้นอย่างรวดเร็วโดยไม่ทันรู้สึกตัว แต่ละคนจึงต้องตั้งใจ และเพียรพยายามให้สุดกำลัง ในการสร้างเสริมและสะสมความดี”

(พระบรมราโชวาทพระราชทาน แก่ผู้สำเร็จการศึกษา ที่โรงเรียนนายร้อยตำรวจ สวนอัมพร 14 สิงหาคม 2525)

3. การทำงาน

“เมื่อมีโอกาสและมีงานทำ ควรเต็มใจทำโดยไม่จำเป็นต้องตั้งข้อแม้ หรือเงื่อนไขอันใด ไว้ให้เป็นเครื่องกีดขวาง คนที่ทำงานได้จริง ๆ นั้น ไม่ว่าจะจับงานสิ่งใด ย่อมทำได้เสมอ ถ้ายิ่งมีความเอาใจใส่ มีความขยัน และความซื่อสัตย์สุจริต ก็ยิ่งจะช่วยให้ประสบผลสำเร็จในงานที่ทำสูงขึ้น”

(พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตร วิทยาลัยเทคโนโลยีและอาชีวศึกษา 8 กรกฎาคม 2530)




4. การรู้จักใช้เงิน

“…ถ้าเราสะสมเงินให้มาก เราก็สามารถที่จะใช้ดอกเบี้ย ใช้เงินที่เป็นดอกเบี้ยโดยไม่แตะต้องทุน ถ้าเราใช้มากเกินไปหรือเราไม่ระวัง เรากินเข้าไปเป็นทุน ทุนมันก็น้อยลงๆ จนหมด…”

(พระราชดํารัสของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสเฉลิมฉลองวันเฉลิมพระชนมพรรษา เมื่อวันที่ 4 ธันวาคม พ.ศ.2518)

5. แก้ปัญหาด้วยปัญญา

“ปัญหาทุกอย่างไม่ว่าเล็ก หรือใหญ่ มีทางแก้ไขได้ ถ้ารู้จักคิดให้ดี ปฏิบัติให้ถูก การคิดได้ดีนั้น มิใช่การคิดได้ด้วยลูกคิด หรือด้วยสมองกล เพราะโลกเราในปัจจุบันจะวิวัฒนาการไปมากเพียงใดก็ตาม ก็ยังไม่มีเครื่องมืออันวิเศษชนิดใด สามารถขบคิดแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ได้อย่างสมบูรณ์ การขบคิดวินิจฉัยปัญหา จึงต้องใช้สติปัญญา คือคิดด้วยสติรู้ตัวอยู่เสมอ เพื่อหยุดยั้งและป้องกันความประมาทผิดพลาด และอคติต่าง ๆ มิให้เกิดขึ้น ช่วยให้การใช้ปัญญาพิจารณาปัญหาต่าง ๆ เป็นไปอย่างเที่ยงตรง ทำให้เห็นเหตุเห็นผลที่เกี่ยวเนื่องกันเป็นกระบวนการได้กระจ่างชัด ทุกขั้นตอน”

(พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตร มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ 1 สิงหาคม 2539)

6. พูดจริง ทำจริง

“ผู้หนักแน่นในสัจจะพูดอย่างไร ทำอย่างนั้น จึงได้รับความสำเร็จ พร้อมทั้งความศรัทธาเชื่อถือ และความยกย่องสรรเสริญ จากคนทุกฝ่าย การพูดแล้วทำ คือ พูดจริง ทำจริง จึงเป็นปัจจัยสำคัญในการส่งเสริมเกียรติคุณของบุคคลให้เด่นชัด และสร้างเสริมความดี ความเจริญ ให้เกิดขึ้นทั้งแก่บุคคลและส่วนรวม”

(พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันที่ 10 กรกฎาคม 2540)




7.  การคิดก่อนพูด

“…หลักของคุณธรรมคือ การคิดด้วยจิตใจที่เป็นกลาง ก่อนจะพูดจะทําสิ่งไร จําเป็นต้อง หยุดคิดเสียก่อน เพื่อรวบรวมสติให้ตั้งม่ัน และจิตสว่างแจ่มใส ซึ่งเมื่อฝึกหัดคุ้นเคยชํานาญแล้ว จะกระทําได้คล่องแคล่วช่วยให้สามารถแสดงความรู้ความคิดในเรื่องต่าง ๆ ให้ผู้ฟังได้เข้าใจได้ง่าย ได้ชัด ไม่ผิด ทั้งหลักวิชา ทั้งหลักคุณธรรม…”

(พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เมื่อวันที่ 10 กรกฎาคม พ.ศ.2535)

8. ชาติบ้านเมืองคืออวัยวะ

“…ชาติบ้านเมืองประกอบด้วยนานาสถาบัน อันเปรียบได้กับอวัยวะทั้งปวง ที่ประกอบกันขึ้นเป็นชีวิตร่างกาย ชีวิตร่างกายดํารงอยู่ได้ เพราะอวัยวะใหญ่น้อยทํางานเป็นปรกติพร้อมกันอย่างไร ชาติบ้านเมือง ก็ดํารงอยู่ได้เพราะสถาบันต่าง ๆ ตั้งมั่น และปฏิบัติหน้าที่ของตนโดยพร้อมมูลอย่างนั้น…”

(พระบรมราโชวาทของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพระราชทานแก่ทหารบก ทหารเรือ ทหารอากาศ ตํารวจและอาสาสมัครพลเรือนในพิธีตรวจพลสวนสนามในงานพระราชพิธีรัชดาภิเษก เมื่อวันที่ 8 มิถุนายน พ.ศ.2514)

9. ความสามัคคี

“…สามัคคีนี้ก็คือการเห็นแก่บ้านเมือง และช่วยกันทุกวิถีทาง เพื่อที่จะสร้างบ้านเมืองให้เข้มแข็ง ด้วยการเห็นอกเห็นใจซึ่งกันและกัน และทํางานด้วยการซื่อสัตย์สุจริต ต้องส่งเสริมงานของกันและกัน และไม่ทําลายงานของกันและกัน มีเรื่องอะไรให้ได้พูดปรองดองกัน อย่าเรื่องใครเรื่องมัน และงานก็ทํางานอย่างตรงไปตรงมา นึกถึงประโยชน์ส่วนรวม…”

(พระราชดํารัสที่พระราชทานในพิธีประดับยศนายตํารวจชั้นนายพล เมื่อวันที่ 15 มกราคม พ.ศ. 2519)



ขอขอบคุณแหล่งที่มา – https://news.mthai.com/webmaster-talk/403289.html
ขอบคุณ : https://www.gedgoodlife.com/lifestyle/1066-9-ข้อคิด/
27 มิ.ย. 24

[แพ้เป็นถ่าน ผ่านเป็นเพชร | ท้อเป็นถ่าน ผ่านจึงเป็นเพชร | อย่างไงก็ขอให้เอาถ่านไว้ก่อน | เพราะคำว่า "ไม่เอาถ่าน" เป็นสำนวน มีความหมายว่า ไม่สนใจการงาน เหลวไหล ไม่รักดี]

.



แพ้เป็นถ่าน ผ่านเป็นเพชร | ท้อเป็นถ่าน ผ่านจึงเป็นเพชร | อย่างไงก็ขอให้เอาถ่านไว้ก่อน | เพราะคำว่า "ไม่เอาถ่าน" เป็นสำนวน มีความหมายว่า ไม่สนใจการงาน เหลวไหล ไม่รักดี


 

ขอนำบทความในเฟซบุ้ค พระนพดล สิริวํโส โพสต์ไว้เมื่อ 7 กุมภาพันธ์ 2015 ในหัวข้อ "แพ้เป็นถ่าน ผ่านเป็นเพชร" มาให้อ่าน ดังนี้ครับ

"แพ้เป็นถ่าน ผ่านเป็นเพชร"

เป็นการเปรียบเทียบเรื่องจริงในชีวิตคน
ถ่านกับเพชร สร้างด้วยต้นทุนเดียวกันคือ คาร์บอน

คาร์บอน ที่ไม่ได้ผ่านแรงอัด แรงกดดันอะไร อยู่ตามธรรมชาติ ก็จะกลายเป็นถ่าน ในขณะที่ คาร์บอน ที่ผ่านแรงอัดอย่างหนัก เป็นเวลานาน ๆ คาร์บอนที่สามารถผ่านออกมาได้ โดยไม่แตกไปเสียก่อน ถึงจะกลายเป็นเพชร

เราถึงได้ยินว่า เพชร แท้ที่จริง มันแข็งมาก เหตุที่มีค่าเพราะความยากนี้เองชีวิตคนเราก็คล้ายกัน เรื่องถ่านกับเพชร

ชีวิตแบบถ่าน : เช่น คนที่รักสบาย อยู่ไปเรื่อย เมื่อไหร่มีแรงกดดัน แทนที่จะสู้ ก็บ่นว่าแล้วก็หนีไป ตั้งเป้าในชีวิตแบบต่ำๆ ทำยาวๆ ไม่สนใจเรียนรู้ ไม่อยากพัฒนา เป็นน้ำเต็มแก้ว รู้ไปทุกเรื่อง แต่ไม่เคยทำจนสำเร็จสักเรื่อง ชอบพูดมากกว่าชอบทำ คิดเยอะ ส่วนใหญ่ก็ลบมากกว่าบวก โทษไปได้หมดทุกเรื่อง ยกเว้นอย่างเดียว คือ โทษตัวเอง .ผลสุดท้าย ก็ไม่เคยได้อะไรเป็นชิ้นเป็นอัน

ชีวิตแบบเพชร : คนกลุ่มนี้ มองตาก็เข้าใจได้ เห็นเรื่องที่ต้องผ่าน เป็นเรื่องที่พิสูจน์ตัวเอง พูดน้อย ทำมาก ไม่ล้มเลิก เกาะติด พากเพียร ยอมแลก อดเปรี้ยวไว้กินหวาน ไม่ท้อ เป้าหมายมีไว้พุ่งชน อารมณ์ประมาณนั้น ขณะที่หลายคนมองว่า คนกลุ่มนี้ลำบาก เขาเองกลับไม่เคยรู้สึกอะไรแบบนั้น




ใครบอกชีวิตไม่มีทางเลือก คำๆนี้ได้ยินในถ่าน แต่จะไม่ผ่านไปในเพชร
หลายคนรอชะตาฟ้ากำหนด รอความโชคดี
รู้มั๊ย ความหมายของคำว่า โชคดี ที่แท้คืออะไร.?

โชคดี = โอกาส + การเตรียมพร้อม

ถ้าขาดอย่างใดอย่างหนึ่ง มันก็จะไม่ใช่โชคดี แต่เป็นฟลุ้ค ซึ่งในชีวิตหนึ่ง การรอคอยอาจจะไม่ได้มา แม้ได้มาก็รักษาไว้ไม่ได้

ชีวิตคนเราสั้นนัก วันๆหนึ่งผ่านไปเร็วมาก ปีหนึ่งๆก็แว่บๆผ่านไปอีกปี
ถ้าแต่ละปีที่ผ่าน เป็นถ่านหมด สังเกตจาก ทำเรื่องเดิมๆ พูดเรื่องเดิมๆ อยู่แบบเดิม แต่หนักและแย่กว่าเดิม

เอาใหม่..ตั้งเป้าความฝัน พยายามทำ เมื่อไหร่รู้สึกลำบาก ต้องเหนื่อย หนัก ให้ดีใจร้องไชโยเข้าไว้..ใกล้เป็นจริงแล้ว

พับแขนเสื้อขึ้นพร้อมลุย บอกตัวเอง ชีวิตของเราไม่เอาถ่าน เราจะผ่านไปเป็นเพชรเท่านั้น ขอให้เราเป็นคนของความโชคดี

@@@@@@@

ชอบมากๆ ขอมอบสิ่งดีๆ

สำหรับใครหลายๆคนที่อะไรต่อมิอะไรก็ดูไม่เป็นดั่งใจไปเสียทั้งหมด นี่คือมุมมองใหม่สำหรับปัญหาและอุปสรรคที่คุณกำลังเผชิญอยู่ อ่านจบแล้วคุณจะพบกับรอยยิ้มและมุมมองใหม่ที่คุณเองก็คาดไม่ถึง

1. การอธิษฐานไม่ใช่
"ยางอะไหล่" ที่จะทำให้คุณหลุดพ้นจากปัญหา แต่คือ "พวงมาลัย" ที่จะพาคุณไปในทิศทางที่ถูกต้อง

2. ทำไมรถยนต์จึงมีกระจกกันลมหน้าบานใหญ่แต่มีกระจกมองหลังบานเล็ก เพราะอดีตของเราไม่สำคัญ เท่ากับอนาคตของเรา ดังนั้นจงมองไปข้างหน้า และก้าวต่อไป

3. ความสัมพันธ์ฉันเพื่อนเหมือนหนังสือ ที่ใช้เวลาเผาไหม้เพียงเศษเสี้ยววินาที แต่ใช้เวลาหลายปีเพื่อจะเขียนมันขึ้นมา

4. ทุกอย่างบนโลกใบนี้เป็นเพียงสิ่งชั่วคราว ถ้ามันดีให้มีความสุขกับมันเพราะมันจะอยู่ กับเราไม่นาน ถ้ามันไม่ดีอย่ากังวล เพราะมันจะอยู่กับเราไม่นานอีกเหมือนกัน

5. เพื่อนเก่าเปรียบเสมือนทองคำ เพื่อนใหม่เปรียบเสมือนเพชร เมื่อคุณได้รับเพชรอย่าลืมทอง เพราะในการถือครองเพชรคุณจะต้องมีฐานทองคำเสมอ

6. ความกังวลไม่ได้นำเอาปัญหาของวันพรุ่งนี้ออกไป แต่มันนำเอาความสงบสุขของวันนี้ ไปต่างหาก

@@@@@@@

ถ้าคุณมีความสุขเมื่อได้อ่านข้อความเหล่านี้ ช่วยส่งต่อไปยังคนอื่นๆ มันอาจจะช่วยให้ใครบางคนมีวันที่สดใส สวยงามขึ้น


ที่มา : https://www.facebook.com/photo.php?fbid=422602214616063&id=213921565484130&set=a.213982235478063

[วชิรสูตร - จิตเหมือนเพชร]

.



วชิรสูตร - จิตเหมือนเพชร

ก็บุคคลที่มีจิตเหมือนเพชรเป็นไฉน
บุคคลบางคนในโลกนี้ ทำให้แจ้งซึ่งเจโตวิมุติ
ปัญญาวิมุติ อันหาอาสวะมิได้ เพราะอาสวะทั้งหลายสิ้นไป
ด้วยปัญญาอันยิ่งเอง ในปัจจุบันเข้าถึงอยู่

แก้วมณีหรือว่าหินชนิดใดที่เพชรจะทำลายไม่ได้ ไม่มี แม้ฉันใด

บุคคลบางคนในโลกนี้ ก็ฉันนั้นเหมือนกัน
ย่อมทำให้แจ้งซึ่งเจโตวิมุติ ปัญญาวิมุติ อันหาอาสวะมิได้
เพราะอาสวะทั้งหลายสิ้นไป ด้วยปัญญาอันยิ่งเอง ในปัจจุบันเข้าถึงอยู่

บุคคลนี้เรียกว่าบุคคลมีจิตเหมือนเพชร
 
พระสูตร : วชิรสูตร พระไตรปิฎก ฉบับหลวง ๒๐/๔๖๔/๑๑๗-๑๑๘
ขอบคุณที่มา : https://uttayarndham.org/dhamma-daily/3419




วชิรสูตร - จิตเหมือนแผลเก่า

ก็บุคคลที่มีจิตเหมือนแผลเก่าเป็นไฉน
บุคคลบางคนในโลกนี้ เป็นผู้โกรธ มากด้วยความแค้นใจ
เมื่อถูกเขาว่าแม้เล็กน้อยก็ข้องใจ โกรธเคือง พยาบาท
ขึ้งเคียด ทำความโกรธ ความขัดเคือง และความโทมนัสให้ปรากฏ

แผลเก่าถูกไม้หรือกระเบื้องกระทบเข้า
ย่อมให้ความหมักหมมมากกว่าประมาณ แม้ฉันใด

บุคคลบางคนในโลกนี้ ก็ฉันนั้นเหมือนกัน
เป็นผู้โกรธ มากด้วยความแค้นใจ
เมื่อถูกเขาว่าแม้เล็กน้อย ก็ข้องใจ โกรธเคือง พยาบาท ขึ้งเคียด
ทำความโกรธ ความขัดเคือง และความโทมนัสให้ปรากฏ

บุคคลนี้เรียกว่าบุคคลมีจิตเหมือนแผลเก่า

พระสูตร : วชิรสูตร พระไตรปิฎก ฉบับหลวง ๒๐/๔๖๔/๑๑๗-๑๑๘
https://uttayarndham.org/dhamma-daily/3418

 

๕. วชิรูปมสูตร ว่าด้วยบุคคลที่มีจิตเหมือนเพชร
       
[๒๕] ภิกษุทั้งหลาย บุคคล ๓ จำพวกนี้มีปรากฏอยู่ในโลก
        บุคคล ๓ จำพวกไหนบ้าง คือ
        ๑. บุคคลที่มีจิตเหมือนแผลเก่า 
        ๒. บุคคลที่มีจิตเหมือนฟ้าแลบ
        ๓. บุคคลที่มีจิตเหมือนเพชร

• บุคคลที่มีจิตเหมือนแผลเก่า เป็นอย่างไร

คือ บุคคลบางคนในโลกนี้เป็นคนมักโกรธ มากไปด้วยความคับแค้นใจ ถูกว่ากล่าวแม้เพียงเล็กน้อยก็ขัดใจ โกรธเคือง พยาบาท ขึ้งเคียด แสดงอาการโกรธ ขัดเคือง และไม่พอใจ

เปรียบเหมือนแผลเก่าถูกไม้หรือกระเบื้องกระทบเข้า ย่อมให้เกิดความเจ็บปวดมากขึ้น แม้ฉันใด

บุคคลบางคนในโลกนี้ ก็ฉันนั้นเหมือนกันแล เป็นคน มักโกรธ มากไปด้วยความคับแค้นใจ ถูกว่ากล่าวแม้เพียงเล็กน้อยก็ขัดใจ โกรธเคือง พยาบาท ขึ้งเคียด แสดงอาการโกรธ ขัดเคือง และไม่พอใจ

นี้เรียกว่า บุคคลที่มีจิตเหมือนแผลเก่า

• บุคคลที่มีจิตเหมือนฟ้าแลบ เป็นอย่างไร

คือ บุคคลบางคนในโลกนี้รู้ชัดตามความเป็นจริงว่า “นี้ทุกข์ นี้ทุกขสมุทัย นี้ทุกขนิโรธ นี้ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา”

เปรียบเหมือนคนมีตาดีเห็นรูปได้ในขณะฟ้าแลบในเวลากลางคืนที่มืดมิด แม้ฉันใด

บุคคลบางคนในโลกนี้ก็ฉันนั้นเหมือนกันแล รู้ชัดตามความเป็นจริงว่า “นี้ทุกข์ นี้ทุกขสมุทัย นี้ทุกขนิโรธ นี้ทุกขนิโรธคามินี-ปฏิปทา”

นี้เรียกว่า บุคคลที่มีจิตเหมือนฟ้าแลบ

• บุคคลที่มีจิตเหมือนเพชร(๑-) เป็นอย่างไร
       
คือ บุคคลบางคนในโลกนี้ทำให้แจ้งเจโตวิมุตติ ปัญญาวิมุตติ อันไม่มีอาสวะ เพราะอาสวะสิ้นไปด้วยปัญญาอันยิ่งเองเข้าถึงอยู่ในปัจจุบัน

เปรียบเหมือนแก้วมณี หรือหินบางชนิดที่เพชรจะทำลายไม่ได้ไม่มี แม้ฉันใด

บุคคลบางคนในโลกนี้ก็ฉันนั้นเหมือนกันแล...เพราะอาสวะสิ้นไปด้วยปัญญาอันยิ่งเองเข้าถึงอยู่ในปัจจุบัน

นี้เรียกว่า บุคคลที่มีจิตเหมือนเพชร

ภิกษุทั้งหลาย บุคคล ๓ จำพวกนี้แลมีปรากฏอยู่ในโลก

         วชิรูปมสูตรที่ ๕ จบ

ที่มา : พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๐ พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๑๒ [ฉบับมหาจุฬาฯ] อังคุตตรนิกาย เอก-ทุก-ติกนิบาต
https://84000.org/tipitaka/read/m_siri.php?B=20&siri=69




วชิรสูตร พระไตรปิฎก ฉบับหลวง ๒๐/๔๖๔/๑๑๗-๑๑๘ ภาษาบาลี อักษรไทย

[๔๖๔] ๒๕ ตโยเม ภิกฺขเว ปุคฺคลา สนฺโต สํวิชฺชมานา โลกสฺมึ กตเม ตโย
          อรุกูปมจิตฺโต ปุคฺคโล
          วิชฺชูปมจิตฺโต ปุคฺคโล
          วชิรูปมจิตฺโต ปุคฺคโล ฯ 

• กตโมจ ภิกฺขเว อรุกูปมจิตฺโต ปุคฺคโล อิธ

ภิกฺขเว เอกจฺโจ ปุคฺคโล โกธโน โหติ อุปายาสพหุโล อปฺปมฺปิวุตฺโต สมาโน อภิสชฺชติ กุปฺปติ พฺยาปชฺชติ ปติตฺถียติ โกปญฺจ โทสญฺจ อปฺปจฺจยญฺจ ปาตุกโรติ เสยฺยถาปิ

ภิกฺขเว ทุฏฺฐารุโก กฏฺเฐนวากฐลาย วา ฆฏฺฏิโต ภิยฺโยโส มตฺตาย อาสวํ เทติ เอวเมว โข

ภิกฺขเว อิเธกจฺโจ ปุคฺคโล โกธโน โหติ อุปายาสพหุโล อปฺปมฺปิ วุตฺโต สมาโน อภิสชฺชติ กุปฺปติ พฺยาปชฺชติ  ปติตฺถียติ โกปญฺจ โทสญฺจ อปฺปจฺจยญฺจ ปาตุกโรติ อยํ วุจฺจติ 

ภิกฺขเว อรุกูปมจิตฺโต ปุคฺคโล ฯ

{๔๖๔.๑}
• กตโม จ ภิกฺขเว วิชฺชูปมจิตฺโต ปุคฺคโล อิธ

ภิกฺขเว เอกจฺโจ ปุคฺคโล อิทํ ทุกฺขนฺติ ยถาภูตํ ปชานาติ อยํ ทุกฺขสมุทโยติ ยถาภูตํ ปชานาติ อยํ ทุกฺขนิโรโธติ ยถาภูตํ ปชานาติ อยํ ทุกฺขนิโรธคามินี ปฏิปทาติ ยถาภูตํ ปชานาติ เสยฺยถาปิ

ภิกฺขเว จกฺขุมา ปุริโส รตฺตนฺธการติมิสาย วิชฺชนฺตริกาย รูปานิ ปสฺเสยฺย เอวเมว โข   

ภิกฺขเว อิเธกจฺโจ ปุคฺคโล อิทํ ทุกฺขนฺติ ยถาภูตํ ปชานาต...อยํ ทุกฺขนิโรธคามินี ปฏิปทาติ ยถาภูตํ ปชานาติ อยํ วุจฺจติ

ภิกฺขเว วิชฺชูปมจิตฺโต ปุคฺคโล ฯ

{๔๖๔.๒}
• กตโม จ ภิกฺขเว วชิรูปมจิตฺโต ปุคฺคโล อิธ

ภิกฺขเว เอกจฺโจ ปุคฺคโล อาสวานํ ขยา อนาสวํ เจโตวิมุตฺตึ ปญฺญาวิมุตฺตึ ทิฏฺเฐว ธมฺเม สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา  อุปสมฺปชฺช วิหรติ เสยฺยถาปิ

ภิกฺขเว วชิรสฺส นตฺถิ กิญฺจิ อเภชฺชํ มณิ วา ปาสาโณ วา เอวเมว โข

ภิกฺขเว อิเธกจฺโจ ปุคฺคโล อาสวานํ ขยา...อุปสมฺปชฺช วิหรติ อยํ วุจฺจติ

ภิกฺขเว วชิรูปมจิตฺโต ปุคฺคโล ฯ 

อิเม โข ภิกฺขเว ตโย ปุคฺคลา สนฺโต สํวิชฺชมานา โลกสฺมินฺติ ฯ

ที่มา : พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๐ ภาษาบาลี อักษรไทย พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๑๒ สุตฺต. องฺ. (๑) : เอก-ทุก-ติกนิปาตา
https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=20&item=464&items=1




อรรถกถาวชิรสูตรที่ ๕         

พึงทราบวินิจฉัยในวชิรสูตรที่ ๕ ดังต่อไปนี้ :-

บทว่า อรุกูปมจิตฺโต ได้แก่ มีจิตเช่นกับแผลเรื้อรัง.
บทว่า วิชฺชูปมจิตฺโต ได้แก่ มีจิตเช่นกับสายฟ้า เพราะส่องสว่างชั่วเวลาเล็กน้อย.
บทว่า วชิรูปมจิตฺโต ได้แก่ มีจิตเช่นกับเพชร เพราะสามารถทำการโค่นรากเหง้าของกิเลสทั้งหลายได้.
บทว่า อภิสชฺชติ แปลว่า ข้องอยู่.
บทว่า กุปฺปติ แปลว่า ย่อมกำเริบ ด้วยสามารถแห่งความโกรธ.

บทว่า พฺยาปชฺชติ ความว่า ละสภาพปกติ คือเป็นของเน่า.
บทว่า ปติตฺถิยติ ได้แก่ ย่อมถึงความหงุดหงิด คือความกระด้าง.
บทว่า โกปํ ได้แก่ ความโกรธมีกำลังทราม.
บทว่า โทสํ ได้แก่ โทสะที่มีกำลังมากกว่าความหงุดหงิดนั้นด้วยสามารถแห่งความประทุษร้าย.
บทว่า อปฺปจฺจยํ ได้แก่ โทมนัสที่เป็นอาการแห่งความไม่พอใจ.

@@@@@@@

บทว่า ทุฏฺฐารุโก ได้แก่ แผลเรื้อรัง.
บทว่า กฏเฐน ได้แก่ ปลายไม้เท้า.
บทว่า กถเลน ได้แก่ กระเบื้อง.
บทว่า อาสวํ เนติ ได้แก่ ไหลติดต่อกันไป. อธิบายว่า แผลเรื้อรังจะหลั่งออกซึ่งของ ๓ อย่างนี้คือหนอง เลือด และเยื่อ ตามธรรมดาของตนอยู่แล้ว แต่เมื่อถูกกระทบเข้าจะหลั่งสิ่งเหล่านั้นออกยิ่งขึ้น.
         
ในบทว่า เอวเมว โข นี้ มีข้อเปรียบเทียบดังต่อไปนี้
         
ก็คนมักโกรธ พึงเห็นเหมือนแผลร้าย. จรณะ (พฤติกรรม) ของคนมักโกรธ พึงเห็นเหมือนการหลั่ง (ของไม่สะอาด) ของแผลร้ายนั้นออกไปตามธรรมดาของตนบ้าง จรณะ (พฤติกรรม) ของเขาผู้ดุร้าย พึงเห็นเหมือนการหลั่ง (ของไม่สะอาด) ของซากศพที่ขึ้นพองออกไปตามธรรมดาของตนบ้าง.

คำพูดเล็กน้อยก็พึงเห็นเหมือนถูกกระทบด้วยไม้หรือกระเบื้อง ภาวะที่เขาจะลำพองมากยิ่งขึ้นว่า คนผู้นี้ (กล้า) พูดเช่นนี้กับคนเช่นเรา พึงเห็นเหมือนการไหลออกมากยิ่งขึ้นแห่งแผลเรื้อรัง.

@@@@@@@

บทว่า รตฺตนฺธการติมิสฺสาย ความว่า ในยามราตรี คือในเวลาที่มืดสนิท เพราะกระทำความมืด โดยห้ามไม่ให้จักษุวิญญาณเกิดขึ้น.
บทว่า วิชฺชนฺตริกาย ได้แก่ ในขณะที่ฟ้าแลบ.
แม้ในข้อนี้ ก็มีข้อเปรียบเทียบดังต่อไปนี้
         
ก็พระโยคาวจรพึงเห็นเหมือนบุรุษผู้มีตาดี. กิเลสที่โสดาปัตติมรรคฆ่า พึงเห็นเหมือนความมืด กาลเวลาที่พระโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้น พึงเห็นเหมือนการแลบของสายฟ้า. การเห็นพระนิพพานในขณะแห่งโสดาปัตติมรรค พึงเห็นเหมือนการเห็นรูปได้รอบด้านของบุรุษผู้มีจักษุในระหว่างฟ้าแลบ

กิเลสที่สกทาคามิมรรคฆ่า พึงเห็นเหมือนการกำจัดความมืดได้อีกครั้ง การบังเกิดขึ้นแห่งสกทาคามิมัคคญาณ พึงเห็นเหมือนการแลบของสายฟ้าอีกครั้งหนึ่ง การเห็นพระนิพพานในขณะแห่งสกทาคามิมรรค พึงเห็นเหมือนการเห็นรูปได้โดยรอบแห่งบุรุษผู้มีตาดี ในระหว่างฟ้าแลบ.

กิเลสที่อนาคามมิมรรคฆ่า เหมือนการกำจัดความมืดมนอันธการอีกครั้ง ความเกิดขึ้นแห่งอนาคามิมัคคญาณ พึงเห็นเหมือนการแลบของสายฟ้าอีกครั้ง. การเห็นพระนิพพานในขณะแห่งอนาคามิมรรค พึงเห็นเหมือนการเห็นรูปโดยรอบด้านแห่งบุรุษผู้มีตาดีในระหว่างฟ้าแลบ.

@@@@@@@

แม้ในภาวะที่บุคคลมีจิตเปรียบด้วยเพชร ก็มีข้อเปรียบเทียบดังต่อไปนี้
         
จริงอยู่ อรหัตมัคคญาณพึงเห็นเหมือนเพชร. กิเลสทั้งหลายที่พระอรหัตมัคคญาณตัดแล้ว พึงเห็นเหมือนกระเปาะแก้วมณี หรือกระเปาะหิน ภาวะที่กิเลสทั้งหลายที่พระอรหัตมัคคญาณจะตัดไม่ขาดไม่มี พึงเห็นเหมือนภาวะที่เพชรจะไม่ตัดกระเปาะแล้ว หรือกระเปาะหินไปไม่มี การที่กิเลสที่พระอรหัตมัคคญาณตัดได้แล้วจะไม่กลับเกิดขึ้นอีก พึงเห็นเหมือนการที่กระเปาะแก้ว หรือกระเปาะหินที่ถูกเพชรตัดแล้ว จะไม่กลับเต็มขึ้นมาอีกฉะนี้แล.

         จบอรรถกถาวชิรสูตรที่ ๕         

ที่มา : อรรถกถา อังคุตตรนิกาย ติกนิบาต ปฐมปัณณาสก์ ปุคคลวรรคที่ ๓ , ๕. วชิรสูตร
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=20&i=464

ขออนุญาต อัพเดทกระทู้

ขออนุญาต อัพเดทกระทู้

ขออนุญาต อัพเดทกระทู้

ขออนุญาต อัพเดทกระทู้

ขออนุญาต อัพเดทกระทู้