พิมพ์

[raponsan]

.



พิพิธภัณฑ์ห้องสมุดเจ้าอาวาสวัดบวรฯ จัดกิจกรรม “สรรพวิทยาในตำราแมว กรมพระยาปวเรศฯ”

เนื่องในโอกาสวันคล้ายวันสิ้นพระชนม์ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์ พิพิธภัณฑ์และห้องสมุดเจ้าอาวาสวัดบวรนิเวศวิหาร จัดกิจกรรม “สรรพวิทยาในตำราแมว กรมพระยาปวเรศฯ” เรื่องแมวๆในตำราแมว ที่พิพิธภัณฑ์และห้องสมุดเจ้าอาวาสวัดบวรนิเวศวิหาร อาคารมนุษยนาควิทยาทาน วัดบวรนิเวศวิหาร ทุกวันเสาร์และวันอาทิตย์ตั้งแต่เดือนก.ย. - ต.ค. 2566 เริ่ม 23 ก.ย.นี้

เนื่องในโอกาสวันคล้ายวันสิ้นพระชนม์ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์ พิพิธภัณฑ์และห้องสมุดเจ้าอาวาสวัดบวรนิเวศวิหาร จัดกิจกรรม “สรรพวิทยาในตำราแมว กรมพระยาปวเรศฯ” เรื่องแมวๆในตำราแมว ที่พิพิธภัณฑ์และห้องสมุดเจ้าอาวาสวัดบวรนิเวศวิหาร อาคารมนุษยนาควิทยาทาน วัดบวรนิเวศวิหาร ทุกวันเสาร์และวันอาทิตย์ ตั้งแต่เดือน ก.ย.–ต.ค.2566

โดยในวันที่ 23 ก.ย.เวลา 13.00 – 16.00น. จะมีการเสวนา โดย อ.ธนโชติ เกียรติณภัทร คณะมนุษยศาสตร์ ม.รามคำแหง อ.บุญเตือน ศรีวรพจน์ ผู้ทรงคุณวุฒิด้านอักษรศาสตร์ กรมศิลปากร ศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณกรรม ปี 2565 และนายปรีชา วัฒนา ผู้อนุรักษ์สายพันธุ์แมวไทย พร้อมทั้งมีกิจกรรม ชมสมุดภาพตำราแมวโบราณหลายฉบับ ของสะสมสุดว้าวของทาสแมว และร่วมกิจกรรมกับน้องแมวที่ “ลานแมวสรวล”



ทั้งนี้สำหรับสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์ เป็นพระราชโอรสในสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาเสนานุรักษ์ ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาน้อยเล็ก เมื่อวันที่ 14 ก.ย. กันยายน พ.ศ. ๒๓๕๒ มีพระนามเดิมว่า พระองค์เจ้าฤกษ์ เมื่อพระชันษาได้ 13 ปี ได้ผนวชเป็นสามเณร ณ วัดมหาธาตุ เมื่อมีพระชันษาครบ 20 ปี ได้ผนวซเป็นพระภิกษุ โดยสมเด็จพระอริยวงษญาณ (ด่อน) เป็นพระอุปัชฌาย์ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นนุชิตชิโนรส เป็นพระกรรมวาจาจารย์

ผนวชแล้วศึกษาพระปริยัติธรรมในสำนักพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวชณะเป็นพระภิกษุ เมื่อพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงตั้งธรรมยุติกนิกายก็ได้ทรงเข้าถือธรรมเนียมนั้นตาม นับว่าทรงเป็นต้นวงศ์ธรรมยุติกนิกาย 10 รูปแรก วันที่ พ.ศ.2379 ได้โดยเสด็จพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวขณะเป็นพระภิกษุ ย้ายไปประทับ ณ วัดบวรนิเวศวิหาร



สมเด็จพระมหาสมณจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์ ทรงสนพระทัยศึกษาวิชาการทั้งตำราโบราณและวิทยาการสมัยใหม่ ตำรา “มัชชารนีติ” เป็นตำราที่ทรงนิพนธ์ขึ้นเป็นอักษรขอม ภาษาบาลี ประพันธ์ด้วยฉันทลักษณ์โตฎกฉันท์และปัฐยาวัตรฉันท์ เมื่อพ.ศ.2381 คือ

หลังจากเสด็จมาประทับที่วัดบวรนิเวศวิหารได้ 2 ปี ทรงเรียบเรียงจากองค์ความรู้เดิมตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุยา แล้วผนวกกับตามที่พระองค์ได้ทรงศึกษาเพิ่มเติมมาถึงแมวดี หรือ แมวคุณ ไว้ 26 ชนิด และกล่าวถึงแมวไม่ดี หรือ แมวโทษไว้ 12 ชนิด รวมเป็น 38 ชนิด นับว่าละเอียดกว่าตำราแมวทุกฉปับ หนังสือฉบับนี้ทรงนิพนธ์เป็นคาถาภาษาบาลีตลอดทั้งเล่ม แสดงถึงพระอัจฉริยภาพของพระองค์ด้านอักษรศาสตร์

ส่วน “ตำราดูลักษณะแมวและนก” เป็นคำประพันธ์ด้วยโคลงสี่สุภาพและกาพย์ฉบัง 16 พบในตำหนักเดิม อันเป็นที่ประทับของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์นั้น กล่าวถึงแมวทั้งสิ้น 17 ชนิด ปรากฏท้ายสมุดไทยว่า “ข้าพเจ้ามีนามฉายาว่า ศิริคุตโต ได้คัดจัดเรียงแล้ว แต่วันที่ 21 ส.ค. ร.ศ.130  ปีกุน” ก็เป็นตำราที่ใช้อ้างอิงการดูลักษณะแมวและการเลี้ยงแมวในยุคต่อมา นับเป็นตำราอันทรงคุณค่า เป็นหลักฐานแสดงถึงพระอัจฉริยภาพและความเป็นนักปราชญ์ของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์




Thank to : https://www.dailynews.co.th/news/2724723/
17 กันยายน 2566  , 9:30 น. , การศึกษา-ไอที