พิมพ์

[raponsan]

ขอบคุณภาพจาก http://www.flickr.com/photos/90000460@N08/with/8174856134/

ใช้ตัณหาปราบตัณหา

ปัญหา มีบางท่านกล่าวว่า ความอยากถึงนิพพานก็จัดเป็นตัณหาอย่างหนึ่ง และเป็นแรงผลักดันให้คนปฏิบัติเพื่อบรรลุถึงนิพพาน เข้าทำนอง ใช้ตัณหาดับตัณหา คำกล่าวเช่นนี้ มีหลักฐานในพระไตรปิฎกยืนยันหรือไม่ ?

พระอานนท์ตอบ “.....ดูก่อนน้องหญิง คำที่เรากล่าวว่ากายนี้เกิดด้วยตัณหา อาศัยตัณหาแล้วพึงละตัณหาเสียดังนี้ เรากล่าวเพราะอาศัยอะไร
    “ดูก่อนน้องหญิง ภิกษุในพระธรรมวินัยนี้ เมื่อได้ข่าวว่า ภิกษุชื่ออย่างนี้กระทำให้แจ้งซึ่งเจโตวิมุติและปัญญาวิมุติอันหาอาสวะมิได้ เพราะอาสวะทั้งหลายสิ้นไปด้วยปัญญาอันยิ่ง ในปัจจุบันนี้ ดังนี้ เธอเกิดความปรารถนา (ตัณหา) อย่างนี้ว่า เมื่อไรหนอ เราจักกระทำให้แจ้งซึ่งเจโตวิมุต ปัญญาวิมุติ อันหาอาสวะมิได้ ในปัจจุบันชาตินี้ ดังนี้ ในเวลาต่อมา เธออาศัยตัณหานั้นแล้วละตัณหาเสียได้
    “ดูก่อนน้องหญิง คำที่เรากล่าวว่า กายนี้เกิดขึ้นด้วยตัณหาอาศัยตัณหาแล้วพึงละเสียดังนี้ เรากล่าวเพราะอาศัยความจริงข้อนี้......”
________________________
อินทริยวรรค จ. อํ. (๑๕๙)
ตบ. ๒๑ : ๑๙๕-๑๙๖ ตท. ๒๑ : ๑๗๑
ตอ. G.S. II : ๑๔๙
http://www.84000.org/true/196.html

ขอบคุณภาพจาก http://www.flickr.com/photos/90000460@N08/with/8174856134/

จะละตัณหาด้วยตัณหาได้อย่างไร

ปัญหา อุณณาภพราหมณ์ถามพระอานนท์ว่า ประพฤติพรหมจรรย์เพื่ออะไร เมื่อพระอานนท์ตอบว่า เพื่อละความยินดีพอใจ (ฉันทะ) และตอบว่า การที่จะละฉันทะได้ ต้องเจริญอิทธิบาท ๔ ซึ่งมีฉันทะอยู่ด้วยอุณณาภพพราหมณ์ จึงตอบว่า จะละฉันทะด้วยฉันทะได้อย่างไร?

พระอานนท์ตอบ “ดูก่อนพราหมณ์ ถ้าเช่นนั้น เราจะย้อนถามท่านในเรื่องนี้ ท่านเห็นควรอย่างไร พึงตอบอย่างนั้น... ท่านควรมีความคิดเห็นในเองนี้อย่างไร ในเบื้องต้นท่านมีความอยากขึ้นมากว่า เราจักไปสู่อาราม เมื่อท่านไปถึงอารามแล้ว ความอยากที่เกิดขึ้นก็ระงับไปมิใช้หรือ.?”
อุณณาภ “อย่างนั้น ท่านผู้เจริญ”

พระอานนท์ “ในเบื้องต้น ท่านเกิดความเพียร...ความคิด... การตริตรอง ขึ้นมาว่า เราจักไปสู่อารามเมื่อท่านไปถึงอารามแล้ว ความเพียร...ความคิด... การตริตรองนั้น ก็ระงับไปมิใช่หรือ ?
อุณณาภ “อย่างนั้น ท่านผู้เจริญ”

พระอานนท์ “ดูก่อนพราหมณ์ ก็เหมือนกันนั่นแล ภิกษุใดเป็นพระอรหันต์ขีณาสพ อยู่จบพรหมจรรย์แล้ว นำกิจที่ควรทำเสร็จแล้วปลงภาระแล้ว.... ภิกษุนั้นในเบื้องต้นก็มีความอยากเพื่อจะบรรลุพระอรหัตตผล... มีความพยายาม เพื่อบรรลุพระอรหัตตผล... มีความคิดเพื่อบรรลุพระอรหัตตผล...มีความไตร่ตรองเพื่อบรรลุพระอรหัตตผล เมื่อบรรลุแล้ว ความอยาก...ความพยายาม...ความคิด...ความไตร่ตรองที่เกิดขึ้นนั้น ก็ระงับไป
     ดูก่อนพราหมณ์ ท่านจะมีความคิดเห็นในข้อนั้นอย่างไร เมื่อเป็นเช่นนี้ จะเป็นงานมีที่สุดหรือไม่มีที่สุด?”
อุณณาภ “ท่านอานนท์ เมื่อเป็นเช่นนั้น จะเป็นงานมีที่สิ้นสุดโดยแท้ ไม่ใช่ไม่มีที่สิ้นสุด....”

พราหมณ์สูตร มหา. สํ. (๑๑๖๓-๑๑๖๙ )
ตบ. ๑๙ : ๓๔๙-๓๗๑ ตท. ๑๙ : ๓๒๔-๓๒๖
ตอ. K.S. ๕ : ๒๔๓-๒๔๕
http://www.84000.org/true/496.html

[waterman]