พิมพ์

[ธัมมะวังโส]

ระดับ สาธารณะ

แม่บท -- สติ สมฺโพชฌํ วิปสฺสนานํ
ดูกรภิกษุทั้งหลาย ก็อะไรเล่า เป็นอาหารให้สติสัมโพชฌงค์ ที่ยังไม่เกิดเกิดขึ้น หรือที่เกิดแล้ว ให้เจริญบริบูรณ์? ดูกรภิกษุทั้งหลาย ธรรมทั้งหลายเป็นที่ตั้งแห่งสติ สัมโพชฌงค์มีอยู่ การกระทำให้มากซึ่งโยนิโสมนสิการในธรรมเหล่านั้น นี้เป็นอาหารให้สติสัมโพชฌงค์ที่ยังไม่เกิด เกิดขึ้น หรือที่เกิดแล้ว ให้เจริญบริบูรณ์.
ธรรม ๔ ประการ เป็นทางเกิดสติสัมโพชฌงค์ คือ
๑. สติสัมปชัญญะ
๒. การเว้นบุคคลผู้มีสติหลงลืม
๓. การคบหาบุคคลผู้มีสติมั่นคง
๔. ความน้อมจิตไปในสติสัมโพชฌงค์นั้น.
ก็สติสัมโพชฌงค์ย่อมเกิดด้วยสติสัมปชัญญะในฐานทั้ง ๗ มีก้าวไปข้างหน้าเป็นต้น ด้วยการงดเว้นบุคคลผู้มีสติหลงลืม เช่นเดียวกับกาตัวเก็บอาหาร ด้วยการคบหาบุคคลผู้มีสติมั่นคง เช่นเดียวกับพระติสสทัตตเถระและพระอภัยเถระเป็นต้น และด้วยความเป็นผู้มีจิตโน้มน้อมไปเพื่อตั้งสติในอิริยาบถทั้งหลายมียืนนั่งเป็นต้น.
ภิกษุย่อมรู้ชัดว่า ก็สติสัมโพชฌงค์นั้นอันเกิดแล้วด้วยเหตุ ๔ ประการอย่างนี้ ย่อมเจริญบริบูรณ์ด้วยอรหัตตมรรค.
สำหรับแม่บทนี้เป็นแม่บท อยู่ในหมวด กรรมฐานอริยะ เหมาะแก่พระโยคี พระโยคาวจร ที่ปรารถนา มรรค ผล นิพพาน ตรง ๆ เน้นที่ ปัญญาวิมุตติ เป็นส่วนใหญ่ การเจริญโพชฌงค์ ในหมวดนี้ แบ่งออกเป็นสองส่วนคือ ปัญญาวิมุตติ และ เจโตวิมุตติ
สำหรับเจโตวิมุตติ นั้น มีการภาวนา ตั้งฐานจิต ในวิชาโลกุดรสยบมาร ซึ่งมีหนังสือเนื้อหา ในวิชาเรียกว่า สติปัฏฐานธัมม์สันโดด แต่ใน มูลกรรมฐานกัจจายนะ นั้น เน้นให้ผ่าน พระพุทธานุสสติก่อน เพราะการตั้งสติ แบบ เจริญด้่วยทิฏฐิ( ปัญญา ) นั้น แตกต่างกับ แบบ เจริญสติ อันประกอบด้วย สมาธิ เพราะ ธรรมที่ปรากฏใน วิสุทธิ ไม่เหมือนกัน คุณสมบัติไม่เหมือน ถึงแม้ให้ผลดับสังโยชน์ ทั้ง ๑๐ ประการเหมือนกัน แต่ ญาณที่จะได้ นั้นไม่เหมือนกัน เลย ที่เหมือนกันมีเพียง อาสวักขยญาณ เท่านั้น
ฝากบทแรกไว้ในต้นปีใหม่ไทย
เจริญธรรม / เจริญพร
( ภาพนี้กำลังรอเจ้าภาพทำเป็นฉากหลัง วีดีโอ ขนาด 2.7 เมตร X 2.5 เมตร ภาพนนี้ ชื่อว่า พระพุทธเจ้าปางปราบมาร)

[ธัมมะวังโส]

ระดับ กลาง

บทธรรมต้อนรับปีใหม่ไทย ปีระกา 2560

แม่บท-ทุกขสมุทฺยํ อริยสจฺจํ วิปสฺสานานํ

"รูปวิจาร สัททวิจาร คันธวิจาร รสวิจาร โผฏฐัพพวิจาร ธัมมวิจาร เป็นที่รัก ที่เจริญใจในโลก ตัณหา เมื่อจะเกิด ย่อมเกิดที่นี้ เมื่อจะตั้งอยู่ ย่อมตั้งอยู่ที่นี้ ดูกรภิกษุทั้งหลาย อันนี้เรียกว่า ทุกขสมุทัยอริยสัจ"

การปรุงแต่งทาง รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส และธรรมารมณ์ ย่อมเป็นเหตุนำมาซึ่ง ตัณหา ( ความอยาก ) ผู้มีปัญญาภาวนาเบื้องด้น เมื่อทราบชัดอย่างนี้ พึงตั้ง และ เจริญสมาธิ ให้มั่นคงเพื่อมองเห็นตามความเป็นจริง

เมื่อจิตมองเห็นตามความเป็นจริง แห่ง วิจาร ที่เป็น ตัณหา แล้ว เขาย่อมถึงซึ่ง นิพพิทา ( ความหน่าย ) ย่อมเจริญ วิราคะ ( ความคลายจากกิเลส ) ย่อมทำวิมุตติ ( ความหลุดพ้นจากโลก ) ให้ตั้งอยู่ สันติ ( นิพพาน )ภายใน ย่อมมีแก่เขาผู้ได้ ดวงตาเห็นธรรม

ขอให้ท่านทั้งหลาย จงมีความสุข และ เจริญสติ เทอญ

เจริญธรรม/ เจริญพร

( ภาพนี้ แสดงเรื่อง อาโลโก แสงสว่างแห่งพุทธะ หรือ ดวงตาเห็นธรรม )

[ธัมมะวังโส]

ระดับ สูง

( แม่บทนี้ อยู่ใน สฬายตนะวรรค ไม่ใช่ อนัตตลักขณสูตร )
แม่บท - รูปา ภิกฺขเว อนิจฺจา อตีตา อนาคตา ปจฺจุปฺปนฺนา ฯ
ยทนิจฺจํ ตํ ทุกฺขํ ยํ ทุกฺขํ ตทนตฺตา ยทนตฺตา ตํ เนตํ มม
เนโสหมสฺมิ น เมโส อตฺตาติ เอวเมตํ ยถาภูตํ สมฺมปฺปญฺาย
ทฏฺพฺพํ
ดูกรภิกษุทั้งหลาย รูปที่เป็นอดีตไม่เที่ยง สิ่งใดไม่เที่ยง สิ่งนั้น
เป็นทุกข์ สิ่งใดเป็นทุกข์ สิ่งนั้นเป็นอนัตตา สิ่งใดเป็นอนัตตา สิ่งนั้นไม่ใช่ของเรา ไม่เป็นเรา ไม่ใช่ตัวตนของเรา ข้อนี้พึงเห็นด้วยปัญญาอันชอบตามความเป็นจริงอย่างนี้
สำหรับท่านที่ดูแล้วไม่สามารถไปทางสมาธิ ขั้นอัปปนา ได้ หนทางรอดก็ยังไม่ได้หมดไปเสีย จริง ๆ นะ เพราะว่า ทาง มูลกรรมฐาน กัจจายนะ นั้น ยังมีการสอน วิปัสสนาตรง ๆ แต่ก่อนที่จะเข้าไปภาวนา วิปัสสนาญาณ ศิษย์ทีต้องการวิปัสสนา ต้องมา ฝึกภาวนา ดังนี้
กำหนด รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ให้เปัน อนิจจก่อน เพื่อเรียน 3 ส่วนแห่งขันธ์ ก่อน ไม่ใช่ไปกำหนด วิปัสสนาญาณ ตรง ๆ นั้นยังไม่ได้ ต้องมาปรับทิฏฐิ ก่อน
วิธีภาวนา
1. แจ้งจุดประสงค์ ขอเจริญวิปัสสนา ในแนวทาง ที่เป็น วิปัสสกต่อครูอาจารย์ และขอเรียน วิปัสสนา บทแรก
2.ครูอาจารย์ จะมอบ วิตก วิจาร ในวิปัสสนา บทที่ 1 คือ รูปัง อนิจจัง ให้ภาวนาก่อน ใน 1 - 3 วัน แล้วแจ้งอารมณ์
3. ถ้าผ่าน ก็จะให้ไป ภาวนา เวทนา สัญญา สังขาร อนิจจัง อีก 3 วัน แล้วแจ้งอารมณ์
4. ถ้าผ่าน ก็จะให้ไป ภาวนา วิญญาณัง อนิจจัง อีก 3 วัน แล้วแจ้งอารมณ์
5. ให้เริ่มฝึก วิปัสสนา ญาณ 9 เริ่มตั้งแต่ นามรูปัง อนิจจัง คือ รวมขันธ์ 5 ให้เป็น นามรูป
6. เมื่อกำหนด นามรูปัง ได้ 9 ญาณแล้ว จึงให้เข้า ปฏิจสมุปบาท
สังเกตุว่า ลำดับในการทำวิปัสสนา เริ่มที่ ขันธ์ 5 ต่อด้วย วิปัสสนาญาณ 9 จบได้ ปฏิจสมุปบาท 12
อันที่จริง แล้ว ขันธ์5 ก็คือ อนุวิปัสสนา 3 เพราะเมื่อภาวนา อนิจจัง ปลายทางก็คือ อนัตตา เมื่อภาวนา นามรูปัง ปลายทางก็คื วิสุทธิ 7 เมื่อภาวนา ปฏิจจสมุปบาท ก็คือ มรรคสมังคี สัมปยุต
ดังนั้นใครคิดว่า ตนเองไปไม่ได้ ในกองสมาธิอัปปนา ต้องแจ้งกรรมฐานกับครูก่อนว่าจะฝึก วิปัสสนาตรง ๆ เลย ไปทำเองไม่ได้ เพราะจะไม่เข้าใจในลำดับวิปัสสนา เพราะลำดับวิปัสสนา ปัญญาวิมุตติ เมื่อสำเร็จมีผล คือ ผลสมาบัติ เทียบเท่ากับกับ ปฐมฌาน ดังนั้น นิมิตร สมาธิ ระดับอุคคหนมิมิต ต้องมีเช่นกัน และต้องเข้าห้องวิปัสสนาไปตามลำดับ เช่น เจโตวิมุตติ เช่นกันไม่ต่างกัน

[raponsan]

สาธุครับ

[นิรตา ป้อมนาวิน]