พิมพ์

[raponsan]

เฟซบุ๊กในอนาคต : ไม่เห็นหน้า แต่ก็รู้ตัว (2)

วันนี้ผมชวนคุณผู้อ่านประจำคอลัมน์ผมมาคุยกันต่อจากเมื่อวันพุธที่แล้ว ที่ผมพูดถึงในประเด็นเรื่องเทคโนโลยีการรู้จำใบหน้า (Face Recognition)

วันนี้ผมชวนคุณผู้อ่านประจำคอลัมน์ผมมาคุยกันต่อจากเมื่อวันพุธที่แล้ว ที่ผมพูดถึงในประเด็นเรื่องเทคโนโลยีการรู้จำใบหน้า (Face Recognition) ที่ใช้กันแพร่หลายมากในปัจจุบัน ไม่ว่าจะเป็นเวลาคุณผู้อ่านจะอัพโหลดภาพถ่ายของกลุ่มเพื่อนนับสิบขึ้นไปโพสต์ ก็จะเห็นนะครับว่าโซเชียลมีเดียในปัจจุบันเขาจะมีตัวช่วยวาดกรอบสี่เหลี่ยมล้อมรอบใบหน้าคนในภาพให้เราไว้แล้วไม่พอยังช่วยแท็ก ชื่อเพื่อน ๆ ในภาพให้เราอัตโนมัติด้วย แต่ถ้าคุณผู้อ่านสังเกตดี ๆ รูปที่โซเชียลมีเดียพวกนั้นหาตำแหน่งหน้าของพวกเราเจอ โดยส่วนใหญ่จะต้องมีใบหน้าตรง หรือใบหน้าชัดเจน เพราะถ้าบังเอิญว่าภาพที่ได้มาเห็นใบหน้าไม่ชัดหรือไม่เห็นหน้าเลย อันนี้ก็เกินกำลังกว่าที่เทคโนโลยีรู้จำใบหน้าในปัจจุบันจะหาตำแหน่งหน้าได้อย่างถูกต้อง

 

แต่เรื่องที่เป็นไปไม่ได้ในอดีต ก็ไม่ได้จะหมายความว่าจะเป็นไปไม่ได้ในปัจจุบันหรืออนาคต จริงไหมครับ เพราะล่าสุดมีงานวิจัยหนึ่งที่ถูกนำเสนอในงานประชุมวิชาการ CVPR 2015 (IEEE Conference on Computer Vision and Pattern Recognition) จัดขึ้น ณ เมืองบอสตัน สหรัฐอเมริกา Prof. Yann LeCun จาก Facebook AI Research (Artificial Intelligence) ร่วมกับ New York University ได้นำเสนอไอเดียใหม่ที่สอนให้คอมพิวเตอร์สามารถระบุได้ว่าภาพที่เห็นหน้าไม่ค่อยชัด หรือแม้แต่ไม่เห็นหน้าคนในภาพเลยนี้น่ะ คือภาพของใครคนไหน

ก็ถ้าไม่เห็นหน้า แล้วจะรู้ได้ยังไงล่ะว่านี่คือใคร? คุณผู้อ่านกำลังสงสัยอย่างนี้อยู่หรือเปล่าครับ ผมขอถามคุณผู้อ่านกลับว่าคุณผู้อ่านเคยทักทายเพื่อนที่บังเอิญเจอและเดินเห็นหลังผ่านไปไว ๆ บ้างหรือเปล่าครับ ถ้าเป็นครอบครัวเป็นเพื่อนหรือคนที่เรารู้จักดีอยู่แล้ว แม้ไม่จำเป็นต้องเห็นหน้า แต่ดูจากรูปร่างท่าทาง ลักษณะการแต่งตัว หรือแม้แต่ดูเครื่องประดับต่าง ๆ รวม ๆ เรียกว่า เอกลักษณ์ของบุคคล เราก็พอจะอนุมานได้ใช่ไหมครับว่าคนที่เห็นหลังอยู่ไว ๆ นั่นคือคนที่เรารู้จักนั่นเอง ในเมื่อคนเราสามารถอนุมานตัวบุคคลได้แม้จะไม่เห็นหน้า แล้วทำไมคอมพิวเตอร์จะทำอย่างนี้บ้างไม่ได้ล่ะ นี่ก็คือที่มาของแนวคิดนี้ครับ

 

จากสมมุติฐานที่ตั้งไว้นี้ Prof. Yann LeCun ได้พัฒนาระบบต้นแบบโดยการรวบรวมภาพบุคคลจากเว็บไซต์ Flickr จำนวนกว่า 40,000 รูป เพื่อนำมาป้อนเป็นข้อมูลให้อัลกอริทึมหรือขั้นตอนวิธีอัจฉริยะที่เขาคิดขึ้น ในการทดสอบความแม่นยำของการระบุตัวตนบุคคล ภาพที่ถูกใช้ทดสอบมีทั้งแบบรูปหน้าตรง รูปแบบเห็นใบหน้าไม่ครบหรือไม่ชัด บางทีก็เป็นรูปใบหน้าด้านข้างบ้าง ด้านหลังบ้าง เป็นต้น ซึ่งจากผลการทดลองพบว่าระบบสามารถหาเอกลักษณ์ของบุคคลนั้น ๆ และระบุตัวตนที่ถูกต้องได้แม่นยำถึงประมาณ 80 เปอร์เซ็นต์เลยครับ

จะเห็นนะครับว่ามนุษย์เราไม่เคยหยุดที่จะคิดค้นและค้นคว้าเลย ระบบที่สแกนใบหน้าคนเดินถนนผ่านไปมานับร้อยเพื่อเฟ้นหาคนร้ายอย่างที่เห็นในหนังวิทยาศาสตร์โลกอนาคตว่าเจ๋งแล้ว แต่ไม่ทันไรก็มีคนคิดระบบที่เจ๋งกว่าแถมเป็นของจริงไม่ใช่เอฟเฟกต์ในหนังขึ้นมาแล้ว จนถึงทุกวันนี้ผมก็ยังเชื่ออยู่เสมอนะครับว่า เศรษฐกิจของเรา สังคมโลกใบเล็ก ๆ ของเรานี้ ไม่มีทางที่จะก้าวเดินต่อไปข้างหน้าได้เอง หากปราศจากซึ่งนวัตกรรมใหม่ ๆ อันเป็นเชื้อเพลิงสำคัญที่ขับเคลื่อนโลกของเรา แล้วคุณผู้อ่านล่ะครับ วันนี้คุณได้เริ่มมองสิ่งรอบตัว และเติมเชื้อเพลิงที่ชื่อว่านวัตกรรมและความคิดสร้างสรรค์ให้กับสังคมรอบตัวคุณบ้างแล้วหรือยัง.

ผศ.ดร.ชุติสันต์ เกิดวิบูลย์เวช
สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ (นิด้า)
chutisant.ker@nida.ac.th

ขอบคุณภาพและบทความจาก : http://www.dailynews.co.th/it/339373