การอธิษฐานเข้ากรรมฐาน มีความสำคัญ จัดเป็นการสร้าง วสี ( ความชำนาญ ) ในเรื่อง สมาธิ ส่วนหนึ่ง
การอธิษฐานออกจากกรรมฐาน ก็มีความสำคัญ เพราะจะช่วยแก้ทิฏฐิ ความหลงผิดได้ ว่าอยู่ในสมาธิ หรือ นอกสมาธิ ซึ่งมีผลดี ควรจะอธิษฐานออกด้วย การอธิษฐาน เป็นการสร้างสติ คือ รู้ตัวว่าเราได้ออกจากสมาธิ แล้วจะได้ไม่หลงเหตุ หลงผล หลงสมาธิ วิกลจริตได้ เพราะบางท่านเข้าสมาธิ แล้วไม่อธิษฐานออกอำนาจสมาธิ ทำให้นอนหลับไม่ได้ก็มี ตามันตื่นอยู่ สติมันโพลงอยู่ ออกมาแล้ว เบลอ ๆ ไปก็มี บางท่านอาการปีติ ก็ค้าง กระตุกค้าง สั่นค้าง ขนลุกขนพองค้าง ปีติเกิดอยู่อย่างนั้นไม่ดับไป เพราะไม่อธิษฐานการออกจาก สมาธิ และไม่ปฏิบัติตามหลักการออกจากสมาธิ
พระอริยะทุกรูป ทุกองค์ ไม่มีรูปไหนองค์ไหน ไม่ถอยออกจากสมาธิตามลำดับ เมื่อจิตเป็นสมาธิเป็นอัปปนาจิต ก็ต้องเข้าออก เป็นลำดับ ออกจากสมาธิเป็นลำดับนะจ๊ะ
ส่วนที่หลับกันนั้นอาจจะเป็นเพราะปฏิบัติ สมาธิ ไม่ครบตามนิมิต 3 ประการ เช่นภาวนา พุทโธ อย่างเดียว หรือ ปักจิตไปส่วนเดียว หรือ วางแต่อุเบกขา ไว้ส่วนเดียวก็ทำให้หลับได้ ฟุ้งซ่านได้ ขี้เกียจได้ ซึ่งเป็นผลเดียวกัน คือ นิวรณ์ ครอบงำเหมือนเดิม ดังนั้นผู้ฝึกต้องรักษา นิมิต ทั้ง 3 ไว้ให้เหนียวแน่นจนกว่าจะมีความชำนาญจิต เป็นอุปจาระฌานขึ้นไป หรือ ได้ อุคคหนิมิตแล้วจริง ๆ
เจริญพร / เจริญธรรม