พิมพ์

[ธัมมะวังโส]

พระสุตตันตปิฎก  มัชฌิมนิกาย  มูลปัณณาสก์  [๔.  มหายมกวรรค]
                 ๘.  มหาตัณหาสัขยสูตร
 
เล่มที่ 12 450 - 451

            ความดับแห่งกองทุกข์
            [๔๑๔]    ภิกษุนั้นเห็นรูปทางตาแล้วไม่กำหนัดในรูปที่น่ารัก    ไม่ขัดเคืองในรูปที่น่าชัง    ย่อมเป็นผู้มีสติในกายตั้งมั่น    และมีจิตหาประมาณมิได้ (๓) อยู่    ทราบชัดถึงเจโตวิมุตติ    ปัญญาวิมุตติอันเป็นที่ดับไม่เหลือแห่งบาปอกุศลธรรมตามความเป็นจริงเธอละความยินดียินร้ายอย่างนี้แล้ว    เสวยเวทนาอย่างใดอย่างหนึ่ง    สุขก็ตาม    ทุกข์ก็ตาม    มิใช่ทุกข์มิใช่สุขก็ตาม    ก็ไม่เพลิดเพลิน    ไม่บ่นถึง    ไม่ติดใจเวทนานั้น    เมื่อภิกษุนั้นไม่เพลิดเพลิน    ไม่บ่นถึง    ไม่ติดใจเวทนานั้นอยู่    ความเพลิดเพลินในเวทนาทั้งหลายจึงดับไป    เพราะความเพลิดเพลินดับ    อุปาทานจึงดับ    เพราะอุปาทานดับภพจึงดับ    เพราะภพดับ    ชาติจึงดับ    เพราะชาติดับ    ชรา    มรณะ    โสกะ    ปริเทวะทุกข์    โทมนัส    และอุปายาสของภิกษุนั้นจึงดับ    ความดับแห่งกองทุกข์ทั้งสิ้นนั้นย่อมมีได้อย่างนี้
            ฟังเสียงทางหู    ...
            ดมกลิ่นทางจมูก    ...
            ลิ้มรสทางลิ้น    ...
            ถูกต้องโผฏฐัพพะทางกาย    ...
  รู้แจ้งธรรมารมณ์ทางใจแล้ว    ไม่ยินดีในธรรมารมณ์ที่น่ารัก    ไม่ขัดเคืองในธรรมารมณ์ที่น่าชัง    ย่อมเป็นผู้มีสติในกายตั้งมั่น    และมีจิตหาประมาณมิได้อยู่ทราบชัดถึงเจโตวิมุตติ    ปัญญาวิมุตติอันเป็นที่ดับไม่เหลือแห่งบาปอกุศลธรรมตามความเป็นจริง    เธอละความยินดียินร้ายอย่างนี้แล้ว    เสวยเวทนาอย่างใดอย่างหนึ่ง    สุขก็ตาม    ทุกข์ก็ตาม    มิใช่ทุกข์มิใช่สุขก็ตาม    ก็ไม่เพลิดเพลิน    ไม่บ่นถึง    ไม่ติดใจเวทนานั้น  เมื่อภิกษุนั้นไม่เพลิดเพลิน    ไม่บ่นถึง    ไม่ติดใจเวทนานั้นอยู่ความเพลิดเพลินในเวทนาทั้งหลายจึงดับไป    เพราะความเพลิดเพลินดับ    อุปาทานจึงดับ    เพราะอุปาทานดับ    ภพจึงดับ    เพราะภพดับ    ชาติจึงดับ    เพราะชาติดับ    ชรามรณะ    โสกะ    ปริเทวะ    ทุกข์    โทมนัส    และอุปายาสของภิกษุนั้นจึงดับ    ความดับแห่งกองทุกข์ทั้งสิ้นนั้น    ย่อมมีได้อย่างนี้




(๓ ) มีจิตหาประมาณมิได้  หมายถึงผู้มีโลกุตตรจิตหาประมาณมิได้  คือผู้พรั่งพร้อมด้วยมรรคจิต  (ม.มู.อ.
   ๒/๔๑๔/๒๑๙)

   ความดับแห่งกองทุกข์  ย่อมเกิดขึ้น เพราะตระหนัก ในธรรม 2 ประการ คือความเกิด และ ความเสื่อม และมองเห็นธรรมที่ตั้งอยู่นั้น พร้อมด้วย ความเกิด และ ความเสื่อม จิตจึงไม่เอียงไปทางฝ่าย ยินดี และ ไม่ยินดี จิตเป็นอุเบกขาเป้นกลางจึงมองเห็นด้วย อำนาจของจิต ทั้งจิตที่มีกำลังกล้าด้วย และจิตที่มองเห็นความจริง ด้วยอำนาจวิปัสสนา เมื่อสั่งสมอารมณ์อย่างนี้ จิตจึงไม่เพลินเพลิน กับอารมณ์ที่ปรากฏ ทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางสัมผัส ทางอารมณ์  ย่อมจากเวทนา ที่เรียกว่า สุข ที่เรียกว่า ทุกข์ ที่เรียกว่า อทุกขมสุข เมื่อจิตพ้นจากเวทนา จิตจึงพ้นจาก ตัณหา และ อุปาทาน ภพ ชาติ ปริเทวะ ทุกข์ เพราะวิชชา ที่เกิดขึ้นแล้ว

[mongkol]

อนุโมทน สาธุ ตามอ่านบทความอยู่ครับ
ชอบภาพที่พระอาจารย์ ทำออกมา ครับ น่าติดตามถึงบางครั้งอาจจะอ่านข้อความพระสูตรไม่ค่อยจะรู้เรื่องครับ

 

[นักเดินทาง]

สาธุ เป็นบทความที่น่าติดตามสนับสนุนการภาวนา โดยตรง ครับ
ขอให้พระอาจารย์ ออกบทความอย่างนี้ไปเรื่อย ๆ นะครับ

นับถือ