ผมไม่รู้ธรรม ไม่ได้ปฏิบัติ ขอตอบอย่างคนโง่ที่ไม่รู้ธรรมตามจริงดังนี้ครับ
๑. ในทางกรรมฐาน มาร คือ "อวิชา" (ความไม่รู้เห็นตามจริง ได้แก่ไม่รู้จักสัจจะธรรม ไม่รู้ความเป็นไปตามจริงในธรรม ไม่รู้จักอริยะสัจ ๔) อันก่อเกิดขึ้นใน "อกุศลมูล ๓"
๒. ในตำนาน มารอยู่ในชั้นสวรรค์ปรนิมมิตวสวัตดีภูมิ เป็นสวรรค์ชั้นที่ ๖ ที่มีความสุขความสำราญ มีความเพลิดเพลินในกามคุณ ทั้ง ๖ เป็นอย่างยิ่ง ..เป็นผู้ที่คอยกีดขวางไม่ให่พระพุทธเจ้าตรัส และ ขัดขวางการทำความดีเป็นกุศลของคน ดังนั้นในทางกรรมฐานจึงได้เรียกว่า อวิชชา อุปกิเลส คือ มาร
ความรู้ผมไม่มีจึงกล่าวเดาตามที่เคยได้ยินได้ฟังมา ที่พอจะสัมผัสตรึกตรองได้เพียงแค่นี้ คงไม่เป็นที่ถูกต้องตามจริง แต่คิดว่าการถามตอบสนทนาธรรมนี้เป็นการแลกเปลี่ยนความรู้และข้อปฏิบัติซึ่งกันและกันคงทำให้ผู้ทาแวะชมกระทู้ทั้งหลายสนใจถามตอบกันอันเรัยกว่า สนทนาธรรม ดังนี้ครับ