พิมพ์

[arlogo]

ตอบคำถามจากเมล

ปุจฉา
"เวลาเลื่อนจิต ควรเลื่อนตามลำดับ หรือ เลื่อนไปตามใจที่ชอบ"

วิสัชชนา

 เป็นคำถามที่ดี นะคำถามนี้ เกี่ยวกับเรื่องการเลื่อนจิตในกรรมฐาน สำหรับ คำว่า กรรมฐาน มัชฌิมา แบบลำดับ
การเลื่อนจิต ต้องเลื่อนเป็นลำดับ ควรจะเข้าเป็นลำดับ ยกเว้นแต่ได้รับคำสั่งให้ทรงไว้ที่ฐานจิตไหน ดังนั้น ที่ถูกต้องก็ต้องว่ากันไปตามลำดับ แต่ ลำดับนั้น มิใช้เป็น ปฐมฌาน ยังอยู่ในอุปจาระฌาน ดังนั้น การข้ามฐาน จึงทำได้ แต่การข้ามอารมณ์ไม่ได้

      การข้ามฐาน คือ จาก ฐานที่ 1 ไป ฐานที่ 5 ได้

      การข้ามอารมณ์ ทำไม่ได้ เพราะอารมณ์ คือห้องกรรมฐาน ดังนั้นก็ต้องผ่าน พระธรรมปีติ ไปพระยุคลธรรม ผ่านไป พระสุขสมาธิ จึงเป็นอุปจาระขั้นเต็ม ดังนั้นผู้ฝึกเลื่อนอารมณ์ไม่ได้ แต่เลื่อนฐาน ข้ามไป ข้ามมาได้ การเข้าคืบ เข้าสับก็ชัดเจนอยู่แล้ว ในเรื่องนี้

      ถึงแม้จิตเป็น ฌานแล้ว ก็ไม่สามารถ ข้ามอารมณ์แห่ง ฌานได้ ต้องเข้าไปเป็นสภาวะ
      การเข้าฌาน คือ ดับสภาวะอารมณ์จิต

      โดยการเข้า ปฐมฌาน เป็น ลำดับแรก
       
       ในปฐมฌาน มีองค์ 5 คือ   วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา
       ในทุติยฌาน ก็ดับอารมณ์ 2 ดับ วิตก ดับวิจาร  เหลือเพียง 3 องค์
       ในตติยฌาน ก็ดับอารมณ์์ 1 ดับ ปีติ เหลือ สุข กับ เอกัคคตา
       ในจตุตถฌาน ก็ดับอารมณ์ 1 ดับ สุข เหลือ เอกัคคตา
       ในปัญจมฌาน ก็ดับ เอกัคคตา เหลือ อุเบากขา
 
       ดังนั้นจะเห็นได้ว่า อยู่ ๆ จะเข้าไปฌานที่ 4 เลยไม่ได้ เพราะต้องดับอารมณ์ สภาวะตามลำดับอย่างนั้น


  เจริญพร / เจริญธรรม

   

[นาตยา]

ได้เข้าใจวันนี้เองคะ ระหว่าง การข้ามฐาน กับ การข้ามอารมณ์
ขอบคุณพระอาจารย์ ที่ตอบให้คะ

   

[SRIYA]

พระอาจารย์ตอบให้อ่านอย่างเข้าใจง่าย ดีคะ
 

[Admax]

สาธุ พระคุณเจ้า เป็นประโยชน์และเข้าใจง่ายมากครับ ขอบคุณท่านผู้ถามด้วยครับคำถามเป็นประโยชน์มาก

[pinmanee]