หัวข้อ: บาลีวันละคำ (929) ทรัพย์ เริ่มหัวข้อโดย: ปัญญสโก ภิกขุ ที่ ธันวาคม 06, 2014, 09:57:26 am บาลีวันละคำ (929)
ทรัพย์ คำนี้มาจากสันสกฤตว่า “ทฺรวฺย” แปลง ว เป็น พ และการันต์ที่ ย ออกเสียงอย่างไร อาจเทียบกับที่สะกดด้วยอักษรโรมันว่า dravya จะเห็นได้ว่าไม่มีรูปคำที่จะออกเสียงเป็น ซ หรือ ส อยู่ในอักษรโรมันที่สะกด ทฺร ในบาลี (เช่น อินฺทฺริย) และสันสกฤต เวลาออกเสียงจริงอาจฟังใกล้เคียงกับ ซ ในภาษาไทยกระมัง (ผู้เขียนบาลีวันละคำไม่มีความรู้ทางสันสกฤต ขอท่านที่รู้กรุณาบอกคำอ่าน ทฺรวฺย ในสันสกฤตเป็นวิทยาทานให้ด้วย จักเป็นพระคุณยิ่ง) แต่ในภาษาไทย “ทรัพย์” อ่านว่า ซับ ตามหลักที่ว่า “ทร” ควบออกเสียงเท่ากับ ซ ในคำบางคำ เช่น ทรง ทรวง ทรวดทรง ทราบ ทราม ทราย ทรุดโทรม อินทรี อินทรีย์ เป็นต้น สํสกฤต-ไท-อังกฤษ อภิธาน บอกความหมายของ “ทฺรวฺย” ไว้ดังนี้ (คำไทยสะกดตามต้นฉบับ) - (1) (คำนาม) ‘ทรัพย์,’ สมบัติ, พัสดุ, สิ่งของ; มูลธาตุ, อันท่านพึงนับว่ามีอยู่เก้าอย่าง, คือ ดิน, น้ำ, ไฟ, ลม, อากาศ, เวลา, ทิคัมพร, อาตมัน, พุทธิหรือโพธ; ทองเหลือง; เดิมภัณฑ์; เภสัช, ยา; การฉาทาบหรือเจิมจุรณ์; ครั่ง; สรรชรส, ยางไม้; สุรา, เหล้า; ความสุภาพเรียบร้อยหรืออหังการ; wealth, property, substance, thing; elementary substance, nine kinds of which are reckoned, viz. earth, water, fire, air, ether, time, space, soul and intellect; brass; a stake or wager; a drug or medicament; anointing or plastering, lac, the animal dye; gum, resin; spirituous liquor; modesty or propriety; (2) (คำคุณศัพท์) เหมาะ, งาม, ควร, สม, ชอบ; อันเนื่องจากหรือเป็นสัมพันธินแก่ต้นพฤกษ์; fit, proper, becoming, suitable, right; derived from or relating to a tree.” ทรัพย์ < ทฺรวฺย ตรงกับบาลีว่า “ทพฺพ” (ทับ-พะ) ในบาลี ทพฺพ มีคำแปลดังนี้ - (1) (คำนาม) วัสดุ, สิ่งของ, สมบัติ; ของที่มีแก่นสาร, สิ่งที่มีคุณค่า (material, substance, property; something substantial, a worthy object) (2) (คำนาม) ต้นไม้, พุ่มไม้, ไม้ (a tree, shrub, wood) (3) (คำคุณศัพท์) เหมือนต้นไม้, ทำด้วยไม้ (tree-like, wooden) (4) (คำคุณศัพท์) เหมาะสำหรับ, สามารถ, ทรงคุณค่า, ดี (fit for, able, worthy, good) พจนานุกรม สอ เสถบุตร แปลคำว่า “ทรัพย์” เป็นอังกฤษว่า - (1) riches, wealth, assets = ทรัพย์สิน (2) property = ทรัพย์สมบัติ พจนานุกรมอังกฤษ-บาลี แปลคำอังกฤษข้างต้นเป็นบาลีดังนี้ - (1) riches : dhana ธน (ทะ-นะ) =ทรัพย์สินเงินทอง (2) wealth : dhana ธน (3) assets : vibhava วิภว (วิ-พะ-วะ) = ความมั่งคั่ง, ทรัพย์สมบัติ (4) property : - dhana ธน - santakavatthu สนฺตกวตฺถุ (สัน-ตะ-กะ-วัด-ถุ) = สิ่งของที่มีอยู่และเป็นของตน - guṇavisesa คุณวิเสส (คุ-นะ-วิ-เส-สะ) = คุณสมบัติพิเศษ (เช่นความรู้ ความสามารถ ความมีทรัพย์ ยศ ตำแหน่ง หรือคุณธรรมอย่างใดอย่างหนึ่ง) โปรดสังเกตว่า พจนานุกรมอังกฤษ-บาลี ไม่ได้แปล riches, wealth, assets, property เป็นบาลีว่า “ทพฺพ” ซึ่งสันสกฤตเป็น “ทฺรวฺย” และมาเป็นภาษาไทยว่า “ทรัพย์” พจนานุกรมบาลี-อังกฤษ แปล “ธน” เป็นอังกฤษว่า wealth, money, riches, treasures (ความสมบูรณ์, เงินทอง, ความร่ำรวย, สมบัติ) ซึ่งก็เป็นคำแปลในทำนองเดียวกับ “ทพฺพ” นั่นเอง พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 บอกไว้ว่า - “ทรัพย-, ทรัพย์ : (คำนาม) เงินตรา เช่น ไม่มีทรัพย์ติดตัว, สมบัติพัสถาน เช่น เขาเป็นคนมีทรัพย์; (คำที่ใช้ในกฎหมาย) วัตถุมีรูปร่าง; โดยปริยายหมายถึงสิ่งที่ถือว่ามีค่า อาจไม่มีรูปร่างก็ได้ เช่น มีปัญญาเป็นทรัพย์ อริยทรัพย์. (ส. ทฺรวฺย).” : เรารักเขามากที่สุด แต่เมื่อเราตาย เขาไปอยู่กับคนอื่น : เราไม่ค่อยรักเขาเลย แต่เมื่อเราตาย เขาไปกับเราด้วย อะไรเอ่ย ? |