พิมพ์

[arlogo]

วันนี้ จะมากล่าวเรื่อง สุข อันแต่กรรมฐาน ซึ่งมีชื่อ สุข ในกรรมฐาน เฉพาะ
 
  พระวินัยปิฎก  มหาวิภังค์  เวรัญชกัณฑ์ ขอยกพระสูตรเดียว อันที่จริงมีหลายพระสูตรนะ

  อันนี้เรียกว่า สุขกรรมฐาน ( สุขสมาธิ )

  ความที่จิต ไม่ย่อหย่อน มีสติตั้งมั่น ไม่หลงลืม มีกายสงบ ไม่กระสับกระส่าย มีจิตแน่วแน่เป็นสมาธิ

  ปฐมฌาน ให้ สุขวิเวก
   เราสงัดจากกามและอกุศลธรรมทั้งหลายแล้ว บรรลุปฐมฌานที่มีวิตก วิจาร ปีติ  และ สุขอันเกิดจากวิเวกอยู่

  ทุติยฌาน ให้ สุขสมาธิเป็นจิตหนึ่งผุดขึ้น
  เพราะวิตก    วิจารสงบระงับไปแล้ว  เราบรรลุทุติยฌาน  มีความผ่องใสภายใน  มีภาวะที่จิตเป็นหนึ่งผุดขึ้น ไม่มีวิตกไม่มีวิจาร  มีแต่ปีติและสุขอันเกิดจากสมาธิเท่านั้นอยู่

  ตติยฌาน ให้ สุขด้วยนามกายเป็นผล
  เพราะปีติจางคลายไปแล้ว เรามีอุเบกขา  มีสติสัมปชัญญะ เสวยสุขด้วยนามกาย  ได้บรรลุตติยฌานที่พระอริยะทั้งหลายสรรเสริญว่า  ผู้มีอุเบกขา มีสติ อยู่เป็นสุข

  จตุตถฌาน  ละสุขละทุกข์ เพราะโสมนัสและโทมนัสดับไป มาถึงตรงนี้ ไม่มีสุข
  เพราะละสุขและทุกข์ได้แล้ว    เพราะโสมนัสและโทมนัสดับไปก่อนแล้ว    เราได้บรรลุจตุตถฌานที่ไม่มีทุกข์    ไม่มีสุข    มีสติบริสุทธิ์เพราะอุเบกขาอยู่”

  นิพพานัง ปะระมัง สุขัง  และนี้เป็นยอดแห่งบรมสุข เพราะไม่ใช่สุข ที่เกิดจากเวทนา แต่เป็นสุขที่ดับสัญญา และ อวิชชาเสียได้
 
 “เมื่อจิตเป็นสมาธิ    บริสุทธิ์ผุดผ่อง    ไม่มีกิเลสเพียงดังเนิน    ปราศจากความเศร้าหมอง    อ่อน    เหมาะแก่การใช้งาน    ตั้งมั่น    ไม่หวั่นไหวอย่างนี้    เรานั้นได้น้อมจิตไปเพื่ออาสวักขยญาณ    ได้รู้ชัดตามความเป็นจริงว่า    นี้ทุกข์    นี้ทุกขสมุทัยนี้ทุกขนิโรธ    นี้ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา    นี้อาสวะ    นี้อาสวสมุทัย    นี้อาสวนิโรธ    นี้อาสวนิโรธคามินีปฏิปทา    เมื่อเรารู้เห็นอยู่อย่างนี้    จิตได้หลุดพ้นจากกามาสวะภวาสวะ    อวิชชาสวะ    เมื่อจิตหลุดพ้นแล้ว    ก็รู้ว่า    หลุดพ้นแล้ว    รู้ชัดว่า    ชาติสิ้นแล้วอยู่จบพรหมจรรย์แล้ว๑    ทำกิจที่ควรทำเสร็จแล้ว    ไม่มีกิจอื่นเพื่อความเป็นอย่างนี้อีกต่อไป
            พราหมณ์    เราได้บรรลุวิชชาที่    ๓    ในยามที่    ๓    แห่งราตรี    ความมืดมิดคือ
อวิชชาเรากำจัดได้แล้ว    แสงสว่างคือวิชชาได้เกิดขึ้นแก่เรา    เปรียบเหมือนแสงสว่าง
เกิดขึ้นแก่บุคคลผู้ไม่ประมาท    มีความเพียร    อุทิศกายและใจ

 


   

[arlogo]

ดังนั้นจัด เรื่อง สุข  ก็จะมี ดังนี้

   สุขของชาวโลก  มีความพอใจ เป็นอารมณ์   เรียกว่า สุข
                     มีความไม่พอใจ เป็นอารมณ์ เรียกว่า ทุกข์
 
   สุขของผู้ภาวนากรรมฐาน
   
        คือการวางอารมณ์ เป็นกลาง ไม่ยินดี และ ยินร้าย สุขที่ลด นิวรณ์ ทั้ง 5 ลง
           
        สุข ที่เกิดจากศรัทธา เรียกว่า สุขเทวดา
        สุข ที่เกิดจากความปราโมทย์ ปีติ เรียกว่า สุขเทวดา เช่นกัน
        สุข ที่เกิดยุคลธรรม 6 คู่ เรียกว่า สุขเทวดา
 
       สุขที่เกิดทั้งหมดขั้นต้นนี้ มีตั้งแต่ อุปจาระฌาน จัดเป็น สุขทิพย์ สำหรับกรรมฐานทั่วไป แต่ถ้าภาวนาในกรรมฐาน คือ พระพุทธานุสสติ เรียกว่า สุขนิโรธธรรม เป็น สุขเบื้องต้นของชาวพุทธ เกิดแต่การภาวนาเป้าหมายเพื่อ ลด ละ กิิเลส   

        เรียกว่า พุทธะกาย หรือ กายพุทธะ บ้างท่านแผลงไปเรียกว่า จิตพุทธะ


       สุขที่เป็นปฐมฌาน เรียกว่า สุขวิเวก

       สุขที่เป็นทุติยฌาน เรียกว่า สุขสมาธิ(แท้)

       สุขที่เป็นตติยฌาน เรียกว่า สุขนามกาย

       พอเป็นฌานที่ 4  สุขทั้งหลาย จะดับลงหมดแม้ โทมนัส และ โสมนัส อันละเอียด เป็นการดับนิวรณ์ ทั้ง 5 ได้อย่างสมบูรณ์

       เมื่อเจริญวิปัสสนา สำเร็จธรรมเรียกว่า  สุขวิหารสมาบัติ หรือ วิหารสมาบัติ
       มาถึงตรงนี้ ไม่เรียกว่า สุข แบบชาวโลก เพราะสุขของชาวโลก อาศัยความพอใจ แต่ สุขของพระอริยะเป็นสุขอันเกิดแต่อุเบกขา จึงมิได้ประกอบด้วย เวทนาสุข ข้ามพ้นจากสัญญา และ สังขารธรรม ทั้งหลายทั้งปวง

      พอจะเข้าใจกันแล้วนะ ว่า กรรมฐานมิได้สอนให้ติดสุด เพราะต้องละสุข ใน จตุตถฌาน 

     
 
       
     

[PRAMOTE(aaaa)]

น้อมรับด้วยเศียรเกล้า ขออนุโมทนาสาธุ
   ธรรมใดที่ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ ได้บรรลุแล้ว
                            ขอเอาใจฝักไฝ่ในธรรมนั้น

[saichol]

 

   อยากให้พระอาจารย์บรรยายเรื่องนี้ ในรายการวิทยุด้วยคะ

[นักเดินทาง]

กระทู้แสดงถึง สติปัญญา ของครูอาจารย์ ที่รู้มากกว่า คนทั่วไป นะครับ
 ขอบคุณมากครับ เพราะนึกถึง สุข แล้วได้ยินว่าอย่าปฏิบัติพวก สมถะกรรมฐาน เดี๋ยวติดสุข นี่แสดงให้เห็นว่า ฌาน 4 เป็นต้นไปก็เลิกติดสุขแล้ว มีคนกล่าวว่า ฌาน 5 - ถึง ฌาน 8 ก็ทำให้ติดสุข พออ่านตรงนี้จึงรู้ว่า ไม่เป็นความจริง เลย

 

[winyuchon]

 

[นักเดินทาง]