พิมพ์

[pamai]

สติ กับ มหาสติ ต่างกันอย่างไร คะ

ขอบคุณคะ

 

[raponsan]

มหา ๑
    ว. ใหญ่, ยิ่งใหญ่, มักใช้เป็นส่วนหน้าของสมาส บางทีก็ลดรูปเป็น มห เช่น มหรรณพ มหัทธนะ มหัศจรรย์.

มหา ๒
    น. สมณศักดิ์ที่ใช้นําหน้าชื่อภิกษุผู้ที่สอบไล่ได้ตั้งแต่เปรียญธรรม ๓ ประโยคขึ้นไป.

สติ ความระลึกได้, นึกได้, ความไม่เผลอ, การคุมใจไว้กับกิจ หรือกุมจิตไว้กับสิ่งที่เกี่ยวข้อง, จำการที่ทำและคำที่พูดแล้ว แม้นานได้
       (ข้อ ๑ ในธรรมมีอุปการะมาก ๒, ข้อ ๓ ในพละ ๕, ข้อ ๙ ในนาถกรณธรรม ๑๐, ข้อ ๑ ในโพชฌงค์ ๗, ข้อ ๖ ในสัทธรรม ๗)

สติปัฏฐาน ธรรมเป็นที่ตั้งแห่งสติ, ข้อปฏิบัติมีสติเป็นประธาน, การตั้งสติกำหนดพิจารณาสิ่งทั้งหลายให้รู้เห็นเท่าทันตามความเป็นจริง, การมีสติกำกับดูสิ่งต่างๆ และความเป็นไปทั้งหลาย โดยรู้เท่าทันตามสภาวะของมัน ไม่ถูกครอบงำด้วยความยินดียินร้าย ที่ทำให้มองเห็นเพี้ยนไปตามอำนาจกิเลส มี ๔ อย่าง

มหาสติปัฏฐานสูตร ชื่อสูตรที่ ๙ แห่งทีฆนิกาย มหาวรรค พระสุตตันตปิฎก ว่าด้วยสติปัฏฐาน ๔

อ้างอิง
พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์/ธรรม พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต)
พจนานุกรมอิเล็กทรอนิกส์ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒

ในบาลี มีแต่คำว่า "สติ" ไม่มีคำว่า "มหาสติ" ถ้าเห็นคำว่า "มหาสติ" ในบาลีเมื่อใด

ต้องตามด้วย "สติปัฏฐานสูตร" เมื่อนั้น

คำว่า "มหาสติปัฏฐานสูตร" หมายถึง "สูตรที่ยิ่งใหญ่" ที่ว่าด้วยสติปัฏฐาน

คำว่า "มหา" ขยายคำว่า "สูตร" ไม่ได้ขยายคำว่า "สติ" สันนิษฐานว่า

เหตุที่สูตรนี้เป็นสูตรที่ยิ่งใหญ่ น่าจะมาจากพุทธภาษิตในสูตรนี้ที่ว่า


"ดูกรภิกษุทั้งหลาย หนทางนี้เป็นที่ไปอันเอก เพื่อความบริสุทธิ์ของเหล่าสัตว์

เพื่อล่วงความโศกและปริเทวะ เพื่อความดับสูญแห่งทุกข์และโทมนัส

เพื่อบรรลุธรรมที่ถูกต้อง เพื่อทำให้แจ้งซึ่งพระนิพพาน หนทางนี้ คือ สติปัฏฐาน ๔ ประการ"


อีกเหตุผลหนึ่งก็คือ เพราะคำว่า "มหาสติปัฏฐาน ๔" ในบาลีไม่มี มีแต่คำว่า สติปัฏฐาน ๔ เท่านั้น

คำว่า "มหาสติ" ผมได้ยินมาจาก หลวงตามหาบัว ฟังๆท่านเทศน์ เดาได้ว่า

"มหาสติ" น่าจะเป็นการพัฒนาของ"สติ" ขึ้นมาอีกระดับ

อย่างไรก็ตาม ความเห็นของผมที่แสดงมา เป็นเพียงความเห็นส่วนตัว