พิมพ์

[raponsan]

การบำรุงเลี้ยงมารดาบิดา

             
      สตรีผู้ให้เกิด ท่านเรียกว่า มารดา, บิดาก็เหมือนกัน.
     การกระทำอุปการะด้วยการล้างเท้า การนวด การอบ
     การอาบน้ำและการให้ปัจจัย ๔ ชื่อว่า อุปัฏฐานะ การบำรุง.               
     พึงทราบอธิบายในการบำรุงเลี้ยงนั้น ดังต่อไปนี้.

     มารดาบิดาเป็นพรหมของบุตร
     เพราะเหตุที่มารดาบิดาเป็นผู้มีอุปการะมาก หวังประโยชน์ เป็นผู้อนุเคราะห์ต่อบุตรทั้งหลาย ซึ่งท่านเห็นบุตรเหล่านั้นเล่นอยู่ข้างนอกมีสรีระเปื้อนฝุ่นมาแล้วก็เช็ดฝุ่นให้ กอดจูบที่ศีรษะและยังความรักให้เกิด.
     บุตรทั้งหลายเลี้ยงมารดาบิดาด้วยการทูนไว้บนศีรษะแม้สิ้น ๑๐๐ ปี ก็ไม่สามารถที่จะตอบแทนอุปการคุณแห่งการบำรุงเลี้ยงนั้นได้ และเพราะเหตุที่ท่านทั้งสองนั้นเป็นผู้บำรุง เป็นผู้เลี้ยงดู เป็นผู้แสดงโลกนี้ เป็นผู้เสมอกับพระพรหม เป็นบุพพาจารย์ ฉะนั้น การบำรุงเลี้ยงมารดาบิดาทั้งสองนั้น จึงนำมาซึ่งการสรรเสริญในโลกนี้ ละไปแล้วก็นำความสุขในสวรรค์มาให้.

     พระผู้มีพระภาคเจ้าจึงตรัสว่าเป็นมงคล.
     สมจริงดังที่พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ว่า
     มารดาบิดาทั้งหลาย ผู้อนุเคราะห์แก่ปชา (บุตรธิดา) ท่านเรียกว่าเป็นพรหม ว่าเป็นบุพพาจารย์ ว่าเป็นอาหุเนยยบุคคลของบุตรทั้งหลาย เพราะเหตุนั้นแล บัณฑิตพึงนอบน้อมและสักการะมารดาบิดาเหล่านั้นด้วยข้าว น้ำ ผ้า ที่นอน การอบ การอาบน้ำ และการล้างเท้า ด้วยการปรนนิบัติในมารดาบิดาทั้งสองนั้นบัณฑิตทั้งหลายย่อมสรรเสริญบุคคลนั้น ในโลกนี้นั้นแล เขาละโลกนี้ไปแล้ว ย่อมบันเทิงในสวรรค์ (๑-) ดังนี้.
__________________________________________________________________
(๑-) องฺ. ติก. เล่ม ๒๐/ข้อ ๔๗๐   ขุ. อิติ. เล่ม ๒๕/ข้อ ๒๘๖.   ขุ. ชา. เล่ม ๒๘/ข้อ ๑๖๒

    อีกนัยหนึ่ง ชื่อว่า การบำรุงมี ๕ อย่างมีการเลี้ยงดู การกระทำหน้าที่และการดำรงวงศ์ตระกูลเป็นต้น การบำรุงนั้นพึงทราบว่าเป็นมงคล เพราะเป็นเหตุแห่งประโยชน์เกื้อกูลในปัจจุบัน ๕ อย่างมีการห้ามจากบาปเป็นต้น.
    สมจริงดังพระดำรัสที่พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ว่า (๒-)

    บุตรพึงบำรุงมารดาบิดาด้วยสถาน ๕
    ดูก่อนคฤหบดีบุตร มารดาบิดาซึ่งเป็นทิศเบื้องหน้า บุตรพึงบำรุงด้วยสถาน ๕ คือ
          ๑. เราอันท่านเลี้ยงมาแล้ว จักเลี้ยงท่านตอบ
          ๒. เราจักกระทำกิจ ของมารดาบิดาเหล่านั้น
          ๓. เราจักดำรงวงศ์สกุลของมารดาบิดาเหล่านั้น
          ๔. เราจักรักษาทรัพย์สมบัติของมารดาบิดาเหล่านั้น
          ๕. ก็อีกอย่างหนึ่ง เมื่อท่านทั้งสองล่วงลับไปแล้ว เราจักเพิ่มให้ซึ่งทักษิณา (ทำบุญอุทิศให้) ดังนี้.

     มารดาบิดาจักอนุเคราะห์บุตรด้วยสถาน ๕
     ดูก่อนคฤหบดีบุตร มารดาบิดาซึ่งเป็นทิศเบื้องหน้า อันบุตรบำรุงด้วยสถาน ๕ เหล่านี้แล จักอนุเคราะห์บุตร ด้วยสถาน ๕ คือ
          ๑. ท่านทั้งสองย่อมห้าม (บุตร) จากบาป
          ๒. ย่อมให้ตั้งอยู่ในความดี
          ๓. ย่อมให้ศึกษาศิลปะ
          ๔. ย่อมหาภรรยาที่สมควรให้
          ๕. ย่อมมอบทรัพย์สมบัติให้ในสมัย ดังนี้.
________________________________________
(๒-) ที. ปา. เล่ม ๑๑/ข้อ ๑๙๙

     ยอดแห่งชนผู้บำรุงมารดาบิดา
     อีกอย่างหนึ่ง ผู้ใดย่อมบำรุงมารดาและบิดาด้วยการให้เลื่อมใสในพระรัตนตรัย
     หรือด้วยให้สมาทานศีล หรือด้วยให้บรรพชา
     ผู้นี้จัดว่าเป็นยอดของชนทั้งหลายผู้บำรุงมารดาบิดาในโลกนี้.
     การบำรุงมารดาบิดานั้นของผู้นั้นเป็นการกระทำการตอบแทนต่ออุปการคุณที่มารดาและบิดากระทำไว้ พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสเรียกว่าเป็นมงคล เพราะเป็นเหตุแห่งประโยชน์ทั้งหลายที่เป็นไปในปัจจุบันและเป็นไปในสัมปรายภพมิใช่น้อย.
___________________________________________
อรรถกถา ขุททกนิกาย สุตตนิบาต จูฬวรรค มงคลสูตร
http://www.84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25.0&i=317&p=2
ขอบคุณภาพจาก
http://p3.isanook.com/
http://3.bp.blogspot.com/

[ezraelogz99]

อ่านแล้ว เศร้า นึกถึง พ่อ แม่

[raponsan]

ขอบคุณภาพจาก http://www.kalyanamitra.org/2554/mngkhlchiwit38_detail.php?page=100