เป็นคำถามที่ดีมาก เพราะส่วนใหญ่ก็มักจะถามกันอย่างนี้ เวลาเรียนกรรมฐานกัน จนบางท่านบางคนมาเรียนไม่สบายใจ ว่าไม่ได้ถวายถาดกันต้องรีบไปจัดการเรื่องถาดกรรมฐาน นี้กันเพื่อสิ้นสุดการวิตก นึกคิดไป
ดังนั้นเพื่อให้ท่านทั้งหลายเข้าใจ ก็จักได้อธิบายไว้ใน ที่นี้เกี่ยวกับเรื่องการขึ้น ถาดขันธ์ 5
สำหรับการขึ้นกรรมฐาน นั้นมีเหตุปัจจัยหลายอย่างอยู่ที่เป็นองค์ประกอบกันดังนี้
1.พระรัตนตรัย
2.พระกรรมฐาน ที่ประกอบด้วย อริยะมรรคมีองค์ 8
3.กัลยาณมิตร ผู้บอกกรรมฐาน
4.สถานที่ เวลา โอกาส อามิสบูชา
5.ศรัทธา ปฏิบัติบูชา
5 ประการนี้เรียก ว่าเหตุปัจจัยของการเรียนกรรมฐาน
แต่เดิมพิธี เหล่านี้ไม่ได้ ยุ่งยาก มากมาย ดูครั้ง พุทธกาล พระพุทธเจ้าสอนธรรม ก็เพียงกล่าวคำถึง ไตรสรณคมน์ คือ พุทธัง สะระณัง คัจฉามิ ธัมมัง สะระณัง คัจฉามิ สังฆัง สะระณัง คัจฉามิ เท่านี้ ก็นับว่าเป็นอุบาสก อุบาสิกา พร้อมที่จะเรียน ธรรม คือ กรรมฐาน แล้ว
ดังนั้น คำว่า กรรมฐาน กับ คำว่า ธรรม คือ อันเดียวกัน ไม่ได้แยกเรื่องราวจากกันไป
สำหรับเรื่องการขึ้นกรรมฐาน ที่มีถาด กับ ไม่มีถาด ต่างกันอย่างไร ?
ต้องขอกล่าวว่าการเรียนกรรมฐาน เป็นเรื่องดี ไม่มีเรื่องเสีย แต่กรรมฐานบางกรรมฐาน ฝึกก่อนไม่ได้เช่น อสุภะกรรมฐาน เป็นต้น ฝึกก่อนแล้วอาจจะเกิดโทษ ซึ่งมีเรื่อราวพระสูตรให้อ่านเป็น อุทาหรณ์ อย่างดี
ขอจัดการเรียน กรรมฐานดังนี้
1.เรียนศึกษา กรรมฐาน ด้วยตนเอง ภาษาชาวบ้านเรียกว่า ฟูมฟัก ลักจำ จดไว้ อ่าน จดไว้
2.เรียนศึกษา มีครูกรรมฐาน
ทั้ง 2 ประการมีข้อดี ข้อเสีย เช่นกัน จะไม่ขอกล่าวข้อที่ 1 แต่จะกล่าว ข้อที่ 2 เอาไว้ให้ท่านทั้งหลายได้เรียน ได้ศึกษา ได้อ่านกันให้เข้าใจ
สำหรับการเรียนกรรมฐาน กับ ครูอาจารย์ ซึ่งจัดเป็นเนื้อนาบุญนั้น โดยปกติศิษย์ที่เรียน ก็จะได้ทำบุญกับครูอาจารย์ไปในตัว เรียกว่า การทำ อามิสทาน มีการบูชา ด้วยดอกไม้ เครื่องหอม ธูป เทียน ปัจจัย 4 เป็นต้นซึ่งเป็นการสั่งสมบุญ มีอานิสงค์ในบุญในทาน เป็นอย่างมาก
ดังนั้นสำหรับ เครื่องไทยธรรม ต่าง ๆ ที่นำมาถวายกับครูอาจารย์ นั้นตอบได้เลยว่า ไม่ได้เป็นความปรารถนาของครูอาจารย์ แต่ที่ครูอาจารย์ปรารถนาตั้งใจไว้คือ การภาวนาปฏิบัติได้ สำเร็จ ในพระกรรมฐาน เป็นสำคัญดังนั้น ถ้าหากท่านทั้งหลาย ไม่มีเครื่องไทยธรรมใด ๆ ก็ให้ นำการปฏิบัติ ถวายเป็นพุทธบูชา ธรรมบูชา สังฆบูชา กรรมฐานบูชา อาจริยบูชา แทนก็ได้
สำหรับเครื่องไทยธรรม ก็จัดเป็นสักการะทาน เหมือนการทำบุญใส่บาตร ท่าอยากทำวันไหน ก็ทำซะ ทำได้บ่อยก็ดี การถวายถาดกรรมฐาน จึงเป็นเรื่องที่ทำได้บ่อย ๆ ไม่ใช่ทำกันครั้งเดียว ดังนั้นท่านทำสักการะบูชา พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ ก็ทำกันบ่อย ๆ ทำให้เป็นนิสัย อันนี้เรียกว่า เป็นการปฏิบัติบูชาทางอ้อมเช่นกัน เพราะนำไปปฏิบัติ อย่างบ่อย ๆ
ก็คิดว่าท่านทั้งหลายจักเข้าใจในส่วนนี้ กัน
เจริญธรรม / เจริญพร