หัวข้อ: ช่างหูก คือ อาชีพอะไร ครับ เริ่มหัวข้อโดย: ประสิทธิ์ ที่ กันยายน 27, 2010, 08:47:30 am สืบเนื่องจากเรื่อง ของ ธิดาช่างหูก ผมได้อ่านแล้ว ก็ไปค้นหาว่า อาชีพช่่างหูก คือ อะไร
ด้วยความอยากรู้ แต่ค้นหาแล้วก็ไม่ได้ข้อมูล เลยคิดว่า ช่างหูก นี้เป็น อาชีิพ พวกจักสาน หรือป่าว เช่น อาชีพ สานไม้ไผ่ เป็นต้น ถูกผิด ประการใด ชี้น้ำความรู้ ให้ผมด้วยนะครับ :25: :25: หัวข้อ: Re: ช่างหูก คือ อาชีพอะไร ครับ เริ่มหัวข้อโดย: ครูนภา ที่ กันยายน 27, 2010, 09:23:24 am น่าจะเกี่ยวการทอผ้า มากกว่า เพราะหูก ด้าย เกี่ยวกับเครื่อง กอด้าย
หูก นี้เหมือนเสื่อหรือป่าว :25: :25: หัวข้อ: Re: ช่างหูก คือ อาชีพอะไร ครับ เริ่มหัวข้อโดย: raponsan ที่ กันยายน 27, 2010, 01:54:34 pm อุปกรณ์ในการทอผ้า 1. กี่หรือ หูก (http://multimedia.udru.ac.th/otop50/dexshang/images/%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B8%9B%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%AB%E0%B8%B9%E0%B8%81.jpg) เป็นอุปกรณ์ในการทอผ้าให้เป็นผืนตามลวดลายที่ต้องการ 2.ฟันหวีหรือฟีม (http://multimedia.udru.ac.th/otop50/dexshang/images/pakong10.jpg) มีลักษณะเป็นกรอบโลหะ ภายในเป็นซี่ถี่ ๆ คล้ายหวี แต่ละเส้นจะให้เส้นด้ายยืนสอดเข้าไปช่องละเส้น เรียงลำดับตามความกว้าง ของหน้าผ้า จัดเส้นยืมให้อยู่ห่างกันตามความละเอียดของผ้า 3.ตะกอหรือเขา (http://multimedia.udru.ac.th/otop50/dexshang/images/mro3.gif) มีลักษณะเป็นกรอบไม้ หรือโครงเหล็ก ภายในทำด้วยลวดหรือซึ่โลหะเล็ก ๆ มีรูตรงกลาง สำหรับร้อยด้ายขึ้น ปกติมี 2 ชุด ถ้าเพิ่มตะกอมาก จะสามารถสลับสายได้มากขึ้น 4. กระสวย (http://multimedia.udru.ac.th/otop50/dexshang/images/pakong2.jpg) เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ใส่ด้วยเส้นพุ่งและนำด้าย พุ่งผ่านช่องว่างของฟันหวี แยกหมู่เส้นยืน ออกแล้วสอดเส้นด้วยพุ่งกลับ เมื่อเส้นด้ายยืน ขัดสับกันโดยทำสลับกับการกระทบฟีมเพื่อ ให้เส้นด้วยเรีงเข้าด้วยกันแน่นเป็นระเบียบ 5.ไม้ไขว้ (http://multimedia.udru.ac.th/otop50/dexshang/images/mikay.gif) เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ในการจัดเส้นด้ยให้เป็นระเบียบ 6.ไม้ค้ำ (http://multimedia.udru.ac.th/otop50/dexshang/images/pakong5.jpg) ไม้ที่ใช้สอดด้วยยืนไว้ หลังจากนั้บด้ายเส้นยืน เพื่อทำให้เกิดลวดลายในการทอด้วยเทคนิคพิเศษ 7.ไม้หาบหูก (http://multimedia.udru.ac.th/otop50/dexshang/images/miham.gif) ใช้ประโยชน์ในการดึงด้ายให้ตึง 8.ไม้ดาบหรือหลาบ (http://multimedia.udru.ac.th/otop50/dexshang/images/midab.gif) มีขนาด 2-3 นิ้ว ลักษณะแบนยาว ใช้สอดผ่ายด้ายยืนและพลิกขึ้น ทำให้เกิดช่องว่างให้กระสวยพุ่งผ่าน 9.ไม้แป้นกี่ (http://multimedia.udru.ac.th/otop50/dexshang/images/mipan.gif) ที่นั่งของผู้ที่นั้งทอ บางแห่งใช้ไม้แผ่น บางแห่งใช้ไม้ไผ่สอดด้วยแผ่นไม้ที่ใช้รองนั่ง 10.เชือกเขา (http://multimedia.udru.ac.th/otop50/dexshang/images/chuk.gif) ใช้ดึงเขากับไม้หาบหูกให้ตึง 11.แกนม้วนผ้า (http://multimedia.udru.ac.th/otop50/dexshang/images/mor1.gif) เป็นแกนที่อยู่ตรงกันข้ามกับแกนม้วนด้วยยืนใช้ม้วนผ้าที่ทอเสร็จแล้ว 12.แกนม้วนด้ายยืน (http://multimedia.udru.ac.th/otop50/dexshang/images/kanmown.gif) เป็นแกนสำหรับม้วนด้ายยืนเส้นด้ายยืนจะเรียงเป็นระเบียบ จำนวนเส้นมีมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับความกว้างของหน้าผ้า และความละเอียดของผ้า ความยาวของเส้นด้ายยืนเท่ากันความยาวของผ้าผืนนั้น แกนม้วนเส้นด้ายืนจะมีที่สำหรับปรับควมตึงความหย่อนของด้ายยืน ซึ่งอยู่ด้านหลังเครื่องทอ (http://multimedia.udru.ac.th/otop50/dexshang/images/pakong4.jpg) เล็ง (http://multimedia.udru.ac.th/otop50/dexshang/images/pakong11.jpg) ไม้เหยียบหูก (http://multimedia.udru.ac.th/otop50/dexshang/images/pakong10.jpg) ฟืม (http://multimedia.udru.ac.th/otop50/dexshang/images/pakong9.jpg) หลอดด้าย (http://multimedia.udru.ac.th/otop50/dexshang/images/pakong8.jpg) หม้อย้อมผ้า (http://multimedia.udru.ac.th/otop50/dexshang/images/pakong7.jpg) หลาปั่นด้าย (http://multimedia.udru.ac.th/otop50/dexshang/images/%E0%B8%90.gif) ฐานข้นด้าย ที่มา http://multimedia.udru.ac.th/otop50/dexshang/equipment%20weaves.php (http://multimedia.udru.ac.th/otop50/dexshang/equipment%20weaves.php) (http://www.openbase.in.th/files/u10/thaitext-155.jpg) (http://www.tourluangprabang.com/images/awb_image3182551170930.gif) (http://www.212cafe.com/freewebboard/user_board/phd/picture/00122_4.jpg) ฝากแม่หญิงทั้งสอง ครูนภาและครูอริสาดู หน่อยว่าสองสาวทอหูกข้างบน เป็นคนภาคไหน (http://i617.photobucket.com/albums/tt258/auddy228/105.jpg) พรรษาที่ ๑๘- จำพรรษาที่จาลิกบรรพต เมืองจาลิกา - หลังออกพรรษา เสด็จเมืองอาฬาวีครั้งที่ ๒ โปรดธิดาช่างหูกบรรลุโสดาปัตติผล ช่างหูกผู้เป็นบิดาขอบวชสำเร็จอรหัตตผล ตรัสอริยทรัพย์ ๗ ประการ ที่มา http://www.baanmaha.com/community/thread29145.html (http://www.baanmaha.com/community/thread29145.html) หูก น. เครื่องทอแบบพื้นเมือง. ที่มา พจนานุกรมอิเล็กทรอนิกส์ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ หัวข้อ: Re: ช่างหูก คือ อาชีพอะไร ครับ เริ่มหัวข้อโดย: raponsan ที่ กันยายน 28, 2010, 10:30:52 am อรรถกถา ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท โลกวรรคที่ ๑๓ เรื่องธิดานายช่างหูก (ขอนำข้อความตอนหนึ่งมาแสดง) ฝ่ายบิดาของนาง เมื่อจะไปสู่โรงหูก ได้สั่งไว้ว่า "แม่ ผ้าสาฎกซึ่งเป็นของคนอื่น เรายกขึ้นไว้ (กำลังทอ), ผ้านั้นประมาณคืบหนึ่ง ยังไม่สำเร็จ. เราจะให้ผ้านั้นเสร็จในวันนี้ เจ้ากรอด้ายหลอดแล้ว พึงนำมาให้แก่พ่อโดยเร็ว. คุณประสิทธิื์ครับ ลองอ่านข้อความข้างบนดูอีกครั้ง จะเข้าใจเองว่า ช่างหูก ที่แท้จริงแล้ว คือ คนทอผ้านั่นเอง :25: |