สนง.ส่งเสริมพระกรรมฐาน

ในแผ่นดินกรุงธนบุรี สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ทรงมุ่งมั่นส่งเสริมพระพุทธศาสนาอย่างเต็มกำลัง เท่าที่พระองค์จะทรงทำได้ แม้เป็นยุคสมัยที่บ้านอยู่ในภาวะรบพุ่งตลอดมา อีกทั้งพระองค์ทรงครองราชย์ในเวลาเพียงไม่นานราว 15 ปีเท่านั้น แต่ด้วยพระราชศรัทธาแรงกล้า ตลอดรัชสมัยพระองค์ทรงทุ่มเทให้กับการพระศาสนา ทรงเร่งฟื้นฟูพระพุทธศาสนาที่เสื่อมโทรมเป็นอันมากเนื่องจากสงครามในคราวเสียกรุงฯ ครั้งที่ 2 หลังจากทรงกู้กรุงศรีอยุธยาคืนมาจากพม่า ใน พ.ศ.2310 พระองค์โปรดเกล้าฯให้นิมนต์พระสงฆ์ที่หลบลี้ภัยสงครามไปยังที่ต่างๆ โดยให้อาราธนามาพร้อมกัน ณ วัดบางหว้าใหญ่ หรือวัดระฆังโฆสิตาราม ในปัจจุบัน

แล้วโปรดฯให้พระสงฆ์เลือกพระเถระผู้ทรงคุณธรรมและสูงด้วยอายุพรรษาขึ้นเป็น สมเด็จพระสังฆราช ปกครองสังฆมณฑลสืบไป ในที่สุดได้มีมติให้ พระอาจารย์ดี วัดประดู่ แห่งกรุงศรีอยุธยา เป็นสมเด็จพระสังฆราชองค์แรกของกรุงธนบุรี จากนั้นโปรดฯให้แต่งตั้งพระราชาคณะใหญ่น้อย นิมนต์ให้ไปประจำอยู่ตามอารามต่างๆในกรุงธนบุรี สังฆมณฑลจึงเริ่มกลับเข้าสู่ระบบระเบียบดังที่เคยเป็นมา


ในสมัยนี้สมเด็จพระสังฆราช ถือว่าเป็นมหาสังฆปริณายก มีศักดิ์สูงกว่า พระสังฆราชฝ่ายซ้ายที่พระพนรัตน์ มาแต่เดิม นอกจากนี้ยังทรงใส่พระทัยในวัตรปฏิบัติของภิกษุสงฆ์ ด้วยเป็นสถานการณ์ที่บ้านเมืองเพิ่งกอบกู้ฟื้นฟูขึ้นใหม่ ทรงห่วงใยว่าการที่พระสงฆ์จำนวนมากประพฤติย่อหย่อนจากธรรมวินัย จะทำให้เป็นที่เสื่อมศรัทธาของประชาราษฎร์ และย่อมส่งผลเสียหายต่อความมั่นคงของบ้านเมือง

จึงโปรดฯให้ตราพระราชกำหนดว่าด้วยศีลสิกขา จุลศักราช 1135 ขึ้น เพื่อให้พระสงฆ์ปฏิบัติตนอยู่ในพระธรรมวินัย แม้พระองค์เองก็ทรงขวนขวายปฏิบัติตามหลักธรรมอย่างเคร่งครัด เมื่อทรงว่างจากพระราชสงคราม ก็มักโปรดให้อาราธนาสมเด็จพระสังฆราชหรือพระราชาคณะเข้ามาในพระราชฐานเพื่อทรงสนทนาธรรมด้วย บางคราวก็ทรงมีพระราชปุจฉาให้พระเถรานุระถวายวิสัชนาในข้ออรรถธรรมที่ทรงสงสัย

อีกทั้งโปรดเจริญวิปัสสนากรรมฐานอยู่เป็นประจำ นอกจากนี้ยังโปรดเกล้าฯให้ขอยืมพระไตรปิฎกสยามวงศ์ฉบับสมบูรณ์จากทางเหนือและนครศรีธรรมราช มาคัดลอกให้เป็นต้นฉบับหลวงเพื่อรักษาหลักธรรมไว้ให้มั่นคง

19 รัตนสังฆราชา แห่งสังฆมณฑลไทย
สดุดี 100 พระชันษาสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช
yingthai-mag.com/magazine/reader/8456 (http://yingthai-mag.com/magazine/reader/8456)

 :72:
    มีพระสงฆ์ที่เคยทำนาย

   พระยาตาก กับเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก

   เอาไว้ว่าเองสองคนพี่น้อง จะได้เป็นพระเจ้าแผ่นดินทั้งคู่

   เคยอ่านพบ ในหนังสือเมืองลับแลอยุธยา

  ในที่นี้มีชื่อพระอาจารย์ดี อยุธยา


แต่ในหนังสือที่อ่านไม่ระบุชื่อ

แต่พระองฆ์ยกพระสังฆราช มาจาก อยุธยาด้วย

ไม่ต้องเดาหรอก แค่อุปมาอุปไมย เท่านั้น

พึ่งรู้ประวัติเป็นแบบนี้นี่เอง