สนง.ส่งเสริมพระกรรมฐาน

ปราสาทพิมาย จ. นครราชสีมา และปราสาทพนมรุ้ง จ. บุรีรัมย์ ล้วนเป็นต้นแบบพระปรางค์ในที่ราบลุ่มภาคกลาง ซึ่งเป็นเครือญาติ (ภาพนี้คือปราสาทหินพนมรุ้ง)


รัฐเอกราชในอีสาน นับถือศาสนาผี, พราหมณ์, พุทธ

อีสานยุคดั้งเดิม ไม่ได้มีการเมืองการปกครองเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน หรือเป็นอาณาจักรเดียวกัน แต่มีลักษณะเป็นรัฐเอกราชหลายรัฐที่เกี่ยวดองเป็นเครือญาติ ซึ่งวิชาการสมัยใหม่เรียก มัณฑละ ดังนี้

1. บริเวณตอนต้นแม่น้ำมูล มีมัณฑละศรีจนาศะ ตั้งแต่นครราชสีมาถึงบุรีรัมย์ นับถือพุทธมหายาน [เกี่ยวกับมัณฑละศรีจนาศะ มีคำอธิบายอย่างละเอียดอยู่ในวารสารเมืองโบราณ (ปีที่ 42 ฉบับที่ 1) มกราคม-มีนาคม 2559]

2. บริเวณตอนปลายแม่น้ำมูล หรือจุดรวมโขง-ชี-มูล มีรัฐเจนละ ตั้งแต่อุบลราชธานีและปริมณฑล ได้แก่ สุรินทร์, ศรีสะเกษ, ยโสธร ฯลฯ

3. บริเวณลุ่มน้ำชี ตั้งแต่ชัยภูมิ, ขอนแก่น, กาฬสินธุ์ ฯลฯ นับถือพุทธเถรวาท

4. บริเวณสองฝั่งโขงอีสานเหนือ มีรัฐศรีโคตรบูร มีเวียงจันเป็นศูนย์กลาง นับถือพุทธเถรวาท

 :25: :25: :25: :25:

บริเวณตอนต้นแม่น้ำมูล เริ่มตั้งแต่ลำตะคอง (นครราชาสีมา) ถึงลำปลายมาศ (บุรีรัมย์) รวมพื้นที่แถบทิวเขาพนมดงรัก ได้แก่ ภูพนมรุ้ง, ภูอังคาร, ภูปลายบัด ล้วนนับถือศาสนาผีกับศาสนาพุทธแบบผสมผสานระหว่างมหายานกับเถรวาท (หีนยาน) ในวัฒนธรรมทวารวดี แบบเดียวกับลุ่มน้ำเจ้าพระยา ภาคกลาง ตั้งแต่ราวหลัง พ.ศ. 1000

ต่อไปข้างหน้า ราวหลัง พ.ศ. 1500 บริเวณตอนต้นแม่น้ำมูลจะมีศูนย์กลางสำคัญ นับถือมหายานอยู่ที่เมืองพิมาย [เป็นต้นแบบให้พระเจ้าชัยวรรมันที่ 7 สร้างปราสาทบายน ที่นครธม เนื่องในพุทธศาสนามหายาน] ขณะเดียวกันมีเมืองพนมรุ้งนับถือศาสนาพราหมณ์

ปราสาทพิมายกับปราสาทพนมรุ้ง จะเป็นต้นแบบให้พระปรางค์ในรัฐละโว้, รัฐ อโยธยา, และรัฐอยุธยา ซึ่งเป็นเครือญาติ เช่น พระปรางค์วัดมหาธาตุ อยุธยา กับ พระปรางค์อื่นๆ จนท้ายสุด คือพระปรางค์วัดอรุณฯ กรุงเทพฯ




ขอบคุณภาพข่าวจาก
http://www.matichon.co.th/news/94062 (http://www.matichon.co.th/news/94062)