สนง.ส่งเสริมพระกรรมฐาน

โพชฌงค์​ ๗. ย่อลงจะเหลือเพียง "ธรรมวิจยสัมโพชฌงค์" | เหตุใดจึงรักษาไข้ได้.?

บุคคลชื่อว่า​ ”โพธิ” เพราะอรรถว่า​ ตรัสรู้, ธรรม​ 7​ อย่าง​ มีสติ เป็นต้น​
ชื่อว่า​ โพชฌงค์​ เพราะอรรถว่า​ เป็นองค์​ คือ เป็นสัมภาระที่ใชัเป็นอุปกรณ์​ในการตรัสรู้​ของบุคคลผู้ชื่อว่า​ ”โพธิ​” นั้น​

ก็โพชฌงค์​มี​ 7​ อย่าง​ คือ​ สติสัมโพชฌงค์​ ธัมมวิจยสัมโพชฌงค์​ วิรยสัมโพชฌงค​์ ปีติสัมโพชฌงค​์ ปัสสัทธิสัมโพชฌงค์​ สมาธิสัมโพชฌงค์​ และอุเบกขาสัมโพชฌงค์,

- โดยตรง(นิปริยาย)​องค์ไหนทำกิจ​โพธิ​ โดยอ้อม(ปริยาย)​องค์​ 6 ที่เหลือทำกิจอะไรหรือ.?
- แล้วทำไม องค์โพชฌงค์ทั้ง​ 7​ จึงมีอานุภาพทำให้พระอริยะ​เวลาป่วยไข้ เมื่อพิจารณา​แล้วสร่างไข้ได้เล่า.?

ประเด็นเหล่านี้แหละ​ ที่คัมภีร์​มิลินท์​ปัญหา​นำมาตั้งเป็น​ ”โพชฌงคปัญหา​” เพื่อสนทนาไขประเด็นให้พวกเราได้เข้าใจ

@@@@@@@

พระเจ้าม​ิ​ลินท์​ : ”พระคุณเจ้า​นาคเสน​ โพชฌงค์​มีเท่าไร.?​”
พระนาคเสน​ : ”ขอถวายพระพร​ มหาบพิตร​ โพชฌงค์​ มี​ 7​ อย่าง​”

พระเจ้าม​ิ​ลินท์​ : ”พระคุณเจ้า​นาคเสน​ บุคคลย่อมตรัสรู้​ด้วยโพชฌงค์​กี่อย่าง.?”
พระนาคเสน : ”ขอถวายพระพร​ บุคคลย่อมตรัสรู้​ด้วยโพชฌงค์​อย่างเดียว คือ ด้วยธรรมวิจยสัมโพชฌงค์​”

พระเจ้ามิลินท์​ : ”เมื่อเป็นเช่นนั้น​ เพราะเหตุไรจึงกล่าวว่า​ โพชฌงค์​มี​ 7​ อย่างเล่า​ พระคุณเจ้า​”
พระนาคเ​สน​ : ”ขอถวายพระพร​ มหาบพิตร​ พระองค์​จะทรงสำคัญความข้อนั้นอย่างไร, ดาบที่สอดไว้ในฝัก​ มิได้ใช้มือชักออกใช้​ อาจฟันสิ่งที่ตัดให้ขาดได้หรือ.?”

@@@@@@@

พระเจ้า​มิลินท์​ : ”มิได้หรอกพระคุณเจ้า​”
พระนาคเ​สน​ : ”อุปมาเป็นฉันใด​ อุปมัยก็เป็นฉันนั้น​เหมือนกัน​ เว้นธัมมวิจยสัมโพชฌงค์​เสีย​ บุคคล​จะตรัสรู้​ด้วยโพชฌงค์​ 6 อย่างที่เหลือ​หาได้ไม่​ แต่ก็เป็นสัมภาระที่ขาดไม่ได้ ดังในอุปมานั่นแหละ​ คือ ธัมมวิจยจะถึงความคมกล้า​มีพลานุภาพเต็มที่ได้ ก็ด้วยโพชฌงค์​ 6 ที่เหลือเป็นสัมภาระให้​

ดังนั้น ในคราวที่พระอริยะป่วยไข้ ท่านถึงต้องพิจารณาองค์​ทั้ง​ 7​ ครบ​ จิตตชรูปอันเกิดจากปีติที่ตนพ้นจากทุกข์​ตามอริยมรรค​ที่ตนได้​ เช่น​ โสดาปัตติมรรคพ้นจากทุกข์ในอบายภูมิ ​เป็นต้น​ ก็จะแผ่ซาบซ่านไปทั่วร่างกาย เป็นเหตุให้สร่างไข้ได้นั่นแล.”

พระเจ้า​มิลินท์​ : ”พระคุณเจ้า​นาคเสน​ ท่านไขทุกประเด็นในปัญหาได้ครบกระจ่างชัดแล้วแล​“



‎บทความของ : สมเกียรติ พลเดชอุดมคุณ‎
ขอบคุณ : dhamma.serichon.us/2020/06/04/บุคคลชื่อว่า%E2%80%8B-โพธิ-เพรา/  (http://dhamma.serichon.us/2020/06/04/บุคคลชื่อว่า%E2%80%8B-โพธิ-เพรา/)
4 มิถุนายน 2020 ,By admin.