สนง.ส่งเสริมพระกรรมฐาน

ถาม รอยพระพุทธบาทในโลกนี้ของพระพุทธเจ้าพระองค์นี้ มีกี่รอย ครับ
ตอบ รอยพระพุทธบาทตามพระไตรปิฏก มีเพียง 3 รอย
รอยที่ 1 ข้อความในพระไตรปิฏก กล่าวว่า พระพุทธเจ้าประทับรอยเท้าไว้ที่ บนแผ่นหิน ใกล้กับประตูเมืองสังกัสสะนคร เหตุเพราะลงจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ คราโปรดพุทธมารดา
( รอยนี้ สาปสูญไม่รู้ว่า ใครเอาไป ยังไม่ปรากฏข่าว )
รอยที่ 2 พระพุทธเจ้าเสด็จประทับที่วัด มกุลการาม ถึงริมฝั่งแม่น้ำนัมมทานที ได้พบกับ นัมมทานาคราช และนาคราชได้ขอให้พระพุทธเจ้าประทับฝ่าเท้าไว้เป็นที่ระลึก ที่ริมฝั่งนัมมทานที
รอยที่ 3 คราโปรดฤาษี บนยอดเขานางฟ้า(เขาสัจจะพันธ์) คราเสด็จเยือนสุวรรณภูมิ ฤาษีฟังธรรมแล้วสำเร็จเป็นอรหันต์ ได้ขออุปสมบถ ก่อนพระพุทธเจ้าจะเสด็จไปโยนกนคร พระ(ฤาษีสัจจะพันธ์) ได้ขอให้ประทับรอยพระพุทธไว้
รอยพระพุทธบาท 2 รอยหลังนี้เกิดขึ้นจาการเสด็จเผยแผ่พระธรรมในแดนสุวรรณภูมิ ดังนั้นสันนิษฐานว่ารอย นัมมทานที นั้น อาจจะฝั่งอันดามัน หรือ ฝั่งอ่าวไทย ไม่มีหลักฐานยืนยัน นอกจากชื่อวัดที่อยู่ใกล้ คือ วัดมกุลการาม ( มกุฬการาม ) ซึ่งก็ไม่รู้จะอ้างอิงจากที่ไหนได้
( จันทนศาลา เป็นศาลาไม้จันทน์แดง ในมกุฬการาม แคว้นสุนาปรันตะ พระมหาสาวกปุณณสุนาปรันตะ ซึ่งจำพรรษาที่วัดมกุฬการาม ได้แนะนำให้น้องชายของท่านและพ่อค้ารวม ๕๐๐ คน แบ่งไม้จันทร์แดงที่มีค่าสูงสร้างถวายพระพุทธเจ้า แล้วทูลอาราธนาเสด็จมายังแคว้นสุนาปรันตะ พระพุทธเจ้าได้ประทับรอยพระบาทไว้ที่ริมฝังแม่น้ำนัมมทาและที่ภูเขาสัจจพันธ์ อันนับว่าเป็นการเกิดขึ้นของรอยพระพุทธบาท )
สามรอยนี้เป็นรอยที่ปรากฏในพระไตรปิฎก ในส่วนอรรถกถา
พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ 23 ( ภาค 3 เล่ม 2 ) อรรถกถาปัญจสูทนี หน้า 410 ฉบับมหามกุฏ ) ในนี้กล่าวไว้ 2 รอย คือ รอยพระพุทธบาทที่แม่น้ำนัมมทา และ ที่ภูเขาสัจจพันธ์( ชื่อตามฤาษี )
พระฤาษีเมื่ออุปสมบถแล้ว ได้ชื่อว่าเป็นพระภิกษุรูปแรกของสุวรรณภูมิ ได้ฉายาทางการว่า พระปุณณะ(พระขาว) ประวัติพระปุณณะนี้มีชัดเจนในคำแปลแผ่นกเบื้องจาร ของวัดเพชรพลี
แคว้นสุนาปรันตะ อยู่ที่ไหน ?
สุนาปรันตะ บ้างกล่าวว่า คือ ประเทศเวียตนาม
แต่ในแผ่นกเบื้องจาร และ สมุดไทยข่อยดำกล่าวว่า
สุนาปรันตะ คือ อ.ปราณบุรี  หรืออีกชื่อหนึ่งว่า เมืองปราณ อยู่ในจังหวัดประจวบคีรีขันธ์
( ถ้าข้อสันนิษฐานเป็นอย่างนี้ ค่อนข้างน่าเชื่อถือมากกว่า เวียตนาม เพราะพุทธเจ้าเสด็จมาทางอากาศ และทางน้ำจากอินเดีย ถ้าจะเข้าเขตสุวรรณภูมิ ก็ต้องเริ่มจากจังหวัด ภูเก็ต ขึ้นมาจะง่ายกว่าทางผ่านประเทศพม่าและจีน )
========================================
ส่วนรอยอื่น ๆ เป็นรอยที่เกิดไปตามความเชื่อและการเล่าสืบทอดต่อกันมาก กล่าวว่า มี 5 รอย แต่ไม่ใช่ข้อความจากพระไตรปิฏกนะ เป็นการเล่าสืบต่อกันไว้
1. สุวัณณมาลิก ( อยู่ที่ศรีลังกา )
2. เขาสัจจพันธ์คีรี ( ถูกระบุว่าเป็น วัดพระพุทธบาทสระบุรี )
3.เขาสุมนกูฏ ( อยู่ที่ศรีลังกา )
4. แม่น้ำนัมมทานที ยังไม่มีใครได้พบรอยพระพุทธบาทส่วนนี้ การสันนิษฐาน สันนิษฐานออกเป็นสองที่ คือ แม่น้ำนัมทานที ที่อยู่ใจกลางประเทศอินเดีย
กับ แม่น้ำนัมมทานที( ชื่อเดียวกัน ) ในแคว้นสุนาปรันตะ( สุวรรณภูมิ )
5.โยนกปุระ กล่าวว่าคือ รอยพระพุทธ 4 รอย ที่เชียงใหม่
รอยพระพุทธบาท สุวัณมาลิก และ สุมนกูฏ มาจากข้อบันทึกของหลวงจีนฟาเหียน ที่เกิดหลังพระพุทธเจ้าปรินิพานแล้ว พันกว่าปี
ดังนั้นรอยพระพุทธบาท 5 รอยนี้ มีเพียงสองรอย ที่ปรากฏข้อความในพระไตรปิฎก คือ รอยสัจจพันธ์คีรี และ รอยนัมมทานที
การได้กราบรอยพระพุทธบาท เป็นเช่นดั่งได้เข้าเฝ้าพระพุทธเจ้า มีอานิสงค์มากกว่า การไปกราบสังเวชียนสถาน 4 แห่ง ดังนั้นชาวพุทธเมืองไทย จึงพยายามค้นหารอยเท้าต่าง ๆ เพื่อสำรวจว่าเป็นรอยพระพุทธบาทหรือไม่ จนเกิดมีการค้นพบรอยเท้าต่าง ๆ ในประเทศไทย จำนวนมากแล้วมีการระบุว่าเป็นรอยพระพุทธบาทของพระพุทธเจ้า พระองค์นั้น พระองค์นี้ ไปตามความเชื่อ ดังนั้นเรื่องรอยพระพุทธบาทที่เป้นตำนานเล่าขานกันมานั้นจึงมีมากกว่า 5 รอยในตำนานที่ได้รู้กัน
เจริญธรรม / เจริญพร