|
หัวข้อ: พุทธวิธีปฏิบัติต่อบุคคลรอบตัว | สิงคาลกสูตร เริ่มหัวข้อโดย: raponsan ที่ กุมภาพันธ์ 23, 2023, 06:57:23 am (https://i.ytimg.com/vi/F-aFCMYvNvo/maxresdefault.jpg)
พุทธวิธีปฏิบัติต่อบุคคลรอบตัว | สิงคาลกสูตร สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ ณ พระวิหารเวฬุวัน เขตพระนครราชคฤห์ สมัยนั้น สิงคาลกคฤหบดีบุตรลุกขึ้นแต่เช้า ออกจากกรุงราชคฤห์ มีผ้าชุ่ม มีผมเปียก ประคองอัญชลี นอบน้อมทิศทั้งหลาย คือ - ทิศเบื้องหน้า - ทิศเบื้องขวา - ทิศเบื้องหลัง - ทิศเบื้องซ้าย - ทิศเบื้องล่าง - ทิศเบื้องบน พระผู้มีพระภาคได้ตรัสถามสิงคาลกคฤหบดีบุตรว่า "ท่านประคองอัญชลี นอบน้อมทิศทั้งหลาย เพราะเหตุอะไรหนอ.?" สิงคาลกคฤหบดีบุตรทูลว่า "พ่อของข้าพระพุทธเจ้า เมื่อใกล้จะตายได้สั่งไว้" พระผู้มีพระภาคตรัสว่า "ในวินัยของพระอริยเจ้า เขาไม่นอบน้อมทิศ ๖ กันอย่างนี้ ก็อริยสาวกเป็นผู้ปกปิดทิศทั้ง ๖ อย่างไร.?" ท่านพึงทราบ ทิศ ๖ เหล่านี้ คือ พึงทราบ • มารดาบิดาว่าเป็นทิศเบื้องหน้า • อาจารย์เป็นทิศเบื้องขวา • บุตรและภรรยาเป็นทิศเบื้องหลัง • มิตรและอำมาตย์เป็นทิศเบื้องซ้าย • ทาสและกรรมกรเป็นทิศเบื้องต่ำ • สมณพราหมณ์เป็นทิศเบื้องบน ๐๐๐๐๐๐๐๐๐ มารดาบิดาผู้เป็นทิศเบื้องหน้า อันบุตรพึงบำรุงด้วยสถาน ๕ คือ • ด้วยตั้งใจไว้ว่าท่านเลี้ยงเรามา เราจักเลี้ยงท่านตอบ ๑ • จักรับทำกิจของท่าน ๑ • จักดำรงวงศ์สกุล ๑ • จักปฏิบัติตนให้เป็นผู้สมควรรับทรัพย์มรดก ๑ • เมื่อท่านละไปแล้ว ทำกาลกิริยาแล้ว จักตามเพิ่มให้ซึ่งทักษิณา ๑ มารดาบิดาผู้เป็นทิศเบื้องหน้าอันบุตรบำรุงด้วยสถาน ๕ เหล่านี้แล้ว ย่อมอนุเคราะห์บุตรด้วยสถาน ๕ คือ • ห้ามจากความชั่ว ๑ • ให้ตั้งอยู่ในความดี ๑ • ให้ศึกษาศิลปวิทยา ๑ • หาภรรยาที่สมควรให้ ๑ • มอบทรัพย์ให้ในสมัย ๑ ทิศเบื้องหน้านั้น ชื่อว่าอันบุตรปกปิดให้เกษมสำราญ ให้ไม่มีภัยด้วยประการฉะนี้ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐ อาจารย์ผู้เป็นทิศเบื้องขวาอันศิษย์พึงบำรุงด้วยสถาน ๕ คือ • ด้วยลุกขึ้นยืนรับ ๑ • ด้วยเข้าไปยืนคอยรับใช้ ๑ • ด้วยการเชื่อฟัง ๑ • ด้วยการปรนนิบัติ ๑ • ด้วยการเรียนศิลปวิทยาโดยเคารพ ๑ อาจารย์ผู้เป็นทิศเบื้องขวา อันศิษย์บำรุงด้วยสถาน ๕ เหล่านี้แล้ว ย่อมอนุเคราะห์ศิษย์ด้วยสถาน ๕ คือ • แนะนำดี ๑ • ให้เรียนดี ๑ • บอกศิษย์ด้วยดีในศิลปวิทยาทั้งหมด ๑ • ยกย่องให้ปรากฏในเพื่อนฝูง ๑ • ทำความป้องกันในทิศทั้งหลาย ๑ ทิศเบื้องขวานั้น ชื่อว่าอันศิษย์ปกปิดให้เกษมสำราญ ให้ไม่มีภัยด้วยประการฉะนี้ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ภรรยาผู้เป็นทิศเบื้องหลังอันสามีพึงบำรุงด้วยสถาน ๕ คือ • ยกย่องว่าเป็นภรรยา ๑ • ไม่ดูหมิ่น ๑ • ไม่ประพฤตินอกใจ ๑ • มอบความเป็นใหญ่ให้ ๑ • ให้เครื่องแต่งตัว ๑ ภรรยาผู้เป็นทิศเบื้องหลังอันสามีบำรุงด้วยสถาน ๕ เหล่านี้แล้ว ย่อมอนุเคราะห์สามีด้วยสถาน ๕ คือ • จัดการงานดี ๑ • สงเคราะห์คนข้างเคียงของผัวดี ๑ • ไม่ประพฤตินอกใจผัว ๑ • รักษาทรัพย์ที่ผัวหามาได้ ๑ • ขยัน ไม่เกียจคร้านในกิจการทั้งปวง ๑ ทิศเบื้องหลังนั้น ชื่อว่าสามีปกปิดให้เกษมสำราญ ให้ไม่มีภัยด้วยประการฉะนี้ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐ มิตรผู้เป็นทิศเบื้องซ้ายอันกุลบุตรพึงบำรุงด้วยสถาน ๕ คือ • ด้วยการให้ปัน ๑ • ด้วยเจรจาถ้อยคำเป็นที่รัก ๑ • ด้วยประพฤติประโยชน์ ๑ • ด้วยความเป็นผู้มีตนเสมอ ๑ • ด้วยไม่แกล้งกล่าวให้คลาดจากความจริง ๑ มิตรผู้เป็นทิศเบื้องซ้ายอันกุลบุตรบำรุงด้วยสถาน ๕ เหล่านี้แล้ว ย่อมอนุเคราะห์กุลบุตรด้วยสถาน ๕ คือ • รักษามิตรผู้ประมาทแล้ว ๑ • รักษาทรัพย์ของมิตรผู้ประมาทแล้ว ๑ • เมื่อมิตรมีภัยเอาเป็นที่พึ่งพำนักได้ ๑ • ไม่ละทิ้งในยามวิบัติ ๑ • นับถือตลอดถึงวงศ์ของมิตร ๑ ทิศเบื้องซ้ายนั้น ชื่อว่าอันกุลบุตรปกปิดให้เกษมสำราญ ให้ไม่มีภัยด้วยประการฉะนี้ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ทาสกรรมกรผู้เป็นทิศเบื้องต่ำอันนายพึงบำรุงด้วยสถาน ๕ คือ • จัดการงานให้ทำตามสมควรแก่กำลัง ๑ • ให้อาหารและรางวัล ๑ • รักษาในคราวเจ็บไข้ ๑ • แจกของมีรสแปลกให้กิน ๑ • ปล่อยในสมัย ๑ ทาสกรรมกรผู้เป็นทิศเบื้องต่ำอันนายบำรุงด้วยสถาน ๕ เหล่านี้แล้ว ย่อมอนุเคราะห์นายด้วยสถาน ๕ คือ • ลุกขึ้นทำการงานก่อนนาย ๑ • เลิกการงานทีหลังนาย ๑ • ถือเอาแต่ของที่นายให้ ๑ • ทำการงานให้ดีขึ้น ๑ • นำคุณของนายไปสรรเสริญ ๑ ทิศเบื้องต่ำนั้น ชื่อว่าอันนายปกปิดให้เกษมสำราญ ให้ไม่มีภัย ด้วยประการฉะนี้ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐ สมณพราหมณ์ผู้เป็นทิศเบื้องบน อันกุลบุตรพึงบำรุงด้วยสถาน ๕ คือ • ด้วยกายกรรมประกอบด้วยเมตตา ๑ • ด้วยวจีกรรมประกอบด้วยเมตตา ๑ • ด้วยมโนกรรมประกอบด้วยเมตตา ๑ • ด้วยความเป็นผู้ไม่ปิดประตู ๑ • ด้วยให้อามิสทานเนืองๆ ฯ ๑ สมณพราหมณ์ผู้เป็นทิศเบื้องบน อันกุลบุตรบำรุงด้วยสถาน ๕ เหล่านี้แล้ว ย่อมอนุเคราะห์กุลบุตรด้วยสถาน ๖ คือ • ห้ามไม่ให้ทำความชั่ว ๑ • ให้ตั้งอยู่ในความดี ๑ • อนุเคราะห์ด้วยน้ำใจอันงาม ๑ • ให้ได้ฟังสิ่งที่ยังไม่เคยฟัง ๑ • ทำสิ่งที่เคยฟังแล้วให้แจ่มแจ้ง ๑ • บอกทางสวรรค์ให้ ๑ ทิศเบื้องบนนั้น ชื่อว่าอันกุลบุตรปกปิดให้เกษมสำราญ ให้ไม่มีภัย ด้วยประการฉะนี้ Thank to : https://uttayarndham.org/buddhology/6269/พุทธวิธีปฏิบัติต่อบุคคลรอบตัว-สิงคาลกสูตร (https://uttayarndham.org/buddhology/6269/พุทธวิธีปฏิบัติต่อบุคคลรอบตัว-สิงคาลกสูตร) สิงคาลกสูตร พระไตรปิฎก ฉบับหลวง เล่มที่ ๑๑ ข้อ ๑๙๘-๒๐ |