สนง.ส่งเสริมพระกรรมฐาน

(https://www.silpa-mag.com/wp-content/uploads/2022/11/ภาพปก-ไม้ตรี-696x364.jpg)


สมัยอยุธยาไม่มี ไม้ตรี (  ๊ ) ไม้จัตวา (  ๋ ) และ “วรรณยุกต์” ไม่ได้แปลว่า ผันเสียง

ในตำราภาษาไทยเรา ไม้เอก (  ่ ) คือ เครื่องหมายผันเสียง มีคู่กันมากับไม้โท (  ้ ) แต่สมัยอยุธยา มี 2 อันเท่านี้ในสมัยนั้น และเรียก “พิน”

ไม้เอกเรียก “พินเอก” ไม้โทเรียก “พินโท” ดังปรากฏดังตำราจินดามณี : –

    “เปนเสมียนรอบรู้   วิสัญช์
     พินเอกพินโททัณฑ   ฆาตคู้
     ฝนทองอีกฟองมัน   นฤคหิต
     แปดสิ่งนี้ใครรู้   จึงให้เป็นเสมียน”

มาในสมัยรัตนโกสินทร์มีเพิ่มเข้ามาอีก 2 อัน คือ ไม้ตรี (   ๊ ) ไม้จัตวา (  ๋ ) ดังปรากฏในคัมภีร์จินดามณีที่ชำระใหม่ในสมัยรัตนโกสินทร์ :-

    อักษรทั้งสามหมู่   กำหนดรู้ซึ่งวาจี
    สูงต่ำผันพาที   แต่สามเสียงสำเนียงหัน
    หมู่กลางนั้นผันห้า   เพราะจัตวาไม้ตรีอัน
    กอบกับประดับกัน   จึงแบ่งเบญจบรรหาร”

@@@@@@@

มาสมัยหลังนี้เราเรียก “วรรณยุกต์” ก็เพราะใน มูลบทบรรพกิจ ท่านจัดไว้ในหมู่วรรณยุกต์

วรรณยุกต์ ไม่ได้แปลว่า ผันเสียง แต่แปลว่า ประกอบอักษร มูลบทกล่าวว่า :-

“วรรณยุกต์ทั้ง 13 คือ ไม้เอก, ไม้โท, ไม้ตรี, ไม้จัตวา, กากบาท,-ตีนกา, ฝนทอง, ฟองมัน, วิสัญชนี, ทัณฑฆาต, ไม้ไต่คู้, นิคหิต-นฤคหิต, โคมูตร, มุสิกทันต์-ฟันหนู, หางกังหัน-หันอากาศ-ไม้ผัด”

จะเห็นว่าเครื่องหมายผันเสียงมีอยู่ 4 ไม้เท่านั้น ในบรรดาวรรณยุกต์ 13 ซึ่งเป็นเครื่องหมายอื่น ๆ รวมทั้งวิสัญชนีคือ สระ -ะ

@@@@@@@

อ่านเพิ่มเติม :-
    - ไม้ตรี ไม้จัตวา : อิทธิพลภาษาจีนในภาษาไทย (https://www.silpa-mag.com/culture/article_15820)
    - ใ-(ไม้ม้วน) ไ-(ไม้มลาย) ทำไม? อะไร? (https://www.silpa-mag.com/culture/article_88963)

หมายเหตุ : คัดเนื้อหาส่วนหนึ่งจากบทความ “ไม้เอก ( ่ ) คืออะไร” เขียนโดย ภาษิต จิตภาษา ในศิลปวัฒนธรรม ฉบับธันวาคม 2551



ขอขอบคุณ :-
ที่มา : ศิลปวัฒนธรรม ฉบับธันวาคม 2551
ผู้เขียน : ภาษิต จิตภาษา
เผยแพร่ : วันอังคารที่ 4 กรกฎาคม พ.ศ.2566
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรก : เมื่อ 21 กันยายน 2561
webssite : https://www.silpa-mag.com/history/article_20408 (https://www.silpa-mag.com/history/article_20408)