สนง.ส่งเสริมพระกรรมฐาน

(https://www.matichon.co.th/wp-content/uploads/2023/10/ศรีเทพ.jpg)


นักโบราณ ลั่น ‘ศรีเทพ’ ศูนย์กลางความศักดิ์สิทธิ์ เปิดลิสต์ทวงคืน เจอแผ่นทองปลอม ‘พระ-ศิวลึงค์’ เพียบ

เมื่อวันที่ 27 ตุลาคม ที่ห้องประชุมอาคารดำรงราชานุภาพ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร กองบรรณาธิการนิตยสารศิลปวัฒนธรรม ร่วมกับสำนักพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ กรมศิลปากร จัดงานเสวนาสโมสรศิลปวัฒนธรรม “ศรีเทพ: มรดกโลกในไทย…และในต่างแดน”

ผู้สื่อข่าวรายงานบรรยากาศ เวลา 13.00 น. ภายในงานเป็นไปอย่างคึกคัก มีผู้สนใจเดินทยอยทางมาร่วมฟังเสวนาอย่างต่อเนื่อง ทั้งนักวิชาการ ประชาชนทั่วไป นิสิต นักศึกษา จนถึงสูงวัย โดยมีวิทยากรผู้เชี่ยวชาญ ได้แก่ รศ.ดร.ประภัสสร์ ชูวิเชียร อาจารย์ภาควิชาประวัติศาสตร์ศิลปะ คณะโบราณคดี ม.ศิลปากร และ ดร.ทนงศักดิ์ หาญวงษ์ นักวิชาการอิสระด้านโบราณคดี มาร่วมแลกเปลี่ยนมุมมองในหัวข้อ “ศรีเทพ: มรดกโลกในไทย…และในต่างแดน” ดำเนินรายการโดย เอกภัทร์ เชิดธรรมธร

ในตอนหนึ่ง ดร.ทนงศักดิ์ กล่าวว่า ตนเป็นหนึ่งในคณะกรรมการของรัฐบาล สมัย พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา ที่ติดตามทวงคืนโบราณวัตถุศรีเทพ หลังได้รับการประกาศเป็นมรดกโลก ก็หวังว่าชาติอื่นๆ จะเห็นความสำคัญของโบราณวัตถุที่ถูกซื้อขายไป

“ผมได้รวบรวมวัตถุเท่าที่หาข้อมูลได้ เริ่มจากในไทย อาณาจักรศรีเทพ จากในบันทึกนักวิชาการต่างชาติ 2527 ระบุว่า มีฐานธรรมจักรอยู่ที่บ้านนายตำรวจ ซึ่งปัจจุบันไม่ทราบว่ายังอยู่หรือไม่ ซึ่งฐานยกกระเปาะ ไม่ใช่แบบเขาคลังนอก และบ้านนี้ยังมีโบราณวัตถุอีกหลายชิ้นอีกด้วย”

(https://www.matichon.co.th/wp-content/uploads/2023/10/S__2277460_0.jpg)

อีกชิ้น เคยอยู่ที่จิม ทอมป์สัน ใช้จัดสวนแล้วถูกจำหน่ายไปอยู่ที่สถาบันประมูล ที่ประเทศเนเธอร์แลนด์ ปัจจุบันอยู่ที่พิพิธภัณฑ์กาญจนาภิเษก และแผ่นดุนทองพระโพธิสัตว์ จากถ้ำเขาถมอรัตน์ ศรีเทพ ปัจจุบันอยู่ที่บ้านจิม ทอมป์สัน

จากนั้น ดร.ทนงศักดิ์กล่าวถึงแผ่นดุนทอง ที่ปรากฏในสื่อค่อนข้างมาก ว่าความจริงถูกส่งมอบมานานแล้ว กรมศิลปากรรับมอบไว้ส่วนหนึ่ง คนชื่นชมกันมาก แต่ดูจากรูปแบบ ‘ไม่ใช่ของจริง’ มีการปลอมมาขายในตลาด ซึ่งพิพิธภัณฑ์ทั่วโลกก็โดนหลอกเช่นกัน

เมื่อถามว่า ทำไมถูกนำของออกไปเยอะมาก สมัยนั้นไม่มีการป้องกัน ใครไปขุดเอาก็ได้หรืออย่างไร.?

ดร.ทนงศักดิ์เผยว่า เนื่องจากเจ้าหน้าที่ของกรมศิลปากร มีค่อนข้างน้อย และโบราณสถานถูกบุกรุก บางคนทำไร่นาขุดเจอ ก็นำไปขาย ซึ่งเราพบบ่อยมาก ในเมืองโบราณเกือบทุกแห่งในประเทศไทยมักเป็นอย่างนั้น ซึ่งเรามีบันทึกตั้งแต่ พ.ศ.2503 ว่าเป็นนักค้ากลุ่มเดียวกันที่ไปกว้านซื้อจากชาวบ้าน ไม่ว่าจะศรีเทพ กลุ่มชุมชนโบราณรอบริมน้ำป่าสัก ก็ยังมีการขุดลูกปัดอยู่

(https://www.matichon.co.th/wp-content/uploads/2023/10/S__2277461_0.jpg)

ในกลุ่มของต่างประเทศ พิพิธภัณฑ์ทีมีโบราณวัตถุของเรามากที่สุด คือ Norton Simon Musuem, เราเจอ พระพุทธรูปยืน ถูกประมูลที่ลอนดอน โดย บริษัท สปริงค์ แอนด์ ซัน ขายไป 210,000 ดอลลาร์สหรัฐ เมื่อ 19 ก.ย.1972 ขายครึ่งบน ท่อนล่างแถมให้ คือ ภัณฑารักษ์เห็นว่าต่อกันได้ จึงเอามาต่อกัน มีความสูง 2.75 เมตร

อีกชิ้นคือ พระสุริยเทพ ราคา 175,000 ดอลลาร์ สองชิ้นจาก Norton Simon และ สปริงค์ แอนด์ ซัน ‘แผ่นทองดุนลายทอง’ 4 แผ่น ถูกขายให้พิพิธภัณฑ์นอร์ตัน ไซมอน ล่าสุด รัฐมนตรีกระทรวงวัฒนธรรม (รัฐบาลชุดที่แล้ว) ส่งหนังสือทวงคืนไปยังอเมริกาแล้ว คาดว่าจะได้คืนกลับมา ก่อนชิ้นอื่นๆ

ดร.ทนงศักดิ์กล่าวว่า พิพิธภัณฑ์ The MET คือ อีกแห่งที่มีโบราณวัตถุของไทยเยอะมาก จากศรีเทพมี 3 ชิ้นคือ ศิวลึงค์ ซึ่งหน้าตาเอาเรื่องอยู่ เหมือนยักษ์ สัมพันธ์กับศิลปะจาม และทวารวดี อีกอันเป็นแผ่นเงิน รูปพระพุทธเจ้า ขนาดไม่ใหญ่ 13 ซม. ทั้งนี้ การพิจารณาขึ้นอยู่กับคณะกรรมการ ซึ่ง เศียรพระพุทธรูป ดูจากภาพเราไม่รู้เป็นของปลอมหรือเปล่า

ส่วนที่พิพิธภัณฑ์ Cleveland ของอเมริกา ก็มีเศียรพระพุทธเจ้า, พระไอยนาร์ (Aiyanar) เคยถูกบรรจุอยู่ในลิสต์คณะกรรมการตามคืน แต่หลักฐานไม่เพียงพอ กระทั่งอาจารย์ ม.ศิลปากร พบชิ้นส่วนหัวเข่า คาดว่าเป็นสิ้นส่วนพระไอยนาร์ โดยท่าทางสรีระที่สลักขึ้น น่าเชื่อว่าเป็นของศรีเทพ

(https://www.matichon.co.th/wp-content/uploads/2023/10/S__2277462_0.jpg)

(https://www.matichon.co.th/wp-content/uploads/2023/10/S__2277463_0.jpg)

“สรุปว่า ถ้าเราได้หลักฐานมา จะสร้างเรื่องราวได้ชัดเจนว่าปัจจุบัน หวังว่าชาวบ้าน หรือชุมชน จะให้ความร่วมมือ บอกเล่าถึงที่มาของของที่ครั้งนึงเคยขุดขายไป เหมือนกับหลายๆ ที่ ที่ชาวบ้านช่วยให้ข้อมูลว่าเจอตรงไหน ถ้าทุกคนพูดตรงกัน ก็จะง่ายขึ้นกับการวิเคราะห์ ตีความเมืองศรีเทพมากขึ้น”

“นักวิชาการต่างประเทศสันนิษฐานว่า ในช่วงเริ่มแรกอาจจะมีชาวอินเดียมาอาศัย ด้วยลักษณะเทคนิคประติมากรรม ที่ไม่มีเสา ค้ำยัน ช่วงที่รับวัฒนธรรม คืออินเดียกลาง พุทธศตวรรษที่ 13 นักวิชาการต่างประเทศวิเคราะห์รูปแบบประติมากรรม ว่ามักจะสลักรูปเคารพมีสรีระเหมือนคนจริง เห็นกระดูก ร่องแผ่นหลัง หน้าอก ซึ่งในอีสาน ในภาคกลาง จะไม่พบลักษณะนี้ เป็นลักษณะเฉพาะของสกุลช่างศรีเทพ

“ช่วงปลายสมัย ได้รับวัฒนธรรมของพุทธศาสนา ที่แพร่หลายในที่ราบสูงโคราช เทคนิกมีการเซาะร่อง เอาแผ่นเงินติดเป็นเครื่องประดับ พบมากในที่ราบสูงโคราช

สุดท้าย เราจะเห็นลวดลายที่เขาคลังนอก มีลายบัวฟันยักษ์ ติดที่ฐาน เมื่อเทียบกับนครปฐม จะเห็นความสัมพันธ์ของศรีเทพกับแหล่งอื่นๆ ได้ชัดเจน และมีฐานใกล้เคียงกับพระประโทณเจดีย์ สัณนิษฐานได้ว่าเป็นศูนย์กลางของแหล่งศักดิ์สิทธิ์” ดร.ทนงศักดิ์ชี้





Thank to : https://www.matichon.co.th/education/religious-cultural/news_4254967 (https://www.matichon.co.th/education/religious-cultural/news_4254967)
วันที่ 27 ตุลาคม 2566 - 19:39 น.