สนง.ส่งเสริมพระกรรมฐาน

.
(https://media.thairath.co.th/image/tQRYAG86mZUROs1a2hEgIJKWa6ms1a2hC4VxRmZ5VmmDSRSXSqUe9vA1.png)


พรุ่งนี้รวย จิตวิทยาของการเล่นหวย ที่ช่วยให้ชีวิตนี้ยังมีหวัง

Summary

    • ทำไมคนเราถึงเล่นหวย.? คำตอบง่ายที่สุด อาจเป็นเพราะการจ่ายเงินซื้อหวย หรือลอตเตอรี่ไม่กี่ร้อยบาท เป็นความสุขง่ายๆ ที่หล่อเลี้ยงหัวใจในชีวิตที่แสนเหนื่อยล้า แม้ลึกๆ คนเล่นหวยรู้ว่าโอกาสถูกรางวัลใหญ่ๆ นั้นมีไม่บ่อย และไม่ง่าย แต่สลากกินแบ่งฯ ในมือ ก็เปรียบเสมือนใบอนุญาตให้ฝันกลางวันถึงชีวิตที่ดีกว่า อย่างน้อยก็มีอะไรให้ตั้งตารอ

    • เพราะโครงสร้างทางสังคมของประเทศเรา ไม่เอื้อให้คนยกระดับสถานะทางสังคมได้ง่ายขนาดนั้น เพียงแค่การเข้าถึงสวัสดิการพื้นฐานของชีวิตอย่างการศึกษา กระทั่งน้ำประปา หรือไฟฟ้า ยังไม่เท่าเทียม การวาดฝันว่าจะหลุดจากวงจรความยากจนด้วยการทำงานหนักในความเป็นจริงคงเป็นไปไม่ได้ เพราะฉะนั้นการลงทุนกับ หวยเพียงไม่กี่บาท จึงอาจเป็นความหวังเดียวที่คนปากกัดตีนถีบจะยึดถือไว้เพื่อเป็นกำลังใจให้ตนเอง

---

Illustration : Nuttal-Thanatpohn Dejkunchorn

คำกล่าวว่าคนไทยจะมีความหวังทุกวันที่ 1 และวันที่ 16 เป็นคำพูดที่ไม่เกินจริง เพราะทั้งสองวันคือวันออกสลากกินแบ่งรัฐบาล หรือที่ภาษาชาวบ้านเรียกว่า ‘วันหวยออก’ นั่นเอง

เป็นธรรมดาที่ 2-3 วันก่อนหวยออก เรามักเห็นชาวบ้านร้านรวง หนุ่มสาวโรงงาน พนักงานออฟฟิศ หรือไปจนถึงระดับหัวหน้า เจ้าของกิจการ สนทนาพาทีถึงเลขเด็ดงวดนี้กันอย่างออกรส ยิ่งอินมาก ยิ่งหวังเยอะ ก็ยิ่งพูดถึงมาก และบ่อยครั้งก็มักเจ็บตัวจากหวยมากกว่าคนอื่นๆ เช่นกัน

หากจะบอกว่าวันหวยออกคือสีสันในชีวิตคนทำงานแทบทุกระดับก็คงไม่ผิดนัก เป็นช่วงเวลาไม่กี่วันในแต่ละเดือนที่มนุษย์ทำงานได้ฝันถึงชีวิตที่ดีกว่า โอกาสที่มากขึ้น และอิสระทางการเงินที่โหยหา “ถูกรางวัลที่ 1 จะลาออกทันทีเลย” เชื่อว่าหลายคนเคยพูดคำนี้ หรือไม่ก็คงเคยแอบคิดอยู่ในใจ ทั้งที่รู้ว่าโอกาสเลือนลางไม่ต่างจากงมเข็มในมหาสมุทร แต่เราก็ยังไม่หยุดหวัง เพราะอะไรคนไทยจึงฝากความหวังไว้ที่หวย รอให้โชคช่วยด้วยทางลัด บทความนี้ชวนมาหาคำตอบไปพร้อมๆ กัน

@@@@@@@

เมื่อ ‘หวย’ คือช่องทางรวยลัด ของคนปากกัดตีนถีบ

ทำไมคนเราถึงเล่นหวย.? คำตอบง่ายที่สุดอาจเป็นเพราะการจ่ายเงินซื้อหวย หรือลอตเตอรี่ไม่กี่ร้อยบาท เป็นความสุขง่ายๆ ที่หล่อเลี้ยงหัวใจในชีวิตที่แสนเหนื่อยล้า แม้ลึกๆ คนเล่นหวยรู้ว่าโอกาสถูกรางวัลใหญ่ๆ นั้นมีไม่บ่อย และไม่ง่าย แต่สลากกินแบ่งฯ ในมือ ก็เปรียบเสมือนใบอนุญาตให้ฝันกลางวันถึงชีวิตที่ดีกว่า อย่างน้อยก็มีอะไรให้ตั้งตารอ   

การสำรวจจากสถาบันอนาคตศึกษาเพื่อการพัฒนา หรือ IFD สำรวจพฤติกรรมการซื้อลอตเตอรี่ และหวยใต้ดินของคนไทย โดยสุ่มตัวอย่างประชาชนจำนวน 1,175 ตัวอย่าง กระจายตัวในพื้นที่ต่างๆ ทั่วประเทศ ในช่วงไตรมาส 2 ของปี 2561 พบว่า

     61.1% ของคนไทยซื้อหวย หรือลอตเตอรี่ ในจำนวนนี้คนที่มีการศึกษาระดับประถมศึกษาซื้อมากที่สุดคือ 82.2%
    หากจำแนกตามอาชีพ พบว่าอาชีพเกษตรกรซื้อมากที่สุด คือ 87.9% รองลงมาคืออาชีพค้าขาย/ธุรกิจส่วนตัว 66.1% นอกจากนี้ยังพบว่า คนที่อาศัยนอกเขตเทศบาลซื้อมากกว่าคนในเขตเทศบาล

ข้อมูลจากผลสำรวจดังกล่าวทำให้อนุมานได้ว่าผู้มีรายได้น้อยมีโอกาสที่จะเล่นหวย หรือซื้อลอตเตอรี่มากกว่า ดูได้จากอันดับแรกๆ ของผลสำรวจ ตั้งแต่ระดับการศึกษาคือประถมฯ ซึ่งบ่งชี้ว่าคนกลุ่มนี้อาจเป็นกลุ่มที่ขาดโอกาสทางการศึกษาเพราะสภาพเศรษฐกิจในครัวเรือน ไปจนถึงอาชีพเกษตรกรที่พบว่าซื้อมากที่สุด นั่นหมายความว่า แม้ประเทศไทยจะเป็นประเทศเกษตรกรรม แต่รายได้ต่อปีของเกษตรกรกลับไม่สูงนัก

บทความจากสถาบันวิจัยเศรษฐกิจป๋วย อึ๊งภากรณ์ เรื่อง ครัวเรือนเกษตรไทยในวิกฤติโควิด-19 หลักฐานเชิงประจักษ์จากการสัมภาษณ์เกษตรกรทั่วประเทศ ระบุว่า รายได้เฉลี่ยของครอบครัวชาวนาต่อหัวต่อปีอยู่ที่ 60,276 บาท แต่ในจำนวนนี้มี 27% ที่มีรายได้ต่อหัวต่อปีไม่ถึง 12,559 บาท ทั้งยังพบว่าครัวเรือนเกษตรกรส่วนใหญ่เป็นหนี้สูง มีหนี้คงค้างเฉลี่ย 416,143 บาทต่อครัวเรือน

หากเราลองถามคนหาเช้ากินค่ำ เกษตรกร พนักงานออฟฟิศ หรือกระทั่งตัวเราเอง ว่าจะมีวิธีหาเงินมาปลดหนี้บ้าน หนี้รถ หนี้ครัวเรือนให้หมดอย่างรวดเร็ว โดยที่ยังมีเงินเหลือพอใช้ในแต่ละเดือนได้อย่างไร เชื่อว่าคนส่วนใหญ่คงต้องกุมขมับคิดหนักไปตามๆ กัน เพราะผู้ที่ใช้ชีวิตในสังคมไทยย่อมเข้าใจดีว่า โอกาสปลดหนี้ และมีเงินพอใช้จากความขยันนั้นแทบจะเป็นไปไม่ได้

เพราะโครงสร้างทางสังคมของประเทศเราไม่เอื้อให้คนยกระดับสถานะทางสังคมได้ง่ายขนาดนั้น เพียงแค่การเข้าถึงสวัสดิการพื้นฐานของชีวิตอย่างการศึกษา กระทั่งน้ำประปา หรือไฟฟ้า ยังไม่เท่าเทียม

การวาดฝันว่าจะหลุดจากวงจรความยากจนด้วยการทำงานหนักในความเป็นจริงคงเป็นไปไม่ได้ เพราะฉะนั้นการลงทุนกับ หวยเพียงไม่กี่บาท จึงอาจเป็นความหวังเดียวที่คนปากกัดตีนถีบจะยึดถือไว้เพื่อเป็นกำลังใจให้ตนเอง

@@@@@@@

108 เหตุผลของคนเล่นหวย ที่อาจไม่เกี่ยวว่ารวยหรือจน    

ในแง่หนึ่งหวย หรือลอตเตอรี่ อาจเป็นความหวังของผู้ที่ต้องการยกฐานะตนเอง แต่นอกจากความหวังที่จะได้เงินรางวัลแล้ว หวย ยังตอบสนองการใช้ชีวิตของผู้คนในแง่อื่นๆ ด้วย ซึ่งเหตุผลอื่นๆ นี้เองที่ทำให้การเล่นหวย ซื้อลอตเตอรี่ยังคงได้รับความนิยมไม่ว่าจะผ่านมากี่ยุคสมัยก็ตาม

เหตุผลหนึ่งที่การเล่นหวยเข้าถึงคนทุกชนชั้นก็คือ การเล่นหวย หรือลอตเตอรี่ ทำให้คนเราหลบหนีจากความเป็นจริงอันแสนเหนื่อยหน่ายไปได้ชั่วขณะ ไม่ว่าจะคนจนที่เหนื่อยล้ากับการทำมาหากิน หรือคนรวยที่เครียดกับงานบริหารนั่งโต๊ะ แม้ฐานะ หรือบทบาทในสังคมของผู้คนจะแตกต่างกัน แต่ทุกคนล้วนเผชิญความเครียดในชีวิตไม่ด้านใดก็ด้านหนึ่งเสมอ

การเล่นหวยทำให้คนเราหลีกหนีความวุ่นวายในชีวิตได้ แม้จะเป็นเพียงฝันกลางวันช่วงสั้นๆ ว่าจะนำเงินรางวัลไปทำอะไรดี ชีวิตจะเปลี่ยนไปแค่ไหนถ้าได้เงินมหาศาล ความฝันเหล่านี้เป็นเหมือนเชื้อเพลิงเติมไฟให้มนุษย์มีแรงรับมือกับปัญหาในชีวิตประจำวันต่อไป

ผนวกกับการที่สังคมไทยเชื่อเรื่องดวง และโชคลาง การเล่นหวย หรือซื้อลอตเตอรี่ จึงถูกผูกโยงกับความเชื่อดังกล่าว บางคนหลังจากถือศีล ทำบุญ ก็เชื่อว่าตนเองจะโชคดี จึงซื้อลอตเตอรี่ เพราะเชื่อว่าจะได้เงินรางวัล หรือบางคนก็นำเรื่องราวในฝันมาตีเป็นเลข และทักษะการตีความสิ่งต่างๆ เป็นเลขเพื่อเล่นหวยของคนไทยนั้นไม่แพ้ชาติใดในโลก เมื่ออยู่ร่วมกับความเชื่อโชคลางด้วยแล้ว สังคมไทยจึงให้ความสำคัญกับหวยมากเป็นพิเศษ

อย่างไรก็ตาม หากลองอธิบายด้วยมุมมองทางจิตวิทยา ความเชื่อโชคลางนี้มักพบได้ในคนที่รู้สึกว่าตนเองไร้อำนาจที่จะควบคุมสิ่งต่างๆ หรือควบคุมสถานการณ์ต่างๆ ในชีวิตได้เพียงเล็กน้อยเท่านั้น สุดท้ายจึงใช้ความเชื่อเพื่ออธิบายสิ่งที่เกิดขึ้นในชีวิตว่า เป็นเพราะอำนาจของสิ่งลี้ลับ หรือโชคลางที่อยู่เหนือการควบคุมของตนเอง

นอกจากนี้ ความตื่นเต้นในสิ่งที่คาดเดาไม่ได้ ก็เป็นอีกเหตุผลหนึ่งที่ทำให้มนุษย์ไม่หยุดเล่นหวย ขณะที่เราลุ้นไปกับการออกรางวัล และความรู้สึกว่ามีความเป็นไปได้ที่เราอาจถูกสักรางวัลหนึ่ง ร่างกายจะหลั่งอะดรีนาลีน ทำให้ตื่นตัว ตื่นเต้น ซึ่งความรู้สึกจากฮอร์โมนนี้ทรงพลังมากจนอาจเอาชนะกระบวนการคิดอย่างมีเหตุผล นี่เองจึงเป็นเหตุผลว่าทำไมบางคนที่ติดหวย ถึงซื้อหวยทีละมากๆ เกินกำลังการใช้จ่ายของตัวเอง ซึ่งไม่ต่างจากการติดการพนันนั่นเอง

@@@@@@@

อยู่กับหวยอย่างเข้าใจ อยู่อย่างไรไม่เจ็บตัว

การเล่นหวย หรือซื้อลอตเตอรี่เดือนละไม่กี่ร้อยพอให้ได้ตื่นเต้น โดยไม่กระทบรายจ่ายอื่นๆ ในชีวิต ย่อมไม่สร้างปัญหา หนำซ้ำยังดีต่อจิตใจ ทำให้คนเราได้ฝันกลางวัน เยียวยาความอ่อนล้าจากภาระที่วุ่นวาย แต่เมื่อใดก็ตามที่การซื้อลอตเตอรี่ หรือเล่นหวย กระทบชีวิตในด้านอื่นๆ เช่น ซื้อหวยจนไม่มีเงินจ่าย เจ้ามือต้องตามทวง หรือตระเวนหาเลขเด็ดทุกสำนักจนไม่ได้พักผ่อน เสียการเสียงาน กระทบความสัมพันธ์ในครอบครัว ก็อาจเป็นสัญญาณว่าเรากำลังติดหวยในลักษณะที่เป็นการพนัน

สิ่งที่ต้องรู้เท่าทันก็คือ คนเรามักคิดเข้าข้างตัวเอง ยิ่งหากเพิ่งพลาดรางวัลไปแค่เลขไม่กี่ตัวก็มักอยากแก้มือ อยากลองอีกสักงวด โดยไม่ทันตระหนักว่าทั้งหมดนี้อาจเป็นอคติของความเป็นไปได้ (Availability Bias) เมื่อได้ยินว่ามีคนถูกรางวัล ก็เชื่อว่าเราก็มีโอกาสถูกรางวัลได้ โดยละเลยความจริงที่ว่าคนไม่ถูกรางวัลนั้นมีมากกว่า เมื่อยิ่งซื้อบ่อย ซื้อเยอะ ก็ยิ่งตกหลุมพรางของคำว่า ‘เกือบถูก’ ทำให้เรายิ่งถลำลึกไปสู่ความรู้สึกอยาก ‘ถอนทุน’ ที่ไม่รู้ว่าหากถูกรางวัลขึ้นมาจริงๆ จะคุ้มกับเงินที่เสียไปหลายงวดก่อนหน้านี้หรือเปล่า

สำหรับสังคมที่คนส่วนใหญ่ฝากความหวังไว้กับหวยมากกว่าหวังจะรวยด้วยลำแข้งของตัวเอง ก็เป็นเรื่องที่น่าคิดว่าจริงๆ แล้วต้นตอของปัญหาอยู่ที่ไหน ทำไมคนในสังคมจึงไม่อาจคาดหวังชีวิตที่ดีกว่าจากการพยายามทำงานสร้างตัวด้วยตนเอง ปัญหาอยู่ที่คุณภาพประชากร หรืออยู่ที่การเข้าถึงทรัพยากรต่างๆ อย่างเท่าเทียม เพราะหากเป็นอย่างหลังพรุ่งนี้ ของคำกล่าวที่ว่า ‘พรุ่งนี้รวย’ ก็คงมาไม่ถึงสักที

---

อ้างอิง : pier.or.th, ifd.or.th, barayamal.com.au, wired.com
Thank to : https://plus.thairath.co.th/topic/everydaylife/103932
Thairath Plus › Everyday Life | 15 พ.ย. 66 | creator : ภาวดี อภิบุญวัฒน์