สนง.ส่งเสริมพระกรรมฐาน

.
(https://www.silpa-mag.com/wp-content/uploads/2024/01/cover-เจดีย์-696x364.jpg)
หนึ่งในเจดีย์ราย ที่ วัดเจดีย์เจ็ดแถว อ. ศรีสัชนาลัย จ. สุโขทัย (ภาพ : กลุ่มเผยแพร่ฯ กรมศิลปากร)


“วัดเจดีย์เจ็ดแถว” ที่ ศรีสัชนาลัย หลายคนนับไม่ได้ 7 แถว แต่ทำไม คนไทยเรียกชื่อนี้.?

“วัดเจดีย์เจ็ดแถว” เป็นศาสนสถาน ตั้งอยู่ใน อ. ศรีสัชนาลัย จ. สุโขทัย ซึ่งในวัดมีโบราณสถานสำคัญมากมาย ไม่ว่าจะเป็น เจดีย์ประธานรูปดอกบัวตูมด้านหลังพระวิหาร, เจดีย์ราย รวมไปถึงนานาอาคารขนาดเล็กใหญ่ที่มีรูปแบบแตกต่างกันไปถึง 33 องค์

ทว่าเมื่อหลายคนไปเยี่ยมชม อาจสงสัยว่าเพราะเหตุใดถึงเรียกสถานที่แห่งนี้ว่า “วัดเจดีย์เจ็ดแถว” ทั้งที่หลายคนอาจจะนับไม่ได้ 7 แถวอย่างที่ว่า

อย่างที่ได้กล่าวไปแล้วว่า วัดเจดีย์เจ็ดแถวตั้งอยู่ในพื้นที่อุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย อ. ศรีสัชนาลัย จ. สุโขทัย เต็มไปด้วยโบราณสถานมากมาย หนึ่งในนั้นก็คือ “เจดีย์ประธาน” ที่มีทรงยอดดอกบัวตูม ทั้งยังรายล้อมไปด้วยเจดีย์เล็กใหญ่มากมาย อย่าง เจดีย์ประจำมุม ประจำทิศ เจดีย์ราย ซึ่งจะแทรกอยู่ระหว่างเจดีย์ประจำทิศ

ทั้งหมดนี้ล้วนแล้วแต่เป็นความสวยงามที่ผสมผสานกันอย่างลงตัวตามแบบแผนปราสาทเขมร ศิลปะพุกาม ทรงปราสาทยอดฉบับล้านนา รวมไปถึงปลีกย่อย และเจดีย์ทรงยอดดอกบัวตูมของศิลปะสุโขทัย (มีบางข้อมูลกล่าวว่า อาจได้รับอิทธิพลมาจากลังกาและศรีวิชัยด้วย)

ว่ากันว่า วัดแห่งนี้ถูกสร้างขึ้นในสมัยคราวที่พญาลิไทเป็นอุปราชครองอยู่ ก่อนจะเสด็จไปขึ้นครองราชย์ที่สุโขทัย ซึ่งเหตุที่ทำให้พญาลิไททรงสร้างวัดแห่งนี้ขึ้น อาจเป็นเพราะพระองค์ทรงต้องการแสดงว่าทรงรู้เห็นศิลปะและวัฒนธรรมของเมืองต่าง ๆ อย่างกว้างขวาง

ต่อมา สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ สันนิษฐานว่า วัดแห่งนี้น่าจะเป็นที่ประดิษฐานพระอัฐิของราชวงศ์สุโขทัย

@@@@@@@

แล้วเหตุใดสถานที่แห่งนี้ถึงได้ชื่อว่า “วัดเจดีย์เจ็ดแถว” เรื่องนี้มีหลายคนตั้งข้อสมมติฐานไว้มากมาย หากเป็นหลักฐานลายพระหัตถ์ สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ หรือ “สมเด็จครู” ที่บันทึกไว้คราวเสด็จมาสำรวจวัดนี้ เมื่อก่อน พ.ศ. 2506 จะปรากฏไว้ว่า “ชื่อวัดเจดีย์เจ็ดแถวคงเกิดจากคนแรกเรียกชื่อ เห็นว่ามีเจดีย์เป็นแถวแนวจำนวนมาก จำนวนเจ็ดคนไทยนับว่าเป็นมงคล แต่พระองค์นับอย่างไรก็ไม่ได้จำนวนเจ็ด”

ด้านหนังสือ วัฒนธรรม พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ เอกลักษณ์และภูมิปัญญา จังหวัดสุโขทัย ได้อธิบายไว้ว่า เหตุที่ทำให้ชื่อวัดเจดีย์เจ็ดแถวเป็นเพราะ “วัดเจดีย์เป็นชื่อที่ตั้งขึ้นภายหลังโดยราษฎรในท้องถิ่น สาเหตุที่เรียกเนื่องจากพบเจดีย์จำนวนรมากมายหลายแถวภายในวัด”

ส่วนวิธีการนับอย่างไรให้ได้เจ็ดแถวเหมือนชื่อนั้น ยังไม่พบปรากฏหลักฐานชัดเจน

อ่านเพิ่มเติม :-

     • จังหวัดนครปฐมมาจากไหน พระปฐมเจดีย์มีที่มาอย่างไร (https://www.silpa-mag.com/history/article_56286)
     • “วัดเจดีย์หลวง” จ. เชียงใหม่ วัดกลางเมืองสำคัญที่ “ครูบาศรีวิชัย” ไม่เลือกบูรณะ (https://www.silpa-mag.com/history/article_118314)
     • เจดีย์ทรงระฆัง-ทรงพุ่มข้าวบิณฑ์-ทรงปรางค์ มาจากไหน อย่างไร (https://www.silpa-mag.com/history/article_38742)
     • เจดีย์ที่ไม่มีใครรู้จัก กลายเป็น “เจดีย์ยุทธหัตถี” เพราะ “รีบสรุป” ก่อนศึกษา (https://www.silpa-mag.com/history/article_4329)





ขอขอบคุณ :-
ผู้เขียน : ปดิวลดา บวรศักดิ์
เผยแพร่ : วันพุธที่ 24 มกราคม พ.ศ.2567
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรก : เมื่อ 24 ธันวาคม 2567
website : https://www.silpa-mag.com/history/article_126094?utm_source=msn_news&utm_medium=footer_click (https://www.silpa-mag.com/history/article_126094?utm_source=msn_news&utm_medium=footer_click)

อ้างอิง :-
- สันติ เล็กสุขุม. โบราณกาลปัจจุบัน. กรุงเทพฯ : มติชน, 2566.
- คณะกรรมการฝ่ายประมวลเอกสารและจดหมายเหตุ ในคณะกรรมการอำนวยการจัดงานเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ. วัฒนธรรม พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ เอกลักษณ์และภูมิปัญญา จังหวัด สุโขทัย. กรมศิลปากร : กรุงเทพฯ, 2544.