สนง.ส่งเสริมพระกรรมฐาน

กุมภัณฑ์เป็นบริวารของท้าววิรุฬหก ส่วนพวกยักษ์เป็นบริวารของท้าวกุเวร  ซึ่งแน่นอนว่าต้องเป็นคนละพวกกัน แล้วกุมภัณฑ์คือใครครับ?  รบกวนผู้รู้ตอบให้เข้าใจหน่อยขอบคุณครับ

 เทวดาในชั้นจาตุมหาราชิกา บางพวกก็ขาดเมตตาธรรม จัดเป็นพวกเทวดาใจร้าย มี ๔ จำพวก คือ
           
เทพประจำทั้งสี่ทิศ องค์ซ้ายทิศตะวันออกหันหน้าไปทางแม่น้ำแม่กลองพอดี ท้าวธตรัฎฐะเป็นผู้ปกครอง คันธัพพเทวดา ทั้งหมด องค์ขวาท้าววิรุฬหกะเป็นผู้ปกครอง กุมภัณฑ์เทวดา ทั้งหมด อยู่ทาง ทิศใต้


          ๑. คันธัพพี คันธัพโพ
          ได้แก่ เทวดาคันธัพพะ ที่ถือกำเนิดภายในต้นไม้ที่มีกลิ่นหอม เรา เรียกกันว่านางไม้ หรือแม่ย่านาง ชอบรบกวนให้เกิดอุปสรรคต่าง ๆ เช่น ให้ เกิดเจ็บป่วย หรือทำอันตรายแก่ทรัพย์สมบัติที่นำไม้นั้นมาใช้สอย หรือนำมาปลูกบ้านเรือน เทวดาจำพวกนี้อยู่ในความปกครองของ ท้าวธตรัฏฐะ คันธัพพเทวดานี้ สิงอยู่ในต้นไม้นั้นตลอดไป แม้ว่าใครจะตัดฟันไป ทำเรือ แพ บ้าน เรือน หรือเครื่องใช้สอยอย่างใดอย่างหนึ่ง ก็คงสิงอยู่ในไม้นั้น ซึ่งผิดกับรุกขเทวดาที่อาศัยอยู่ตามต้นไม้ ถ้าต้นไม้นั้นตายหรือถูกตัดฟัน ก็ย้ายจากต้นไม้นั้นไปต้นไม้อื่น

           ๒. กุมภัณโฑ กุมภัณฑี
          ได้แก่ เทวดากุมภัณฑ์ ที่เราเรียกว่า รากษส เป็นเทวดาที่รักษา สมบัติต่าง ๆ มี แก้วมณี เป็นต้น และรักษาป่า ภูเขา แม่น้ำ ถ้ามีผู้ล่วงล้ำ ก้ำเกินก็ให้โทษต่าง ๆ เทวดาจำพวกนี้ อยู่ในความปกครองของท้าววิรุฬหก

เทพประจำทั้งสี่ทิศ ภาพซ้าย ท้าววิรูปักษ์ เป็นผู้ปกครอง นาคะเทวดา ทั้งหมด อยู่ทาง ทิศตะวันตก ภาพขวา ท้าวกุเวรหรือท้าวเวสสุวรรณ เป็นผู้ปกครอง ยักขเทวดา ทั้งหมด อยู่ทาง ทิศเหนือ ท้าวมหาราช ทั้ง ๔ องค์นี้ เป็นผู้รักษาโลกมนุษย์ด้วย จึงชื่อว่า ท้าวจตุโลกบาล หรือ ท้าวโลกบาล ๔ พระเจ้าพิมพิสาร เองแม้จะเป็น พระโสดาบัน แต่ก็พอใจสวรรค์ชั้นนี้ได้เกิดเป็นบริวารของ ท้าวเวสสุวรรณมหาราช


           ๓. นาโค นาคี
          ได้แก่ พวก เทวดานาค จะมีวิชาเกี่ยวกับเวทมนต์คาถาต่าง ๆ ขณะท่องเที่ยวไปในมนุษยโลก บางทีก็เนรมิตเป็นคน หรือเป็นสัตว์ เช่น เสือ ราชสีห์ เป็นต้น โดยเฉพาะชอบลงโทษพวกสัตว์นรก เทวดาจำพวกนี้ อยู่ในความปกครองของท้าววิรูปักขะ 

          ๔. ยักโข ยักขี
          ได้แก่ พวก เทวดายักษ์ จะพอใจในการเบียดเบียนสัตว์นรก เทวดา จำพวกนี้ อยู่ในความปกครองของท้าวกุเวร หรือ ท้าวเวสสุวรรณ เทวดาทั้ง ๔ จำพวกนี้ จะเป็นเทวดาชั้นจาตุมหาราชิกาภูมิ เพราะอยู่ใกล้ชิดกับมนุษยภูมิ


ที่มา http://www.buddhism-online.org/Section06B_04.htm (http://www.buddhism-online.org/Section06B_04.htm)
ขอบคุณภาพและข้อมูลจาก http://touronthai.com/gallery/placeview.php?place_id=33000012 (http://touronthai.com/gallery/placeview.php?place_id=33000012)

ขอบคุณข้อมูลและภาพจาก
http://www.dmc.tv/page_print.php?p= (http://www.dmc.tv/page_print.php?p=)ตายแล้วไปไหน/ความรัก-ความเป็นอยู่ของเทวดาในสวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกา.html