พิมพ์

[นิด_หน่อย]

ประเพณีตานก๋วยสลาก

เป็นประเพณีที่มีมาตั้งแต่ครั้งพุทธกาลได้มีการปฏิบัติสืบต่อกันมาจนถึงรุ่นปัจจุบัน

เรื่องมีอยู่ว่ามีนางยักษ์ตนหนึ่งมักจะเบียดเบียน ผู้คนอยู่เสมอ
ครั้นได้ฟังธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้าแล้ว นางก็บังเกิดความเลื่อมใสศรัทธานิสัยใจคอที่โหดร้ายก็กลับเป็นผู้เอื้ออารี
แก่คนทั่วไปจนผู้คนต่างพากันซาบซึ้งในมิตรไมตรีของนางยักษิณีตนนั้น ถึงกับนำสิ่งของมาแบ่งปันให้
แต่เนื่องจากสิ่งของที่ได้รับมีจำนวนมาก นางยักษ์จึงนำสิ่งของเหล่านั้นมาทำเป็นสลากภัต แล้วให้พระสงฆ์ สามเณร จับสลากด้วยหลักอุปโลกนกรรม คือสิ่งของที่ถวาย มีทั้งของของมีราคามากและมีราคาน้อยแตกต่างกันไป
ตามแต่โชคของผู้ได้รับ การถวายแบบจับสลากของนางยักษิณีจึงนับเป็นครั้งแรกของประเพณีทำบุญสลากภัตในพุทธศาสนา


คำว่า ตานก๋วยสลาก,ตานสลาก,กิ๋นข้าวสลาก,กิ๋นก๋วยสลากหรือกิ๋นสลาก  ล้วนแล้วแต่เป็นภาษาของชาวถิ่นล้านนาที่มักมีการเรียกขานแตกต่างกันไปในแต่ละท้องถิ่น แต่ความหมายนั้นเหมือนกันโดยหลักการอาจจะแตกต่างกันไปบ้าง ในเรื่องของรายละเอียดถ้าเป็นภาษาไทยกลางเรียกว่า "สลากภัต" ประเพณี "ตานก๋วยสลาก" หรือ "สลากภัต" ของชาวล้านนานิยมปฏิบัติกันตั้งแต่เดือน ๑๒ เหนือถึงเดือนยี่เหนือหรือตั้งแต่เดือนกันยายนถึงเดือนตุลาคมของทุกปี สาเหตุที่ถือปฏิบัติกันเช่นนี้ก็เพราะว่า เป็นช่วงที่ชาวบ้านได้ทำนากันเสร็จแล้ว หยุดพักผ่อน พระสงฆ์ก็จำพรรษาอยู่วัดไม่ได้ไปไหนและบวกกับในช่วงเวลานี้ก็มีผลไม้สุก เช่น ลำไย มะไฟ สมโอ เป็นต้นเมื่อต้นข้าวในนาเริ่มเขียวขจีชาวนาที่มีฐานะไม่ค่อยดีการดำรงชีวิตก็เริ่มขัดสนเมื่อข้าวในยุ้งก็หมดก่อนฤดูกาลเก็บเกี่ยวจะมาถึง ดังนั้นการตานก๋วยสลากในช่วงนี้จึงเท่ากับว่าได้สงเคราะห์คนยากคนจนเป็นสังฆทานได้กุศลแรง

ก่อนจะถึงวันตานก๋วยสลาก 1 วันเขาเรียก "วันดา" หรือ "วันสุกดิบ"วันนี้จะเป็นวันที่ชาวบ้านได้จัดเตรียมข้าวของไม่ว่าจะเป็นของกินหรือของใช้ต่างๆ สำหรับที่จะนำมาจัดดาใส่ก๋วยสลากและวันนี้มักจะมีญาติสนิทมิตรสหายที่อยู่ต่างบ้านมาร่วมจัดดาสลากด้วย ซึ่งถือเป็นประเพณีที่จะได้ทำบุญร่วมกันผู้ชายจะเป็นคนสานก๋วยสลาก(ตะกร้า) สำหรับที่จะบรรจุใส่ของกินของใช้ต่างๆก๋วยจะกรุด้วยใบตองหรือตองจี๋กุ๊กเมื่อรวบปากก๋วยมัดเสร็จเรียบร้อยแล้วก็จะมีไม้ไผ่เหลาเป็นก้านเล็กๆ สำหรับเสียบสตางค์ , กล่องไม้ขีดไฟ ,บุหรี่ เพื่อทำเป็นยอดก๋วยสลากจะมากน้อยบ้างตามแก่กำลังศรัทธาและฐาน

ที่มา เครดิต เว็บชาวลำปางเจ๊า
http://www.lampangclub.com/board/index.php?topic=1413.0

[narunta2550]

พอที่จะรู้จังบ้างไม่มากเท่าไร
รู้ศึกว่าเป็นประเพณีของชาวล้านนาหรือชาวเหนือที่ทำสืบๆกันมานานตามตำนานและความชื่อในเรื่องผลของการให้ทาน  ที่ได้ศึกษามาจากพระไตรปิฎก ของบรรพบุรุษ สมัยพระพุทธศาสนาเข้ามาเผยแผ่ในประเทศไทยสมัยแลกๆ และเจริญรุ่งเรือง มาจนถึงปัจจุบัน แต่น่าแเสียดาย สมัยนี้อนุชนคนรุ่นหลังหารู้ค่าของประเพณีนี้อย่างถ่องแท้ได้สักกี่คน

[หมวยจ้า]

บอกตรง ๆ คร้า ว่า ตานก๋วยสลาก นั้น หมวยจ้า ไม่เคยไปเลย คร้า

และไม่รู้จัก จริง ๆ แถวอยุธยา บ้านหมวยนี้ มีแต่ ก่อพระเจดีย์ทราย

ทำบุญรวมญาติ สวดภาณยักษ์ สวดนพเก้า สะเดาะห์เคราะห์ ต่ออายุ

บังสุกุลเป็น บังสุกุลตาย งานทำบุญลานบ้าน งานทำบุญเกี่ยวข้าว

งานต่อเรือ งานสงกรานต์ งานเทศน์มหาชาติ งานสู่ขวัญ งานขึ้นบ้านใหม่ คร้า


อ่านแล้ว ได้ความรู้ คร้า

ถ้ามีโอกาส จะไปร่วมทำบุญ ตานก๋วยสลาก สักครั้ง

ต้องทำอย่างไรบ้าง คร้า

บอกวัน เวลา สถานที่ ด้วยนะคร้า อยากไปแอ่ว ลำปาง คุยกับคุณครูนภา และ ครูอริสา จังเลย