พิมพ์

[raponsan]

ปัจจัยแห่งบุญ ตอน. สมาธิภาวนา 2.

สมาธิเป็นสิ่งอันเป็นธรรมชาติ ใครก็สามารถเข้าถึงสมาธิจิตได้เพราะมันเป็นธรรมชาติของจิตเราอยู่แล้ว เพียงแต่เราต่างห่างเหินจากอาการของจิตอันเป็นเดิมแท้นี้ ปล่อยให้กิเลสมายามันเข้ามาครอบงำจิตใจจนกระทั่งไม่สามารถมองเห็นจิตที่แท้จริงของตนเองได้ แต่เมื่อเราเฝ้าสังเกตและอยู่กับจิตตัวเองให้นานพอ เราก็จะค้นพบจิตอันเป็นจิตเดิมแท้ที่อยู่ภายในตัวของเราได้

อุบายกรรมฐานจึงเป็นวิธีการหนึ่งที่สามารถนำพาจิตให้กลับสู่ความเป็นจิตเดิมแท้ได้ ตามธรรมชาติของจิตนั้นย่อมไม่เคยหยุดนิ่ง ต้องเสพสิ่งเร้าต่างๆ อยู่ตลอดเวลา สิ่งเหล่านั้นคือความคิด เพราะจิตตกอยู่ท่ามกลางป่าหรือดงแห่งความคิด ทั้งความคิดที่ดี และความคิดที่ไม่ดี สิ่งที่เป็นมายาความคิดนั่นเองที่คอยบงการจิต ให้เป็นไปตามที่กิเลสมายาแห่งความคิดจะปรุงแต่ง จิตจึงไม่สามารถค้นพบตัวตนที่แท้จริงแห่งจิตได้เลย

ปัญญาความรู้แจ้งเห็นจริงในธรรมมันจะเกิดขณะเมื่อจิตนั้นมันหมดความคิดหรือหยุดความคิด ถ้าจิตยังมีคิดอยู่จะไม่เกิดปัญญาความรู้แจ้งขึ้นได้ เมื่อเราหยุดคิดเมื่อไหร่มันจะเกิดปัญญา เรียกว่าปัญญารู้แจ้งเห็นจริง แต่ขณะที่จิตยังนั่งคิดอยู่ เอาสมมติบัญญัติมานั่งคิดอยู่ปัญญาย่อมไม่รู้แจ้งเห็นจริง เปรียบเหมือนคนที่นอนหลับอยู่แล้วฝันไปต่างๆ นานา จะเอาความฝันนั้นให้เป็นความจริงมันก็ไม่ได้ เพราะเป็นเพียงความฝัน ผู้นอนหลับนั้นอยากรู้ความจริงต้องตื่นขึ้นมาก่อนถึงจะรู้ความจริงนะ

ความรู้เกิดความจริง เหมือนกันกับการอบรมจิตด้วยสมถะกรรมฐานนี้ เราอบรมไปจนจิตตื่น คือหลุดจากกรอบความคิดที่ครอบมันอยู่ มันหลุดจากอำนาจความคิดที่ปรุงแต่งมันอยู่เรียกว่าจิตเดิมแท้ ถ้าจิตเดิมแท้ปราศจากอำนาจครอบงำของความคิดอันเป็นสมมติบัญญัติจะเกิดบังเกิดปัญญาด้วยตัวเอง อันนี้แหละเรียกว่าปัญญาธรรม ปัญญารู้แจ้งเห็นจริง รู้แจ้งแท้ตลอด

 

ปัญญาธรรมเป็นสิ่งสำคัญเรานำปัจจัยแห่งบุญคือสมาธิภาวนามาฝึกฝนให้เกิดขึ้นได้ ถ้าสมาธิยังอ่อนปัญญาธรรมจะตื้น แต่สมาธิจิตดีปัญญาธรรมย่อมลึกซึ้งตามระดับของสมาธิ   สมาธิดีปัญญาเฉียบแหลมลึกซึ้ง บางคนเรียกว่าภาวการณ์ของความรู้ในตรงนี้ว่าภูมิวิปัสสนา ปัญญาจะไหลไปเรื่อยๆ ตามสิ่งที่ปรากฏขึ้นในจิตเกิดรู้แจ้งในสิ่งนั้นขึ้นมาเรียกว่าปัญญาธรรมเป็นรากฐานต่อไปถึงปัญญาพระนิพพานซึ่งเป็นโลกุตรธรรมหรือการรู้ธรรมเห็นธรรมอันอยู่นอกเหนือสมมติบัญญัติโลกอีกขั้นหนึ่งซึ่งไม่มีภาษาแล้วแต่จิตยังด้วยความรู้สึก ซึ่งจะกล่าวถึงในโอกาสต่อไป

ที่มา http://www.thaipost.net/tabloid/040115/101159

[timeman]