พิมพ์

[raponsan]

ถิ่นไทยงาม : บุญผะเหวด ร้อยเอ็ด 1 ในฮีท 12 อีสาน

บุญผะเหวด หรือบุญเดือนสี่ ก็คือ การเทศน์มหาชาติ เป็น 1 ในประเพณี 12 เดือน หรือฮีท 12 ของชาวอีสาน ที่จัดขึ้นเดือนมีนาคม (เดือนสี่) เป็นงานบุญเก่าแก่ที่มีอยู่คู่กับชาวร้อยเอ็ดมานานกว่า 100 ปี  ปัจจุบัน ได้รับการฟื้นฟูเป็นประเพณีประจำจังหวัด เริ่มจากในสมัยนายสุพร สุภสร เป็นผู้ว่าราชการจังหวัดร้อยเอ็ด ปี 2534 และจัดเป็นประจำทุกปี  ณ  สวนสมเด็จพระศรีนครินทร์ร้อยเอ็ดและเกาะบึงพลาญชัย ซึ่งถือเป็นงานบุญที่ใหญ่ที่สุดงานหนึ่ง
 
จริงๆ แล้ว ชาวอีสานจะจัดทำบุญผะเหวด ปีละ 1 ครั้ง ระหว่างเดือน 3 เดือน 4 ไปจนถึงกลางเดือน 5 แต่สำหรับ จ.ร้อยเอ็ด จะจัดประเพณีบุญผะเหวดในวันเสาร์-อาทิตย์แรกของเดือนมีนาคมทุกปี โดยจะมีวันรวมตามภาษาอีสาน เรียกว่า วันโฮมบุญ พุทธศาสนิกชนมาช่วยกันจัดตกแต่งศาลาหรือสถานที่ที่จะทำบุญ จัดเตรียมเครื่องสักการะ รอบๆ ศาลาการเปรียญจะแขวนผ้าผะเหวด เป็นเรื่องราวของพระเวสสันดร ตั้งแต่กัณฑ์ที่ 1 ถึงกัณฑ์สุดท้าย
 

คำว่า ผะเหวด ก็มาจาก พระเวส หมายถึง พระเวสสันดร หากแต่ออกเสียงตามสำเนียงอีสานนั่นเอง การจัดงานบุญผะเหวดนั้น จึงสำคัญอยู่ที่การเทศน์เรื่องพระเวสสันดรชาดก หรือเทศน์มหาชาติ 13 กัณฑ์ 1,000 พระคาถา โดยชาวอีสานมีความเชื่อว่าถ้าหากว่าฟังเทศน์ครบทั้งหมดวันเดียวและจัดเตรียมเครื่องคาย (บูชา) ได้ถูกต้อง ก็จะได้เกิดในศาสนาพระศรีอริยเมตไตรย์ แต่ถ้าหากตั้งเครื่องคาย (บูชา) ไม่ถูกต้อง จะทำให้เกิดอาเพศและสิ่งไม่ดีต่างๆ ตามมา
 
นอกจากการฟังเทศน์มหาชาติแล้ว ยังแฝงความเชื่อในเรื่องพระอุปคุตไว้ด้วย โดยเชื่อว่าพระอุปคุตเป็นพระผู้รักษาพิธีต่างๆ ให้ดำเนินไปอย่างราบรื่นตั้งแต่ต้นจนจบ โดยเชื่อกันว่าในการทำบุญแต่ละครั้งจะมีมารเข้ามาขัดขวางทำลายพิธี ชาวพุทธจึงต้องนิมนต์พระอุปคุตมาร่วมพิธีด้วย เพื่อช่วยขจัดอันตรายต่างๆ และเกิดความสวัสดิมงคลอีกด้วย
 
 

พระอุปคุต เป็นพระอรหันต์สาวกของพระพุทธเจ้า ซึ่งจุติหลังจากที่พระพุทธเจ้าล่วงแล้ว 218 พรรษา มีเรื่องเล่าว่าเมื่อครั้งสมัยพระเจ้าอโศกมหาราช จะทรงรวบรวมพระบรมสารีริกธาตุของพระพุทธเจ้าบรรจุในพระมหาเจดีย์ และมีพระประสงค์จะจัดงาน 7  ปี 7 เดือน 7 วัน เกรงจะมีเหล่ามารจะมารังควานพิธี  คณะสงฆ์จึงได้อาราธนาพระอุปคุตเถระแสดงอภินิหารจนยอมสยบ หลังจากนั้นเป็นต้นมา ชาวพุทธศาสนาจึงยกย่องให้พระอุปคุต เป็นพระผู้ทรงมีพระอานุภาพเป็นที่ยำเกรงของหมู่มารทั้งปวงจากนั้นเป็นต้นมา
 
ดังนั้น ในงานบุญผะเหวด จึงมีการแห่พระอุปคุต ซึ่งสมมุติว่าอัญเชิญมาจากสะดือทะเล เพื่อมาปกป้องคุ้มครองมิให้เกิดเหตุเภทภัยอันตรายทั้งปวง และให้โชคลาภแก่พุทธศาสนิกชนในการทำบุญมหาชาติ โดยการอัญเชิญจะทำก่อนวันเทศน์มหาชาติหนึ่งวัน
 

    สำหรับการจัดงานปีนี้  มีขึ้น 3 วัน คือ 6-8 มีนาคม
     บริเวณสวนสมเด็จพระศรีนครินทร์ร้อยเอ็ด และเกาะบึงพลาญชัย 
    โดยเย็นวันที่ 6 มีนาคม จะมีพิธีอัญเชิญพระอุปคุตพระราชทานขึ้นจากบึงพลาญชัยและแห่ไปรอบเมือง ปีนี้กำหนดให้ผู้เข้าร่วมขบวนทุกคนแต่งชุดปฏิบัติธรรมสีขาว ช่วงค่ำ มีงานแสดง แสง  สี  เสียงตำนานพระเวสสันดรชาดก ที่เปิดให้เข้าชมกันฟรีๆ

    ส่วนพิธีเปิดงานบุญผะเหวดจะมีขึ้นในเวลา 16.00 น. วันเสาร์ ซึ่งจะมีขบวนแห่ที่ยิ่งใหญ่ถึง 15 ขบวน ตกเย็นมีงานพาแลง (รับประทานอาหารเย็น) พร้อมกับชมการแสดง แสง สี เสียงตำนานของพระเวสสันดร
 
    และพิธีสำคัญ งานบุญผะเหวด คือวันอาทิตย์จะเริ่มตั้งแต่ตีห้า มีพิธีแห่ข้าวพันก้อน ตัดบาตรพระสงฆ์ 101 รูป และเริ่มเทศน์มหาชาติตั้งแต่ 09.00 น. จนจบ 13 กัณฑ์ 
 
    ยังพอมีเวลา เก็บกระเป๋าเดินทางไปร้อยเอ็ดปลายสัปดาห์นี้ เพื่อร่วมงานบุญใหญ่กันนะคะ ...

ขอบคุณภาพข่าวจาก
http://www.komchadluek.net/detail/20150301/202157.html