หูฟัง ใจสงบ ตาเป็นทิพย์
พระภิกษุที่เรียนพระกรรมฐานกับพระญาณสังวรเถร บางรูปบางองค์คนองปากเวลาปฏิบัติธรรมรู้เห็นอะไรมักชอบเอามาพูดมาคุย หรือบางรูปได้ยินได้ฟังอะไร รู้เห็นอะไร แล้วนำมาพูดต่อ ซึ่งเป็นผิดจารีตพระกรรมฐาน พระองค์ท่านก็จะทรงสอนเพียงสั้นๆว่า ปิดหู ปิดตา ปิดปาก คือ ทรงสอนในเรื่องให้สังวรบางครั้งพระองค์ท่านก็ทรงชี้ให้ไปดูที่พระปิดทวาร ซึ่งมีลักษณะ ปิดหู ปิดตา ปิดปาก หรือบางครั้งท่านเขียนเป็นอักษรจีนไว้ สี่คำว่า ปิดหู ปิดตา ปิดปาก
ครั้นเมื่อพบพระภิกษุประพฤติตัวเช่นว่านี้ ท่านก็จะชี้ให้ดูอักษรจีนที่พระองค์ท่านเขียนไว้สี่คำ พระบางรูปอ่านอักษรจีนไม่ได้ ถามพระองค์ท่านก็ไม่บอก ทรงนิ่งเฉยเสีย ภิกษุรูปนั้นก็ไปถามพระภิกษุที่รู้ภาษาจีน ภิกษุรูปนั้นทราบความหมายแล้ว แต่นั้นมาก็สงบ สำรวมขึ้น มากกว่าแต่ก่อน เนื่องจากพระญาณสังวร ทรงสามารถอ่าน เขียนภาษาจีนได้ เพราะพระบิดาซึ่งมีเชื้อจีน ทรงสอนให้เมื่อทรงพระเยาว์

บางครั้งพระญาณสังวรเถร พระองค์ท่านจะมีคำสอนเพียงสั้นๆ สำหรับสอนพระศึกษาพระกรรมฐานอีกอย่าง คือ หูฟัง ใจสงบ ตาเป็นทิพย์
- หูฟัง คือ การได้ยินได้ฟังอะไร เป็นเสียงสรรเสริญก็ดี เสียงนินทาก็ดี ให้มีสติควบคุมจิตใจไว้ ไม่ยินดีเมื่อได้ฟังเสียงสรรเสริญ ไม่เสียใจเมื่อได้ยินเสียงนินทาว่าร้าย ไม่แสดงอาการออกมา ให้สงบสำรวมระวัง เรียกว่า สังวร เพราะ สังวร เป็น ศีล
- ใจสงบ เมื่อได้ยินได้ฟังแล้วให้คุมสติ ทำใจให้สงบนิ่ง เป็นอุเบกขา ทำจิตให้ปราศจากจากนิวรณ์ และอกุศลธรรมต่างๆ มีจิตตั้งมั่น เรียกว่า สมาธิ
- ตาเป็นทิพย์ ได้แก่ ได้ยินได้ฟัง แล้วมีสติทำใจให้สงบเป็นอุเบกขาแล้วจะเกิดปัญญา แล้วใช้ปัญญาพิจารณาเรื่องราวต่างๆ ให้เห็นด้วยปัญญาของตนเองก่อน แล้วจึงค่อยตอบปัญหา แก้ปัญหา
หูฟัง หมายถึง การฟังด้วยความสำรวมสงบ
ใจสงบ หมายถึง การมีสติตั้งมั่นเป็นสมาธิ
ตาเป็นทิพย์ หมายถึง มีปัญญาพิจารณาให้รอบคอบ
พระองค์ท่านทรงสอนในเรื่องของ การสังวร ตา หู และปาก และศีล สมาธิ ปัญญา อันเป็นลักษณะกิริยาอาการของพระกรรมฐาน คือ ให้ทำกิริยา เฉยๆไว้เท่านั้น เป็นบุคลิกของพระกรรมฐานอ้างอิง
คำสอนของพระญาณสังวรเถร(หน้า ๓๐๐-๓๐๑)
หนังสือ พระประวัติสมเด็จพระสังฆราชญาณสังวร มหาเถรเจ้า (สุกไก่เถื่อน)
วัดราชสิทธาราม วรวิหาร(พลับ) ศูนย์กลางพระกรรมฐานมัชฌิมา แบบลำดับ ประจำยุครัตนโกสินทร์
พระครูสังฆรักษ์ วีระ ฐานวีโร รวบรวม เรียบเรียง