ดร. วีรพงษ์ รามางกูร (ลาวค่อน มอญครึ่ง) เขียนเล่าเรื่องไทดำ เพชรบุรี ในมติชน ฉบับวันพฤหัสบดี 21 เมษายน 2559 หน้า 20
ผู้ไท เมืองแถน ในเวียดนาม และความเป็นไทย ยุคอยุธยา
ลาวกับไทย มีบรรพชนสายหลักร่วมกันอยู่เมืองแถน [ปัจจุบันเมืองแถน คือ เมืองเดียนเบียนฟู อยู่ทางตะวันตกเฉียงเหนือของเวียดนาม ติดพรมแดนลาว]
แถน หมายถึง ผีฟ้า ผู้เป็นใหญ่บนฟ้าเหนือเมืองแถนขึ้นไป ต่อมาเรียกรวมว่า ผีฟ้าพญาแถน ทายาทแถนชื่อขุนบรม เป็นใหญ่อยู่นาน้อยอ้อยหนู เมืองแถน
ขุนบรม มีลูกชาย 7 คน ให้แยกครัวไปสร้างบ้านแปลงเมือง (หรือส้างบ้านแปงเมือง) อยู่ที่ต่างๆ 7 แห่ง มีที่สำคัญอยู่ในลาวกับไทย เช่น ขุนลอ (ลูกชายคนโต) อยู่เมืองหลวงพระบางล้านช้าง ในลาว (มีลูกชายอื่นๆ อีก แยกสร้างเมืองอยู่ในลาว) ไสผง (ลูกชายคนที่สี่) อยู่เมืองโยนก-ล้านนา ในไทย งั่วอิน (ลูกชายคนที่ห้า) อยู่เมืองอโยธยา-สุพรรณภูมิ ในไทย
หลวงพระบาง-ล้านช้าง อยู่ในลาว เรียกตัวเองว่าลาว (ไม่สงสัย)
ส่วนโยนก-ล้านนา อยู่ในไทย แต่ยุคเดิมเรียกตัวเองว่าลาว (มีผู้สงสัยมาก ไฉนเป็นลาว?)
อโยธยา-สุพรรณภูมิ อยู่ในไทย แต่โยกย้ายมาจากวัฒนธรรมลาว พูดสำเนียงเหน่อลาวหลวงพระบาง ยกย่องแถน (มีหลักฐานในโองการแช่งน้ำ เรียกแถนว่าขุนแผน)
วรรณกรรมสำคัญยุคอยุธยา คือ พระรถ เมรี เป็นนิทานบรรพชนลาว, ทำนองขับเสภามาจากลาว ฯลฯ
เมืองแถนเป็นหลักแหล่งดั้งเดิมของผู้ไท (มี 3 กลุ่มหลัก คือ ผู้ไทดำ, ผู้ไทขาว, ผู้ไทแดง) คำว่า ผู้ แปลว่า คน, คำว่า ไท แปลว่า คนหรือชาว
ชวนให้สงสัยอย่างยิ่งว่า ผู้ไท จะมีส่วนสำคัญเกี่ยวข้องกับคนอยุธยากลุ่มหนึ่ง เรียกตัวเองว่า ไท, คนไท แล้วต่อมาเข้าบาลีเขียนว่า คนไทย ผู้เขียน : สุจิตต์ วงษ์เทศ
ที่มา : มติชนออนไลน์
เผยแพร่ : 21 เม.ย. 59
http://www.matichon.co.th/news/112993