จะดูราชา ให้ดูผู้ใต้ปกครอง
จะดูอาจารย์ ให้ดูลูกศิษย์
จะดูสะใภ้ ให้ดูการทำอาหาร
อันอื่นจะยังไม่พูด แต่จะขอพูดอัน เดียวคือการ ดูอาจารย์ ก็ให้ดูลูกศิษย์ เพราะถ้าอาจารย์มีคุณธรรม ลูกศิษย์ก็จะมีคุณธรรม เริ่มต้นคือความอ่อนน้อมของลูกศิษย์
ถ้าหากมีพระผู้เป็นอาจารย์ หรือ เป็นพระอาคันตุกะมาจะสังเกตได้ไว คือ ปฏิสันถาร 2 อย่างต้องมีปรากฏก่อน
คือ 1. อามิสปฏิสันถาร ต้อนรับด้วยปัจจัย 4 มี น้้าปานะ เมื่อเกินเวลาฉัน มีภัตร เมื่อยังอยู่ในเวลาฉัน จะฉันหรือไม่ ฉัน ต้องถามตามมารยาทก่อน
2. ธรรมปฏิสันถาร มีหลายชั้นหน่อย คือ
2.1 ต้อนรับด้วยมารยาท ที่สมควรเช่นการ วันทา การอภิวาท การให้ความเคารพ ตามลำดับ อาวุโส ภันเต
2.2 ต้อนรับด้วยวาจาที่ประกอบด้วยธรรม ไม่จำเป็นต้องเสียงอ่อน แต่ให้มีสัจจะ มีสัมมาคารวะด้วยความปรารถนาดี
2.3 ต้อนรับด้วยธรรมเทศนาโวหาร ส่วนใหญ่จะเป็นอันสุดท้ายที่พระอาคันตุกะ ไปเยี่ยมตามสำนักต่าง ๆ จุดประสงค์ก็เพื่อไปเรียนพระธรรม
ดังนั้น ถ้าลูกศิษย์ มีปฏิสันถาร 2 ก็เชื่อได้ 60 เปอร์เซ็นต์ ว่าครูอาจารย์ มีปฏิปทางาม ยิ่งถ้า 100 เปอร์เซ็นต์ ค่อนข้างชัดเจนส่วนมากจะเจอในสายพระป่า ในเมืองส่วนมาก ปฏิสันถารต่ำกว่า 20เปอร์เซ็นต์ บางแห่งไม่มีเลย แต่ไม่อยากบอกว่าที่ไหนบ้าง
มีหลายที่ ๆ ฉันไป ไม่ต้องทดสอบพระ แค่ทดสอบคณะกรรมการที่ดูแล
( ตรงนี้ไม่เกี่ยวกับความชอบ หรือ ไม่ชอบ เพราะมันเป้นมารยาท พระพุทธเจ้าบัญญัติ แม้เป็นพระภิกษุ เมื่ออาคันตุกะไหว้ ไม่รับไหว้ ก็ต้องอาบัติทุกกฏ )
1. ถ้าไม่ยกมือไหว้ จะชอบหรือไม่ก็ตาม 0 คะแนน
2. สนทนาด้วยแต่ ไม่สนทนาด้วย นี่ก็ 0 คะแนน
3. มองฉันด้วยหางตา นี่ก็ 0 คะแนน
4. เดินผ่านเหมือน ข้ามหัว นี่ก็ 0 คะแนน
5. เดินสวนกันเหมือนชาวบ้าน นี่ก็ 0 คะแนน
6. ต้องขอน้ำดื่ม นี่ก็ 0 คะแนน
7. ทราบว่ามาแล้วเห็นแล้ว ไม่แจ้งครูอาจารย์ทราบ ก็ 0 คะแนน
( สถานที่ มี พฤติกรรม 7 ข้อนี้ ถ้าขอให้ฉันไปช่วยงาน ฉันจะอยู่แค่วันเดียว เพราะฉันไม่สามารถช่วยงาน คนที่ไม่ให้เกรียติฉันไม่ได้ ถึงแม้ฉันเป็นพระที่ไม่ถือสา แต่มันทำให้เหนื่อย เพราะอะไรก็ต้องทำเองหมด ใช้ใครไม่ได้ ไม่มีคนช่วย งานบางอย่างทำคนเดียวไม่ได้ )
เคยไปวัดใหญ่แห่งหนึ่ง คนขับรถ คุยกับฉันเลย บอกผมเลยก็ได้ เพราะคุยกับผมก็เหมือนคุยเจ้าคุณและเจ้าอาวาส อันนี้ไม่ใช่ 0 อย่างเดียว นรกแดกกบาลด้วย
มีหลายที่หลายวัด ที่คนขับรถ แสดงอำนาจเหมือนเป็นใหญ่ ตัดสินแทนครูอาจารย์ เจ้าอาวาส เจ้าคณะก็มีมากมาย ยิ่งใน กทม เป็นหลายวัดแต่ฉันไม่อยากชี้ว่าวัดไหน เพราะว่าไม่อยากให้เสื่อมเสีย เอาเป็นว่ามีคนประเภทนี้
คนมีหลักธรรมประจำใจ แต่ไม่แสดงธรรมเป็นมารยาท ที่เป็นปฏิสันถารนั่นหมายความ ครูอาจารย์ สอนมาไม่ดี
