พิมพ์

[raponsan]

เพ่งจิตลงลึกใน สมถภาวนา

ขบวนการที่ช่วยให้จิตใจสงบอย่างลึกซึ้งหรือที่เรียกกันว่า “ภาวนา” เป้าหมายของการ สมถภาวนา นั้นก็เพื่อช่วยให้จิตใจมีความเข้มแข็ง เมื่อจิตใจเข้มแข็งก็ช่วยให้จิตใจเอาชนะรากเหง้าของปัญหาได้ ทั้งยังช่วยให้เราตื่นและเพิ่มพลังในด้านความจำอีกด้วย

5 ขั้นตอนเตรียมตัวสำหรับปฏิบัติตามสมถภาวนา ดังนี้

 

1. สถานที่ เพื่อการปฏิบัติต้องออกจากความวุ่นวายของชีวิตประจำวัน กำหนดเวลาให้ปฏิบัติทุกๆ วัน การภาวนาตามวิธีนี้ควรอยู่คนเดียว ในที่ที่สงบเงียบห่างไกลผู้คน เพราะเสียงเป็นหนามที่สกัดกั้นการมุ่งไปให้ใจเป็นหนึ่งเดียว

2. อาหาร ควรเลือกประเภทมังสวิรัติสำหรับผู้ที่ถือศีลเพื่อเข้าสู่โมกษะ ตามคัมภีร์ของฝ่ายมหายานนั้นการห้ามกินเนื้อสัตว์ เพราะหัวใจของฝ่ายมหายานมุ่งสวัสดิภาพของสรรพสัตว์ อนึ่งการกินมากเกินไปก็ไม่ดี จึงควรที่จะบริโภคให้น้อยและงดสุราเมรัยทุกชนิด

3. การนอน ควรให้พอเหมาะ นอนมากเกินไปทำให้ไม่แจ่มใส นอนน้อยเกินไปก็ทำให้ง่วง จึงควรดูตัวเองว่าควรนอนมากน้อยเพียงใด

4. ท่านั่ง นับว่าสำคัญมากสำหรับการภาวนา โดยเฉพาะในตอนแรกเริ่ม ถ้าเป็นไปได้ควรนั่งขัดสมาธิเพชร (เอาขาไขว้กัน) หรือขัดสมาธิธรรมดา ใช้หมอน 2 ใบ ใบหนึ่งไว้พิงช่วงหลัง ให้หลังสูงกว่าหัวเข่าถ้านั่งถูกท่า แม้จะภาวนานานเท่าไหร่ก็ไม่เหนื่อย ข้อสำคัญคือกระดูกสันหลังต้องตั้งตรงเหมือนลูกศร ค้อมศีรษะลงเล็กน้อย ให้ตาอยู่เหนือดั้งจมูก ใช้ลิ้นดันเพดานบนไว้ ปล่อยปากและริมฝีปากไว้ตามธรรมชาติ ปล่อยแขนไว้หลวมๆ อย่าให้แขนรัดตัว ในส่วนมือนั้นให้เอามือขวาทับมือซ้ายหงายมือทั้งสองข้าง แล้วเอานิ้วโป้งจรดถึงกันเป็นรูปสามเหลี่ยม ตั้งมือไว้ราวๆ สี่นิ้วล่างลงมาจากสะดือ

5. เพ่งสมาธิ โดยเพ่งไปที่พระพุทธรูป เพ่งไปจนรูปมาปรากฏภายในใจ ตอนแรกอาจจะยากอยู่สักหน่อยที่จะให้วัตถุที่เพ่งมาอยู่ในใจเราอย่างชัดเจน ข้อนี้ต้องอาศัยการฝึกฝนภาวนาบ่อยๆ เพื่อไม่ให้เบื่อหน่ายควรภาวนาครั้งละ 5 นาที ไม่ควรใช้เวลานานมากแต่ควรทำเป็นประจำวันละ 4 – 16 ครั้งเมื่อมีเวลา ในตอนแรกๆ เราต้องบังคับใจให้เพ่งไปที่วัตถุแห่งการภาวนาโดยใช้พลังอย่างมาก แล้วเพิ่มพลังขึ้นเรื่อยๆ เป็นครั้งคราว จนเข้าสู่สภาวะผ่อนคลายสบายและหลังจากนั้นก็ไม่จำเป็นต้องใช้พลังอะไรมาสกัดกั้น

 

ถ้าภาวนาแน่นิ่งอยู่กับวัตถุได้อย่างต่อเนื่องย่อมเข้าถึงพื้นฐานแห่งความมั่นคงทางสมาธิ สภาวะอันไม่พึงประสงค์ก็จะหายไปจากร่างกายและจิตใจ โดยเราเข้าถึงปีติสุขทั้งทางกายและทางใจ เท่ากับการเข้าถึงเป้าหมายแห่งสมถภาวนาอย่างแท้จริง


อ้างอิง : ทะไลลามะ. มรรควิธีแห่งการฝึกตน หนทางเข้าถึงชีวิตที่เปี่ยมความหมาย. ส.ศิวรักษณ์ แปล.สำนักพิมพ์สวนเงินมีมา, 2545.
http://www.goodlifeupdate.com/54188/healthy-mind/meditation-3/